İklim değişikliğinin somut kanıtı: Dubai’yi sel aldı götürdü

Ortadoğu İran ve İsrail arasındaki krizin savaşa dönüşmemesi için ince ip üstünde yürüyor ama bölgenin demirbaşlarından Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) uğraşması gereken bir doğal afet var: Sel. Ama sel faciasıyla boğuşan tek ülke BAE de değil, Umman’da facia can da aldı.

Yağmurlar pazartesi başladı, salı günü şiddetini artırdı, çöl kentini sırılsıklam yaptı. Yetkililere göre Dubai’de sadece salı günü 12 saatte yaklaşık 100mm yağmur yağdı. Birleşmiş Milletler verilerine göre bu Dubai’de genelde bir yılda görülen yağış miktarı. Yağmurun şiddetiyle suların yükselerek yolların nehre dönüşmesi sonucu bazı sürücüler araçlarını terk etmek zorunda kaldı. Dubaili yetkililere göre BAE’nin hava durumu kaydı tutmaya başladığı 1949’dan bu yana en şiddetli yağış salı günü yaşandı.

Burada ilginç olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin geri kalanı gibi Dubai’nin de sıcak ve kuru bir iklime sahip olması. Ülkede yağışlar çok seyrek. Aşırı yağış bir kenara, normal yağış bile nadirattan olduğu için ülke sel gibi olağanüstü olaylarla başa çıkmak için drenaj gibi altyapılara çok önem vermedi. Halbuki salı günü ülkede “bardaktan boşanırcasına” yağmur yağdı.

Şarika’da 70 yaşındaki bir kişi arabasıyla sürüklendi, bir kişi de hayatını kaybetti.

Medyaya yansıyan görüntülerde kısa süre önce dünyanın en işlek ikinci havaalanı unvanını alan Dubai Uluslararası Havalimanı’nın pistinde devasa uçakların sele karşı mücadelede yenik düştüğü görüldü. Büyük büyük jetler sular altında adeta birer tekneye benziyordu. Havaalanının faaliyeti hala aksamaya devam ediyor; havaalanına giden yollar sel nedeniyle kapanmış durumda ve Emirates dahil çok sayıda havayolu şirketi uçuşlarda gecikmeler yaşanacağını söyledi. Havaalanı yönetimi de “gerekli olmadığı müddetçe kimsenin havaalanına gelmemesini” istedi. Havaalanında mahsur kalan yüzlerce kişi olduğu belirtiliyor.

شاهد.. ارتفاع منسوب المياه بمطار #دبي#منخفض_الهدير pic.twitter.com/8gswSzbJKJ

— العربية الإمارات (@AlArabiyaUAE) April 16, 2024

Bulut tohumlama mı neden oldu?

Dubai 75 yılın en büyük sağanağını yaşadığı için bazı spekülasyonlar çıktı: Acaba yağışın ardında ülkenin sık sık başvurduğu yapay yağmurların mı etkisi vardı? Yapay yağmur sürecinde gümüş iyodür gibi ince parçacıklar gökyüzüne püskürtülüyor, su damlacıklarını oluşturmaları sağlanıyor. Böylelikle doğru düzgün yağış almayan bir yer bile yağış alabiliyor.

Ancak bu kez olayın bulut tohumlamadan kaynaklandığına dair herhangi bir kanıt yok. Dubai’yi sular altında bırakan yağmur, Arap Yarımadası’ndan geçen ve Umman Körfezi boyunca ilerleyen daha büyük bir fırtına dalgasının bir parçası. Aynı dalga Umman ve İran’ın güneydoğusuna da olağandışı bir yağış getirdi. Uzmanlar ayrıca böylesine şiddetli bir yağış yaratacak kadar gelişmiş bir teknolojiye sahip olmadığımızın da altını çiziyor.

Umman’da 18 kişi öldü

Umman’daki yağmurda Dubai’deki gibi bir yılda yağacak yağmurun birkaç gün içinde düşmesiydi. Ülkenin Ulusal Acil Durum Yönetimi Komitesi’ne göre bazı bölgeler pazar ve salı günleri arasında 180 mm’den fazla yağmur aldı. Halbuki başkent Maskat yıllık ortalama 100mm yağış alıyor.

Sel nedeniyle 18 kişi ölürken iki kişi kayboldu. Ölenler arasında bir bebeğin olduğu belirtiliyor ve 10’u da bir yetişkinle aynı arabada olan okul çocuklarıymış. Dubai’deki tedbirler Umman’da da alındı. Bölgede yağışların azalması bekleniyor ama Ortadoğu bir kez daha kuru havaya teslim olmadan önce biraz daha sağanak yağabilir.

İnsanların fosil yakıt kullanımındaki artış bu ölçüde devam ederse havaya bırakılan sera gazlarının artması küresel ısınmanın artmasına neden olacak. Bu da iklim değişikliğinin devam edeceğini ve yağmur yağmayan yere yağmur, normalde yağış alan yerlerin daha az ya da hiç yağış almaması gibi olağanüstü olaylara çok daha sık rastlayacağımız anlamına geliyor.

Erdoğan’dan geçmiş olsun mesajı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, BAE Devlet Başkanı Muhammed Bin Zayed Al Nahyan ile telefonda görüştü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının açıklamasına göre, görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, BAE’de meydana gelen sel felaketine ilişkin Al Nahyan’a geçmiş olsun dileklerini iletti.

TÜBA, iklim krizini inkar eden makaleyi kendi bilim dergisinde yayınlamış