10’ca bilim arasından: NASA’nın Ay simülasyonundan kara salyangozlarına haftanın 9 haberi
Hiçbir aksilik çıkmazsa NASA'nın dört gözle beklenen Artemis II ve Artemis III görevleriyle insanlık, 50 yılı aşkın bir süre sonra ilk kez Ay'a geri dönebilecek. Uzay ajansı, öncü astronotlarının iyi giyindiklerinden emin olmak için hiçbir masraftan kaçmadı.
NASA, geçen yıl Axiom Space firmasıyla yaptığı 1,26 milyar dolarlık sözleşmenin bir parçası olarak, şık uzay giysilerini ‘kiralamak’ için 228 milyon dolar harcadı. Evet yanlış duymadınız sadece kiralamak için. Bu giysiler NASA’da kalmayacak ama astronotların güvenliği söz konusu olduğu için ajans harcama yaparken hiçbir şeyden çekinmiyor.
Axiom’un EVA programı müdür yardımcısı Russel Ralston, News 6 Orlando’ya yaptığı bir açıklamada, astronotların Ay yüzeyine adım attıklarında kıyafetlerinin güvenli bir tasarıma ve yüksek performansa sahip olduğunu gösterebilmek için çok yoğun bir şekilde çalıştıklarını anlattı.
NASA, Axiom Space’in bazı rakiplerinin de dahil olduğu keşif ve uzay yürüyüşü hizmetleri sözleşmesi kapsamında toplamda 3,5 milyar dolar harcayacak. Bu, küçümsenecek bir miktar değil ancak ajansın tedarikçileri basit giysiler tasarlamıyor. Ralston bunun ilgili olarak, uzay giysilerinin aslında birer uzay aracı olduğunu söyleyerek, “Herhangi bir uzay aracı tasarımının bir parçası olarak tasarlamanız gereken yaşam destek sistemleri, güvenlik sistemleri gibi şeylerin çoğuna sahip olması gerekiyor” dedi.
Axiom’un uzay giysileri, astronotları aşırı sıcaktan ve daha da önemlisi aşırı hava değişimlerinden korumak zorunda. Ralston bu konuda da, “Uzay yürüyüşü yaparken ya 93 derece ya da -128 dereceyle karşı karşıya kalabilirsiniz” diyor. İşte bu yüzden Axiom, giysilerin yaşam destek sistemlerini su membranı buharlaştırıcıları ile donatarak, eski süblimleşme tabanlı soğutma sistemlerinden ayrıştı.
Yine de tüm bu koruma hamleleri, astronotlar hareket halinde olmadığı müddetçe işe yaramayacak. Ralston’a göre astronotların ‘basketbol topu gibi basınç altında olduğu’ gerçeğini dikkate aldığınızda hareketliliği sağlamanın zor bir şey olduğunu ifade ediyor. Buna rağmen Ralston, Axiom kıyafetlerinin Apollo astronotlarının giydiklerine kıyasla çok daha üstün bir hareket alanı sağladığını söylüyor.
Uzun lafın kısası NASA, bu süreçte ceplerini boşaltacak gibi duruyor ancak yıllar sonra ilk kez bu 4 astronot Ay yüzeyinde gezintiye çıktığında tüm fedakarlıklara değecektir diye düşünüyoruz.