ABD Seçim Günlüğü: Mahkemeden Trump’a bir iyi bir kötü haber ve ‘zor patron’ Harris

Amerikan halkının Beyaz Saray’da Cumhuriyetçileri mi yoksa Demokratları mı görmek istediğini öğrenmemize dokuz haftadan az bir süre kaldı. İşte bu yüzden hafta sonuna girerken bile siyaset sahnesi durulmuyor. Bugünkü konularımızın başında Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’ın duruşmaları geliyor. Sabah cinsel saldırı davasının temyizi için mahkemede olan Trump, akşamına da sus payı davasıyla ilgili bir gelişme yaşadı.

🗺️Kim nerede: Trump gazetecileri Manhattan’daki Trump Tower’a çağırarak, kendisine yöneltilen cinsel taciz iddialarını 45 dakika boyunca tüm ayrıntılarıyla anlattı. Özetle iddiaları ortaya atan kadınları suçladı ve esas kurbanın kendisi olduğunu söyledi. Sabah da zaten E. Jean Carroll davasındaki kararın temyizi için New York’taki duruşmaya katıldı. Günün ilerleyen saatlerinde Kuzey Carolina’nın Charlotte kentindeki 350 bin üyesiyle ülkenin en büyük polis sendikası olan Fraternal Order of Police’in yönetim kuruluna hitap etti. Başkan yardımcısı adayı Ohio Senatörü JD Vance ise California’nın Rancho Santa Fe kentindeki bağış toplantısına katıldı. Demokratların adayı Kamala Harris ise Pensilvanya’da kaldı. Trump’ın aksine dün onun programı boştu. Muhtemelen salı günkü münazaraya hazırlanıyor. Yine de “The Rickey Smiley Show” ve Uforia’s Amor 106.3 FM’e daha önceden verdiği iki mülakat yayınlandı. Başkan yardımcısı adayı Minnesota Valisi Tim Walz’ın da aynı şekilde planlanmış bir etkinliği yoktu.

🕤Neyi bekliyoruz: Harris ve Trump münazarasını. Üç gün gibi bir süre kaldı ve o gece burada ben olacağım. Harris ve Trump kadar heyecanlı olabilirim. Eh, iki aday ilk defa yüzleşecek ve birinin hükümlü diğerinin de eski savcı olduğunu düşünürsek bunun Netflix’te Law and Order izlemekten farkı olmayacağını düşünüyorum. ABD Başkanı Joe Biden da öyle düşünüyor olacak ki münazarayı yakından takip edeceği yönünde duyumlar alıyoruz. Gerçi onunki biraz “Ben başaramadım bakalım Harris ne yapacak?” benzeri bir durum olabilir. Kendisini takdir ediyorum, ben olsam münazarayı izlemekten itinayla kaçardım. Bu arada ABC News’de yayınlanacak münazarada kurallar Trump ve Biden arasındaki münazarayla aynı olacak. Bu kurallardan bazıları stüdyoda seyirci olmaması ve bir aday konuşurken diğerinin mikrofonunun kapalı kalması.

🧑‍⚖️Cezası ertelendi ama her şey yolunda mı?

Biraz önce de biraz çıtlattık konuyu ama Trump için bugünü tek kelimeyle özetleyecek olsak bu “mahkeme” olurdu. Çünkü mahkeme, Trump’ın 2016 seçimleri öncesinde porno yıldızı Stormy Daniels’a verdiği “konuşmama” parasını “kampanya harcaması” olarak gösterdiği için suçlu bulunduğu davada cezasının belirleneceği tarihi erteledi. Cezayı erteleme talebi bizzat Trump’ın hukuk ekibinden gelmişti.

🗯️Neden önemli: Trump bu davada 34 suçtan kusurlu bulunarak ABD tarihinde bir ceza davasından hüküm giyen ilk eski başkan oldu. Ama cezası daha belli değildi, 18 Eylül’de belirlenecekti. Trump’ın hukuk ekibinin araya girmesiyle cezanın 26 Kasım’da, yani seçimlerden sonra açıklanması kararı alındı. Ceza seçimden önce açıklansa Trump’ın kampanyasının ilerleyişinde sorunlar çıkabilirdi, çünkü dört yıla kadar hapis cezası alabilir. Gerçi çoğu analist yargıcın bundan daha az bir ceza vereceğini düşünüyor.

