İsrailli rehinelerin öldürülmesi Netanyahu’yu köşeye sıkıştırıyor
ABD ve diğer arabulucuların ateşkes çabaları sürerken İsrail Gazze'yi vurmaya devam ediyor. Deyrel Belah'a bugün düzenlenen saldırıda aynı aileden yedi kişi öldü. Altısı çocuktu, biri de anneleriydi.
ABD Dışişleri Antony Blinken Gazze savaşı başladığından beri dokuzuncu kez İsrail’e gitti. Amacı ateşkes ve rehine anlaşmasını enine boyuna görüşmek. Belki de bu şimdiye kadarki en can alıcı ziyareti olacak. Çünkü bu kez Hamas da anlaşmaya kendini tamamen kapatmış durumda. Ziyaret öncesi İsrail’in Gazze’nin merkezine düzenlediği hava saldırısı da görüşmelerin kolay geçmeyeceğinin işareti gibi. Bu saldırıda aynı aileden yedi kişi hayatını kaybetti.
Aksa Hastanesi’ne göre İsrail bugün Deyrel Belah’ta bir eve hava saldırısı düzenledi. Aralarında altı çocuk ve annelerinin de olduğu en az yedi kişi hayatını kaybetti. Hastane sözcüsü, çocukların babasının yaralı olduğunu söyledi. Çocukların dedesi Muhammed Awad Khattab CNN International’a “Bu füze isabet edip de evlerini başlarına yıktığında gafil avlandılar. Bunu hak etmek için ne yaptılar?” diye konuştu.
İsrail’in yeni saldırısı yine Deyrel Belah’taki Zawayda bölgesinde hepsi aynı aileden en az 15 kişinin öldüğü saldırıdan sadece bir gün sonra geldi. Gazze Sivil Savunması’na göre o saldırıda da dokuz çocuk öldü. Deyrel Belah doğduktan üç gün sonra öldürülen ikizlerin de sığındığı yerdi.
Ordu sözcüleri İsrailli askerlerin Han Yunus ve Deyrel Belah’taki faaliyetlerine devam ettiğini söyledi. Açıklamada ordunun “Nirim’e fırlatılan füzelerin bulunduğu bölgedeki hedefleri vurduğu” ve “Han Yunus bölgesindeki füze rampalarının imha edildiği” bilgileri yer aldı.
Ordu cuma günü Han Yunus’un kuzeyine ve Deyrel Belah’ın doğusuna yeni tahliye emirleri vererek belirlenmiş “güvenli” insani bölgenin sınırlarını daha da daralttı. Gazze’deki Filistinliler savaşın başından bu yana birçok kez tahliye kararıyla sığındıkları yerleri terk etmek zorunda kaldı. Savaşta şimdiye kadar 40 binden fazla kişi ölürken endişelere bir yenisi daha eklendi: Doktorlar 25 yıl sonra bu hafta ilk kez bölgede çocuk felci vakası gördüklerini açıkladı.
Çocuk felci belirtileri 10 aylık bir bebekte görülmüş, tanıyı teyit etmek için Ürdün’de daha ileri testler yapılmıştı. Haziran ayında bir kanalizasyonda virüsün izine rastlanmış ama hastalığa işaret eden bir vaka görülmemişti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sözcüsü Christian Lindmeier geçen ay “sağlık sisteminin çökmesi, güvenlik eksikliği, bölgeyi erişimin kısıtlı olması, nüfusun sürekli yer değiştirmek zorunda bırakılması, tıbbi malzemelerin eksikliği, düşük kaliteli suyun ve sanitasyonun yetersiz kalmasının” çocuk felci ve diğer hastalıkların yayılması için “mükemmel bir ortam” yarattığını söylemişti.
Filistin Sağlık Bakanlığı, DSÖ, UNICEF ve BM’nin Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA’nın desteğiyle Gazze genelinde yaşın altındaki binden fazla çocuk için iki dozluk çocuk felci aşılama kampanyası ağustos ayı sonunda başlayacak.
Öte yandan Blinken 10 aydır devam eden savaşta bir türlü ulaşılamayan ateşkes anlaşmasını sonuçlandırma çabasının bir parçası olarak İsrail’e gitti. ABD, Katar ve Mısır’ın hazırladığı yeni ateşkes planı, Doha’da iki gün süren görüşmelerin ardından cuma günü sunulmuştu.
Ancak Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye’nin geçen ay öldürülmesi bu çabaların bir yere vardırılması önündeki en büyük engellerden birini teşkil ediyor. Hamas müzakerelerin bir parçası olmayacağının altını çizdi. Haniye siyasi kanadın lideri olarak müzakerelerde söz hakkına sahip isimdi.
İsrail’de de en azından Başbakan Binyamin Netanyahu ve aşırı sağcı bakanlarının bir ateşkes istemediği anlaşılıyor. Aşırı sağcı bakanlar, Netanyahu’yu ateşkes ilan edilirse koalisyon hükümetinden çekilmekle tehdit ediyor. Bu bakanların desteğini kaybederse Netanyahu’nun yeniden seçilme ihtimali düşük. Ancak Savunma Bakanı Yoav Gallant ve istihbarat teşkilatı başkanları başta olmak üzere büyük bir kesim ateşkesi destekliyor.
Blinken’in ziyaretinin Netanyahu üzerinde bir baskı oluşturup oluşturamayacağı belirsiz. Bu bakanın bölgeye dokuzuncu ziyareti ve şimdiye kadar her ziyaretinde ateşkesin sağlanamamasından Hamas’ı sorumlu tuttu. Oysa Haniye öldürülene kadar Hamas birçok kez taleplerinden taviz vermiş, ateşkese yanaşmayan taraf İsrail olmuştu.
Blinken yola çıkmadan önce gazetecilere “Yapılacak anlaşma sadece İsrail halkının yararına olmayacak, Gazze’deki acıların biraz olsun dindirilmesine yardım edecek. Tüm bu konuları doğrudan gündeme getireceğiz” dedi. Aralarında ABD Başkanı Joe Biden’ın da olduğu bazı ABD’li yetkililer uzlaşıya varılacağına iyimser bir şekilde yaklaşsa da önceki görüşmelerde de aynı sözleri söylemişlerdi. Hamas’tan üst düzey bir yetkili son olarak BBC’ye arabulucuların “hayal sattığını” söyledi.