Fransa’daki ‘sapık koca’ davasında bir garip iletişim manzarası: Cinayete bile aracı olan sohbet sitesi Coco

Fransa’da 71 yaşındaki Dominique Pélicot’nun eşi Gisèle’i 10 yıl boyunca ilaçla uyutarak 80’den fazla erkeğe tecavüz ettirmesi ve bu anları kayda alması tüm dünyada geniş yankı buldu. Dava sürerken iki şey dikkat çekiyor: Pélicot dışında kimliği tespit edilen 50 erkek de yolda görünce yadırgamayacağınız gayet sıradan insanlar. İkincisi yaşları 26 ile 74 arasında değişen ve birbirinden apayrı mesleklerdeki bu erkeklerin hepsi ülkenin farklı noktalarından Pélicot çiftinin yaşadığı kasabaya gelmiş. Nasıl oldu da Dominique bu kadar farklı insanı tanıyıp eve davet edebildi?

Tecavüzle suçlanan bu erkekler ifade verirken Dominique’le Coco adında yasadışı sohbet forumunda tanıştıklarını ve planlarını buradan koordine ettiklerini anlattı. Avignon’daki mahkemede Dominique ve diğer 50 sanık hakkındaki iddialar dinlenirken kamuoyunda “onurlu” bir hayat süren erkeklerin internet ortamında ve özel hayatlarında nasıl bu kadar iğrenç eylemler yapabildiği gözler önüne serildi. Eğer Coco ve moderasyon ekibi platformda paylaşılan içerikleri yasalara uygun şekilde kontrol edip müdahale edebilseydi Gisèle’in 10 yıl boyunca sistematik tacize uğraması bu kadar kolay olmayabilirdi.

Türkiye bir platformun ne kadar kötü niyetli kullanabileceğini daha çok yeni Discord ile anladı. Türkiye örneğinde üniversite, hatta lise öğrencilerinin birbirlerini nasıl zorbaladıklarını, tehdit ettiklerini ve haraca bağladığını görmüştük. Coco da bunun çarpıcı bir  örneği oldu.

Ebeveynler dikkat! Discord’da çocukları hedef alan korkunç bir şantaj çetesi var

Kurulduğu 2003 yılından beri Coco’nun adı cinayetlere, pedofiliye, homofobik ve cinsel saldırılara karışageldi. Ancak tüm bu süreç boyunca site yöneticileri hesap vermekten kaçındı. Bu da güvenlik güçlerinin uluslararası çapta insan avına çıkmasına neden oldu. Şimdi siz neymiş bu site, bir girip bakalım diyebilirsiniz. Boşuna denemeyin. Fransız savcılara göre Avrupalı yetkililer bu yılın başlarında Coco’yu kapatarak hem kurucusunu hem de moderatörlerini tutukladı. Sebep olarak da sitede 23 binden fazla suç işlenmesi ve 480’den fazla mağdur yaratması gösterildi.

Kötüler için çevrimiçi cennet

Yazılım mühendisi Isaac Steidl tarafından 20’li yaşlarının başındayken kurulan Coco kullanıcıların anonim kalarak iletişim kurmasına olanak tanıyan basit bir arayüze sahip ücretsiz sohbet sitesi olarak faaliyete geçti. Site kullanıcılardan forum kısmına geçmeden önce 18 yaşında olduklarını teyit etmelerini istese de platforma uyduruk bir yaşla üye olunabiliyordu. Hatta platform kısmına geçtikten sonra yaşınızı değiştirebiliyordunuz.

Çocukların fuhuşa zorlanmasına karşı mücadele veren Fransız örgüt ACPE’den Sophie Antoine İngiliz gazetesi The Guardian’a “Çok masum görünüyordu. 90’ları andıran tasarımları vardı, Hindistan ağaçları ve gülen güzler falan. Ama sonra içeri girdiğinizde bir cangılla karşılaşıyordunuz” diyor.

Kullanıcılar siteye kayıt olduktan sonra farklı konuların konuşulduğu kategorilerin olduğu anasayfayla karşılaşıyordu. Site daha çok cinsel amaçlarla kullanıldığı için bu forumların çoğu belli fetişlere adanmıştı ya da müstehcen içerik barındırıyordu. Ayrıca sitede birebir sohbetler yapılabiliyor, diğer kullanıcılara özel mesaj gönderilebiliyordu. Mesela 15 yaşında bir kız çocuğu gibi davranan Fransız gazeteci mesaj yağmuruna tutulduğunu ve bu mesajlarla genelde müstehcen içeriklerin ve fotoğrafların olduğunu söylüyor.