Başarısız girişim: Trump hafta başında davanın New York eyalet mahkemesinde değil de federal mahkemede görülmesi için birtakım girişimlerde bulunmuş ama bunda başarısız olmuştu. Bu nafile çabanın sebebi, Trump’ın başkan olsa bile sus payı cezasını affedemeyecek olması. Federal bir dava olsa böyle bir şansı olabilirdi ama dava eyalet düzeyinde görüldüğü için böyle bir şansı kalmıyor. Trump’ın kampanya sözcüsü Steven Cheung, “zaten ceza verilmemesi” ve davanın “Yüksek Mahkeme’nin öngördüğü şekilde düşürülmesi gerektiğini” iddia ediyor.

🧐Yakınlaşalım: Davanın yargıcı Juan Merchan böyle bir karar almasında yaklaşan başkanlık seçimini etkilemeye çalışıyorlarmış gibi bir izlenim uyandırmaktan kaçınmayı amaçladığını söyledi. Yani seçim sürecinde yargının etkisi olmadığını göstermek istedi. Bu da anlaşılır bir şey çünkü Trump hakkında açılan davaların solcuların kendisini yıpratmayı amaçladığı bir “cadı avı” olarak lanse ediyor.

💸Bağışlar için kötü haber: Bununla birlikte bu ertelemenin Trump için biraz da kötü haber olduğunu belirtelim. Malum, Harris aday olduğundan beri öyle böyle bağış toplamadı. Onun yanında Trump’ın topladığı bağışın lafı bile edilmiyor. Mesela Harris’in kampanyası ağustos ayında 361 milyon dolar bağış topladıklarını açıkladı. Trump’ın kampanyası ise aynı tarihler arasında sadece 130 milyon dolar toplayabildi. Toplam bağışlara baktığımızda da Harris’in (404 milyon dolar), Trump’ın (295 milyon dolar) epey önünde olduğunu görüyoruz. Cumhuriyetçilerden bazıları, Trump ceza alırsa yeniden seçmenleri gaza getirip bağış toplayabileceğini düşünüyordu. Şimdi bu ihtimal de ortadan kalkmış oldu.

😰Ofisinin ‘diktatör savcısı’ Kamala

Biden geri çekildiğini açıklar açıklamaz 300’den fazla kampanya çalışanının Kamala’nın adaylığını koyması için harekete geçtiğini bilmeyen yok. O çalışanların yazdığı spontane mektup, üç yıl boyunca başkan yardımcısı olarak hizmet etmiş Harris’e duyulan sevginin bir yansımasıydı. Ancak kimse mükemmel değildir. Kamala da değil. Ekibinde yer almış eski çalışanlardan birine göre başkan yardımcısının önündeki en büyük engellerin başında “talepkâr yönetim tarzı” geliyor.

Sorun ne: Washington Post’un haberine göre Kamala ile daha önce çalışmış kişiler, başkan yardımcısının çalışanlarıyla iletişim kurarken savcıya benzediğini söylüyor. Programını ya da brifingleri sorduğunda sanki bir tanığın ifadesiyle ilgili bilgileri öğrenmeye çalışıyormuş gibi bir tavır takınıyormuş. Çalışanlarını çileden çıkaran şeylerden biri de önemli bir karar alınacağında çok temkinli davranmasıymış.

😵‍💫Döner kapı: Kamala’nın senatörlük ve başkan yardımcılığı dönemlerinde yanında çalışan personeller sürekli değişmiş. Araştırma şirketi Legistorm’un analizine göre senatörlük yaptığı 2017-2021 yılları arasında Kamala, en çok personel değişikliği yapan dokuzuncu senatör olmuş. Başkan yardımcılığı döneminde de benzer sorunlar devam etmiş… 2021 yılında ofisinde çalışmaya başlayan personelin yüzde 90’ından fazlası ayrılmış. Dolayısıyla Kamala’nın ofisine “döner kapı” benzetmesi bile yapılıyor. Hatta bir iddiaya göre 2021 yazı öyle Kamala ve ekibi için öyle zorlu geçmiş ki Biden çalışanları uyarmak zorunda bile kalmış. Bu uyarıya göre içeriden dışarıya olumsuz bilgi sızdıranlar kovulacaktı.

Değişen bir şey var mı: Daha önce Harris için çalışmış 20 kadar personel şimdi de kampanyasında yer alıyor. Bunlardan ikisi politika uzmanları Rohini Kosoglu ve Ike Irby. Onlar Harris’in yönetim tarzının değişmediğini ama koşulların değiştiğini söylüyor. Çünkü ofis içindeki tartışmalar artık pandemi ya da savaş meseleleri için çıkmıyor. Karşılarında bu ikisinden daha tehlikeli olduğunu düşündükleri Trump var.

