Erken yatıp kalkmak Neandertal genlerinden olabilirmiş

Erken yatıp erken kalkmak özellikle çalışan bireyler için çok büyük bir avantaj. Gece kuşu olan arkadaşlarının aksine erken yatanlar güne çok daha zinde başlayabiliyor. Bilim insanları bu özelliğe sahip kişilerin atalarına ya da en azından atalarıyla üreyen Neandertallere teşekkür etmesi gerektiğini söylüyor. Zira araştırmacılara göre Neandertallerden miras kalan genler, bazılarımızın çok daha rahat yatıp kalkmasını sağlıyor.

Modern insanların çok eski zamanlardan kalma genlerinin birçoğu evrimle uçup gitmiş olsa da Afrika’dan Avrasya’ya doğru göçen ilk modern insanların yeni çevreye uyum sağlamalarını mümkün kılan bu genlerden bazıları baki kaldı.

San Francisco’daki California Üniversitesi’nden epidemiyolog John Capra, “Modern insan genomlarında kalan Neandertal DNA parçalarını analiz ederken çarpıcı bir eğilim gördük. Bunların birçoğu modern insanların biyolojik saatlerini etkileyen genleri etkiliyor, çoğu durumda da sabah insanı olma eğilimini artırıyor” dedi.

Homo sapiens yaklaşık 70 bin yıl önce Afrika’dan Avrasya’ya göçtü. Avrasya’ya vardıklarında yüz binlerce yıl önce bölgeye yerleşmiş ve daha soğuk iklimde yaşamaya çoktan uyum sağlamış Neandertallerle karşılaştı. Bu iki grubun çiftleşmesi sayesinde bugün deri pigmentasyonu, saç, yağ ve bağışıklıkla bağlantılı genler dahil yüzde 4 oranında Neandertal genleri taşıyoruz.

Capra ve meslektaşları modern insanlardan ve Neandertallerden aldıkları DNA’ları karşılaştırmalı olarak analiz etti. İki grubun biyolojik saatlerinde farklı genetik varyantların rol oynadığını gördüler. Atalarımız zamanında Neandertaller ile çiftleştiği için bugün hayattaki bazı insanların Neandertal geni taşımasının tuhaf kaçmayacağını düşündüler.

Bu bulgularını kontrol etmek için yarım milyon insanın genetik, sağlık ve yaşam tarzı bilgilerinin tutulduğu UK Biobank’e başvurdular. Genome Biology and Evolution dergisine yazan ekip, birçok insanın bu genlere sahip olmanın yanı sıra erken kalkmakla ilişkilendirilebileceğini fark ettiler.

Ama erken kalkıyorsunuz diye ille de Neandertal genlerine sahipsiniz diye bir şey yok. Uyuma ve uyanma zamanlarımızı yüzlerce farklı gen etkiliyor ve bunun yanı sıra pek çok çevresel ve kültürel etki de söz konusu. Neandertal genlerinin ise küçük bir etkisi var.

Capra Neandertallerin ilk insanları daha kuzeyde yaşamayı alıştırmasının bazılarımızın bu genlere sahip olmasını sağladığını düşünüyor. “Esas faydalı olanın sabah insanı olmak olduğunu düşünmüyoruz. Yalnız ışık seviyelerindeki mevsimsel değişikliklere daha iyi uyum sağlayabilen, daha hızlı işleyen bir saate sahip olmanın işareti olduğunu düşünüyoruz” diyen Capra, “Daha yüksek enlemlerde, daha esnek ve mevsime göre değişen ışık seviyelerine olabildiğince uyabilen bir biyolojik saate sahip olmak faydalı” diye devam etti.

Çalışmada yer almayan University College London’dan Prof. Mark Maslin ise, “İnsanlar tropikal Afrika’da evrimleştiklerinde ortalama gün uzunluğu 12 saatti. Avcı ve toplayıcılar uyanık oldukları zamanın sadece yüzde 30’unu yiyecek toplayarak geçiriyordu, 12 saat onlara çok geliyordu. Ancak kuzeye gittikçe, hele hele yiyeceğin kıt olduğu kış aylarında günler öyle kısaydı ki bu nedenle Neandertaller ve insanlar ışığı gördüler mi yiyecek toplarlardı” diyor.

Modern insanda Neandertal genlerinden kalma özelliklere rastlandı