Musk’ın süper uygulama hedefini temsil eden ‘X’, yasal sorunlarla karşılaşabilir
SpaceX, astronotları Ay'a, Mars'a ve bunların da ötesine göndermek üzere tasarlanan ve şimdiye kadar yapılmış en güçlü roket olan Starship'in ilk test uçuşunu ileri bir tarihe erteledi.
“Sanırım beklentileri düşük tutmak istiyorum. Bir şeyler ters gitmeden önce fırlatma rampasından uzaklaşsak bunu başarı olarak kabul ederim. Yeter ki rampayı havaya uçurmayalım. Bu fırlatma konusunda oldukça dikkatli olacağımız için erteleme ihtimali yüksek.”
Bunlar özel uzay şirketi SpaceX’in sahibi Elon Musk’ın pazar günü takipçileri için düzenlediği Spaces etkinliğinde söylediği sözler. Musk fırlatmanın erteleneceği konusunda haklı çıktı. En azından rampayı da havaya uçurmadılar.
SpaceX, 400 metrelik devasa Starship roketini yakıtla yükledi ancak roketin ilk yörüngeye fırlatma denemesi iptal oldu. Musk’a göre iptalin sorumlusu donmuş bir basınç valfiydi. Ama fırlatışın iptali şirket için tam bir kayıp sayılmaz. En azından Musk öyle söylüyor.
Geçen yıl 44 milyar dolara satın aldığı Twitter’dan yaptığı paylaşımda Musk, “Bugün çok şey öğrendik, şimdi yakıtı boşaltıyoruz, birkaç gün sonra yeniden deneyeceğiz” dedi. Bu da bir sonraki denemeyi muhtemelen 20 Nisan’da görebileceğimiz anlamına geliyor.
Learned a lot today, now offloading propellant, retrying in a few days …
— Elon Musk (@elonmusk) April 17, 2023
SpaceX iptal edilen girişimden bağımsız olarak yine de geri sayımı çalıştırdı ve bunu bir kıyafet provası olarak değerlendirdi. Şirketten Kate Tice canlı yayında yaptığı açıklamada, “Geri sayımın amacı, ekiplerin T-sıfır zamanını koordineli bir şekilde ilerletmelerine ve ateşleme sekansından önce herhangi bir sorun varsa bunu ortaya çıkarmalarına olanak sağlamaktır. Yani geri sayımın bugün işlevini yerine getirdiğini söyleyebiliriz” dedi.
Musk yıllardır Starship hakkında konuşuyor ve roketin Mars’a kargo ve insan taşıma potansiyeli üzerinde duruyor. Musk, SpaceX’i kurmasındaki tek amacının Mars’ta insan kolonisi kurabilecek Starship gibi bir araç geliştirmek olduğunu bile söyledi.
SpaceX son birkaç yıl içinde yarım düzineden fazla Starship prototipi fırlattı ve bunların çoğu da büyük patlamalarla sonuçlandı. Ancak bu seferki fırlatma, diğer prototiplerden farklı. Starship iki parçadan oluşuyor: 33 motor barındıran devasa bir roket olan Super Heavy ile fırlatma esnasında güçlendiricinin üzerine oturan ve görevi tamamlamak üzere yakıt harcandıktan sonra güçlendiriciden kopacak şekilde tasarlanan Starship uzay aracı.
20 Nisan’daki fırlatma yolunda giderse ayrıldıktan sonra Super Heavy Meksika Körfezi’ne yönelecek, Starship ise yörüngeye girecek. Bundan kısa bir süre sonra Starship yeniden Dünya’nın atmosferine girecek ve Pasifik Okyanusu’nda Hawaii yakınlarına dikey iniş gerçekleştirecek.
Şirket için risk inanılmaz derecede yüksek. SpaceX’in süper ağır fırlatma platformu, yeni nesil yeniden kullanılabilir roketlerin önünü açabilir ve herhangi bir aksilik çıkmazsa gelecek yıl Ay’a gitmeyi planlayan ilk astronotları uzaya taşıyabilir.
SpaceX’in bu on yılın sonunda Artemis III’ün ay inişi için Starship’in kullanılması konusunda NASA ile yaptığı sözleşme, Starship’in gelişim çalışmalarının çoğunu SpaceX’e bırakıyor. Nisan 2021’de imzalanan 2,9 milyar dolarlık anlaşma, daha sonra 2027’de ikinci bir Ay’a iniş görevini de kapsayacak şekilde genişletildi.
NASA, astronotlarını Uzay Fırlatma Sistemi roketiyle fırlatılacak olan Orion kapsülünden Ay yörüngesinde bulunan Starship uzay aracına aktarılacağı ilk Ay iniş görevi için 2025 yılını hedefliyor. Mürettebatı Ay yüzeyine indirecek olan araç da bir sorun çıkmazsa Starship olacak.
20 Nisan gerçekten de tarihin en güçlü roketinin düzinelerce motorunu ateşlediğini göreceğimiz gün mü olacak? Şu anda yapabileceğimiz tek şey beklemek ve görmek.