💭Kamala gelirse Blinken ne olacak?

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken olası bir yeni Demokrat yönetiminde kalma niyetinde olmadığını ve planının çocuklarıyla daha fazla vakit geçirmek olduğunu söyledi.

🔎Neden önemli: Blinken’ın böyle bir planının olması sürpriz değil ama Harris’in Biden’dan sadece ekonomi alanında değil, dış politika alanında da çok farklı adımlar atacağının göstergesi. Malum, Kamala perşembe günü biraz daha çıtlattığı ekonomi planıyla çok daha iş dünyası dostu bir imaj çizmişti. Ayrıca Harris’in Gazze’deki savaşa karşı tutumu Biden’dan hiç olmazsa biraz daha net. Gazze’deki insani krizi çok daha rahat bir şekilde ele alabiliyor. Oysa Biden ölen Filistinlilerin sayısına inanmadığını bile ima etmişti…

‘Buraya Yahudi olarak geldim!’ Biden yönetimi yeni hükümete iki büyük savaş bırakıyor. Bunlardan biri Ukrayna, diğeri de Gazze. ABD’nin dışişleri bakanı olarak Blinken her iki savaşta da merkezi bir roldeydi. Gazze’de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması için Ortadoğu’ya dokuz kez gitti. İlk turunda söze “Buraya Yahudi olarak geldim” diye başladığı için Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed onu bir gece kadar bekletti.

🎬Anı köşesi: Bir daha göremezsek diye Blinken ile unutamayacağım bir anıyı daha anlatayım. Geçen yıl Biden ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping yüz yüze görüşebilsin diye Çin’e epey mesai harcamıştı Blinken. Bu mesailer sonucu iki lider gerçekten görüştü. Ama Biden, Şi daha Amerika topraklarından ayrılmamışken adamcağıza “diktatör” dedi. O anlarda Blinken’in yüzünü görmek hepinizin hakkı:

SEE THIS: Secretary of State Antony Blinken reacts to President Biden off-the-cuff remark calling China’s Xi Jinping a dictator. https://t.co/5RSY22R2J1 pic.twitter.com/zngQb02zcV

— Moshe Schwartz (@YWNReporter) November 16, 2023

🗞️Ne okumalı?

🖊️Trump bildiğiniz üzere kürtaj politikasında sıkışmış durumda. Yukarı tükürse bıyık, aşağı tükürse sakal gibi bir durum söz konusu. Kürtaj karşıtı bir hareketi temsil eden Trump, ABD’deki kadınların kürtaj haklarını koruma altına alan Roe v. Wade kararını iptal eden yüksek mahkeme yargıçlarını atayan kişi aynı zamanda Ama şimdi bu kararın siyasi ve pratik hayattaki olumsuz yansımalarından kaçmaya çalışıyor. Bu konuyla ilgili olarak Jamelle Bouie New York Times’da kalem oynatmış.

🖊️”Zenginler daha çok vergi ödemeli mi?” konusu bizimle paralel olarak ABD de tartışma konusu. Hatta Warren Buffet bu konuda “Ben sekreterimden daha az vergi ödememeliyim” diyor. Peter Coy, New York Times’daki yazısındaysa Kamala’nın iş dünyasının desteğini kaybetmemek için Biden’ın politikalarını devam ettirip ettirmemesi konusundaki düşüncelerini kaleme almış. Wall Street Journal’ın editörleri de Kamala’nın vergi indirimi planını değerlendirdikleri bir yazıya sahip.

🖊️Yarıştan çekilerek Trump’ı desteklediğini söyleyen bağımsız aday Robert F. Kennedy Jr. Wall Street Journal’da kaleme aldığı “Trump Amerika’yı Yeniden Sağlıklı Yapabilir” başlıklı yazısında okurları Trump’ın sağlık sisteminde reformlar yapabileceğini iddia etmiş. Bunlar arasında küçük ilaç firmalarının önündeki engelleri kaldırmak, ilaç sektörünün FDA üstündeki baskısını azaltmak için ilaç onay sürecini değiştirmek, ilaç fiyatlarını Avrupa’dakilerle aynı yaparak piyasayı sınırlandırmak gibi öneriler var. Detayları verdiğimiz linkten okuyabilirsiniz.

🖊️Trump’ın dün 45 dakika boyunca tecavüz davası hakkında konuşarak seçmenlerine böyle bir davada yargılandığını hatırlatma sebebi neydi? Cevabı David A. Graham Atlantic için kaleme almış.

ABD Seçim Günlüğü: Trump’tan Musk’a özel komisyon sözü