Coco açık olduğu süre boyunca popüler bir site olmadı ama çocukların çevrimiçi güvenliğini sağlamaya çalışan gruplarla LGBTİ+ haklarını savunan gruplar arasında epey bilinir bir yer oldu. ACPE yıllardır Coco’yu araştırıyor ve yetkilileri sitedeki yasadışı ve tehlikeli faaliyetlere karşı uyarıyordu.

Dominique de siteyi kullanırken takma ad kullanmış, “bilgisi dışında” anlamına gelen “à son insu” kategorisindeki kullanıcılarla iletişime geçmişti. Bu kategorideki erkeklerden küçük bir kasaba olan Mazan’daki evine gelmesini istemişti. Forumdaki mesajlarında eşinin “uyurken erkeklerle seks yapma fetişi” olduğunu söyleyen Dominique eşinin bu konuda hiçbir bilgisi ve rızası olmadığını açık açık anlatmamıştı. Şu anda yargılanan suçluların birçoğu savunmasında “rızaya dayalı bir cinsel oyun” oynadıklarına inandıklarını söylese de araştırmalar Dominique’in mesajlarında birkaç kez “tecavüz” kelimesini açık açık kullandığını ve potansiyel sapıklara eşlerini nasıl uyutabileceklerini anlattığını gösteriyor.

Dominique’in yaptıklarının ortaya çıkmasını sağlayan Coco’daki mesajlarının tespit edilmesi olmadı. 2020’de bir markette alışveriş yapan kadınların izinleri olmadan videolarını çektiği için karakolluk olması sonucunda, dijital aletlerine elkonunca bir şeyler anlaşılabildi. Dominique Coco’da aktif olduğu 10 yıl boyunca mesajları nedeniyle moderasyon ekibi tarafından siteden atılmamıştı. Hem zaten atılsa bile site yasaklanan hesapları yeniden kullanılabilir hale getirmek için 10 Euro gibi az bir ücret talep ediyordu.

Onca yıl yetkililer ne yapıyordu?

Site çevrimiçi suçların yuvası haline gelse de hak grupları ve yetkililer harekete geçmesine engel olan hukuki engellerle karşılaştı. Avrupa Birliği yasalarına göre bir internet sitesi sahibi sitesindeki içerikten yasal olarak sorumlu tutulamıyor.

Coco ayrıca ağ adını da değiştirerek Fransız site olmaktan çıkıp Guernsey Adası’nın özerk yönetimine bağlı .gg ağına geçti. Bu da işleri daha da zorlaştırdı. Steidl’e ulaşmayı zorlaştıran esas sorunlardan biri de adamın siteyi kurduktan kısa süre sonra Bulgaristan’a taşınıp Fransız vatandaşlığından vazgeçmesi oldu. Böylece Coco onca suça bulaşmasına rağmen yayında kalmayı sürdürdü, Steidl de bir türlü ele geçirilemedi.

Cinayetler, saldırılar ve çocuk istismarı

Dominique eşini tecavüz ettirmek için bir ağ oluşturmaya çalışırken sitenin başka köşelerinde bambaşka istismarlar söz konusuydu. Coco’nun karıştığı bir dizi yüksek profilli suç, yıllarca Fransa’da çok konuşulan üçüncü sayfa haberlerini oluşturdu.

En bilindik örneklerden biri 55 yaşındaki Michel Sollossi’nin Coco’da tanıştığı ve buluşmak için sözleştiği 22 yaşındaki bir erkek tarafından 2018 yılında öldürülmesiydi. Sollossi, Paris’in dış taraflarında kalan evinde dövülerek öldürülmüştü. Yapılan yargılamada bunun homofobik bir cinayet olduğu ortaya çıkmış, fail 20 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Sollosi’nin başına gelenleri yine eşcinsel erkekleri hedef alan diğer pusular izledi. Marsilya’da yaşayan 24 yaşındaki bir erkek 2022 yılında Coco’dan ayarladığı bir buluşmaya gittiğinde kendisini arabayla ezmeye çalışan üç kişinin saldırısından kıl payı kurtulduğunu iddia etti. Bu yılın başlarında Saint-Polois kasabasında ilişki arıyormuş gibi davranıp kurbanlarını buluşmaya ikna ettikten sonra onlara saldırıp soymakla suçlanan dört kişi tutuklandı.

