Yukarıda İsrail namlusu, aşağıda taze örülmüş beton duvar
Türkiye ve Mısır, Sisi'nin darbesinden sonra ilişkilerin maslahatgüzar düzeyine indirmesinden 10 yıl sonra karşılıklı büyükelçi atadı. Bu, son yıllardaki normalleşme girişimlerinin geldiği son nokta.
Mısır’da demokratik seçimlerle iktidara gelen ilk cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi’nin 3 Temmuz 2013’te Genelkurmay Başkanı Abdülfettah es-Sisi tarafından devrilmesine en büyük tepki gösteren ülkelerden biri de Türkiye’ydi. Öyle ki her iki ülke de büyükelçilerini çekmiş, Mısır Türkiye’nin o dönemki büyükelçisini ‘istenmeyen kişi’ ilan etmişti.
Erdoğan, ilişkilerin bozulduğu bu dönemde Sisi hakkında birtakım sert sözler sarf etmişti. Bu örnekler arasında Erdoğan’ın 2019’da BM Genel Kurulu’na katılmasına rağmen yemek davetine gitmemesinin ardından, “Aynı masaya oturup darbecileri meşrulaştırmam” demesi ve katıldığı bir televizyon programında Sisi’den ‘Tiran’ diye bahsetmesi vardı.
Cumhurbaşkanı, 2019 yılında da, “Darbeyle başa geçen şu andaki zalim Sisi, 50’ye yakın kişiyi idam etmiştir. Batı bu idamlara sessiz kalmıştır. Avrupa ülkeleri idamı yasaklarken, katil Sisi’nin davetine icabetle oradaki toplantıya iştirak etmişlerdi…” ifadelerini dile getirmişti. Bu açıklamalar üzerine Mısır, Erdoğan’ı kınamıştı.
Son yıllarda ticari ilişkilerini geliştirmek için bir dizi girişimlerde bulunan tarafların attığı adımlar, ilişkilerin maslahatgüzar seviyesinde kalmasından dolayı yavaş ilerliyordu. Bununla birlikte Büyükelçi Salih Mutlu Şen’in Kahire’de maslahatgüzar olarak göreve gelmesinin ardından ilişkilerde büyük sıçrama yaşandı.
Katar’da geçen yıl düzenlenen Dünya Kupası’nda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Abdülfettah es-Sisi’nin umulmadık bir şekilde el sıkışmasını Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde yapılan insani yardımlar izledi, deprem diplomasisi normalleşmeyi hızlandırıcı bir işlev gördü.
İlişkileri bir adım ileriye taşıyan gelişme ise cumhurbaşkanlığı seçimlerini Erdoğan’ın kazanmasının ardından Sisi’nin telefon etmesi oldu. Görüşmede iki lider de yeniden büyükelçi atama konusunda mutabık kaldıklarını bildirmişti. Bundan bir ay sonra Amr Elhamamy Ankara Büyükelçisi olarak görevlendirilirken, Büyükelçi Salih Mutlu Şen’in de Kahire’de görev yapacağı belirtildi.
Öte yandan Ürdün Başbakan Yardımcısı ve aynı zamanda mevkidaşı olan Eymen Safedi ile ortak basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır ile normalleşme sürecini değerlendirerek, “İki ülke de bölgelerinde güçlü kardeş ülkedir. Birbirlerinden ayrı kalma lüksü yoktur. Bundan sonra ilişkilerimiz siyasi, ekonomik ve diğer alanlarda büyük bir hızla ilerlemeye devam edecek” dedi.