Eşcinsel erkeklerin pusuya düşürüldüğü saldırıların yanı sıra çocuklar da yine bu platform üstünden istismar edildi. Fransa’nın kuzeybatısındaki Brest kentinde bir erkek, Dominique’in de kullandığı “bilgisi dışında” kategorisinde 2019 yılında çocukların tecavüz edildiği videoları paylaştığını itiraf etti. 77 yaşındaki eski pop yıldızı Richard Dewitte de 13 yaşında kız çocuğu olduğuna inandığı bir yetkiliyi taciz etmeye kalkınca tutuklandı. Mahkeme geçen yıl Dewitte’ye üç yıl hapis cezası verdi.

Bir başka örnekte de iki genç, Dunkirk’ün banliyölerinden birinde 22 yaşındaki bir erkeği öldürmekle suçlandı. İddiaya göre çocuklar Coco’da kız gibi davranıp adamı pusuya düşürdükten sonra otoparkta döverek öldürmüşlerdi.

Coco’nun sonu nasıl geldi?

Coco’nun yetkililerden kaçma yöntemi internet sağlayıcılarına sağlanan yasal korumalardan faydalanmak, uluslararası soruşturmalardan kaçınmak için nerede olduğunu gizlemek gibi birkaç önlemin birleşmesinden oluşuyordu. İncelemeden kaçınmak isteyen siteler nerede faaliyet gösterdiklerini maskelemek için birçok araçtan faydalanır. Coco da işte bunu yapıyordu.

Yetkililer ciddi olarak Coco’nun peşine düştüğünde 18 ay sürecek meşakkatli bir soruşturma başlamış oldu. Fransız yasalarında da değişikliğe gidildi: Yöneticiler artık sitelerindeki belli faaliyetlerden sorumlu tutulabilecekti. “Délit d’administration de plateforme” denen bu yasa, yetkililerin site kurucularını, sitelerinin yasadışı işlemlerde kullanılması nedeniyle suçlanmasına izin veriyor. Bu tarz ihlaller 10 yıla kadar hapis cezasının yanı sıra 500 bin Euro para cezasını da beraberinde getirebiliyor.

Telegram’ın kurucusu ve CEO’su Pavel Durov’un tutuklanması da bu sayede mümkün oldu. Fransa Durov’u havaalanında yakaladığı gibi hapse atmış, bu da yetmemiş para cezası verip Fransa dışına çıkmasını yasaklamıştı.

Coco’yu çökertebilmek için bu yeterli değildi. Litvanya, Bulgaristan, Macaristan, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerdeki ajanslar, bu yılın haziran ayında koordineli hareket etti. Sitenin Almanya merkezli sunucuları kapatıldı, siteyle bağlantılı olarak birkaç banka hesabına ve yaklaşık 5,6 milyon Euro’ya elkondu. Bulgaristan’da yetkililer Steidl’ı tutuklayarak Fransız savcıların da gözlemci olarak katıldığı sorgulamayı yaptı. Steidl’ın eşi dahil üç ortağı, Fransa’da sorgulanmak üzere gözaltına alındı ama sonra serbest bırakıldı.

Fransız savcılar Coco ve Steidl’ın akıbeti hakkında konuşmasa da site kapalı kalmayı sürdürüyor. Hak grupları sitenin kapalı kalmasından mutlu olsa bile başka sitelerin bu boşluğu doldurabileceği konusunda uyarıyor.

Antoine’ın dediği önemli: “Biz suçluların canavar olduğu fikrini yıkmaya çalışıyoruz. Mazan olayı, Coco gibi internet sitelerini kullananların komşularımız bile olabileceğini gösterdi. En küçük kasabada bile insanlar internete bağlanarak suça karışabilir.”

Fransa’daki ‘sapık koca’ davasında ‘mağdurum’ diyen sapıklara tokat: Tecavüz anlarının videoları mahkemede izlendi