Avrupa çiftçi eylemleriyle sarsılırken ilk uzlaşma adımı Fransa’dan

Fransa’da başlayan çiftçi eylemleri Avrupa’ya yayılmaya devam ediyor. Başta Fransa, Almanya, İspanya, Hollanda, Belçika, Polonya, İtalya ve Macaristan olmak üzere pek çok AB ülkesinde çiftçiler son dönemde uygulanan tarım politikalarına tepki gösteriyor.

Çiftçilerin eleştirdiği konular arasında AB’nin tarım politikaları, doğa restorasyon hedefleri, destek ödemelerindeki kesintiler, Ukrayna Savaşı sonucunda ortaya çıkan yüksek enerji, yakıt ve gübre maliyetleri, Ukrayna’dan gelen ucuz tahıl ürünleri ve su tasarruf tedbirleri yer alıyor. Avrupa’nın dört bir yanındaki çiftçiler geçen yıldan beri akaryakıt fiyatları, vergilerdeki artış ve destek ödemelerinin yetersizliğini gerekçe göstererek kamu kurumları ve çeşitli kuruluşların önüne çamur veya gübre dökerek ya da yolları kapatarak protestolar düzenliyor.

France’s 2 key farmers unions suspend protests after the government offers new measures (from @AP) https://t.co/vu9x4mhqnV

— Dwatch News Europe (@dwatchnews_eur) February 1, 2024

Avrupalı çiftçiler AB’nin “Yeşil Mutabakat kapsamında karbon gübre ve pestisit kullanımına ilişkin katı kurallar getirerek tarımsal üretimi zorlaştırdığı” eleştirisi yapıyor. Polonya ve Romanya’da ucuz Ukrayna tahılının ithalatının yasaklanması talebi öne çıkarken Fransa’da artan yakıt fiyatları, İtalya’da ise AB’nin “Yeşil Mutabakat” programı ve artan maliyetler tepkilerin odak noktasını oluşturuyor. Protestolarda çiftçiler Avrupa Birliği (AB) ve ülke hükümetlerinden somut adım beklerken ilk girişim Fransa’nın çiçeği burnunda başbakanı Gabriel Attal’den geldi.

Attal gazetecilere kırsal kesimdeki protestoları yatıştırmak üzere tasarlanan tedbirlerin bir parçası olarak Paris’in hayvancılıkla uğraşanlara yılda 150 milyon euro vereceğini söyledi. Attal açıklamasında “Hayvancılıkla uğraşan çiftçilerimizin özel desteğe ihtiyacı var. Bu nedenle onlara bu yıl ve uzun vadede 150 milyon euro vergi ve sosyal destek vereceğiz. Ayrıntıları belirlemek için sektörle birlikte çalışacağız” dedi. Attal çiftçilerin taleplerine yönelik “mücadelenin Avrupa kapsamında verilmesi” gerektiğini vurguladı.

Çiftçilerin sosyal ve finansal şartlarını iyileştirmek için destek paketini açıkladığını söyleyen Attal ayrıca Fransız çiftçilerin komşu ülkelerden ithal edilen ürünlere karşı “korunmasını” hedefleyen bir yasa tasarısının Senato’da görüşülmesi için çalışmaya başlayacaklarını duyurdu.

Güney Amerika Ortak Pazarı MERCOSUR ülkeleri ile AB arasında planlanan ticari anlaşmanın Fransız çiftçileri açısından haksız rekabete yol açacağına işaret eden Attal “Fransa’nın bu anlaşmayı kabul etmesi söz konusu değildir” dedi. Avrupa Birliği’nin (AB) çevreci politikalarından ve haksız rekabetten şikayet eden Fransız çiftçilerine “yanınızdayız” mesajı veren başbakan yasalarla korunan bir “gıda egemenliği” kurmak istediklerini ifade etti.

‘İlk defa böyle bir halk desteği hissediyoruz’

“Paris’i kuşatma” çağrısında bulunan sendikalardan Genç Çiftçiler Sendikası Attal’ın yeni önlemleri açıklamasının ardından üyelerine “eylem yöntemimizi değiştirelim” çağrısı yaptı. Sendika günlerdir Paris’e giriş-çıkış güzergahlarını, başkentin en büyük pazarı Rungis’in giriş kapısını traktörlerle kapatan çiftçilerden trafiği açmalarını istedi.

Ülke genelinde çiftçiler Toulouse, Agen, Beauvais, Rennes gibi çok sayıda kentte gelirlerinin az olmasını ve hükümetin tarım politikasını protesto ediyor. Çiftçiler hükümetin taleplerine kulak vermesini sağlamak için traktörleriyle günlerdir yol ve otoyolları trafiğe kapatıyor.

Ülkenin en büyük çiftçi sendikası FNSEA’nın Başkanı Arnaud Rousseau basına yaptığı açıklamada eylemler başladığından beri çok sayıda destek mesajı aldıklarını belirterek kamuoyunun kendilerine verdikleri destekten memnuniyet duyduklarını söyledi. Rousseau “ilk defa böyle bir halk desteği” hissettiklerini ve bunun Fransız çiftçilerinin kararlılığını güçlendirdiğini vurguladı.

İlk taviz Avrupa Komisyonu’ndan gelmişti

Avrupa Komisyonu tüm bu protestoların ardından AB liderlerinden çiftçilerin arazilerinin belli bir kısmını nadasa bırakması yönündeki yasanın uygulamaya konmasının ertelenmesini istediği bir önerge hazırlamıştı. Önergeye göre hükümetlerin çiftçilere dayattıkları yasa en azından gelecek yıla kadar uygulanmayacak. Bu gelişmeye “Komisyondan ilk taviz: Avrupalı çiftçilerin protestoları yankı buldu” başlıklı haberimizde yer vermiştik.

Komisyondan yapılan açıklamada “Bu teklif çiftçilerin gelir kaygılarını gidermek için siyasi ilk somut yanıtı gösteriyor. Ayrıca Tarım Konseyi toplantılarında bazı üye devletlerin dile getirdiği talepleri de yansıtıyor” denmişti.

Avrupa Komisyonu’nun Avrupa Yeşil Mutabakatı’ndan sorumlu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic gazetecilere verdiği brifingde çiftçileri savunarak yasayı erteleme kararının çiftçilerin geçen yaz yaşanan seller, orman yangınları ve iklim değişikliğine bağlı olağanüstü sıcak hava dalgası ve kuraklıklar nedeniyle olağanüstü zor bir yıl geçirmesi nedeniyle alındığını söylemişti.

Gazetecilere tahıl üretiminin yüzde 30 oranında düştüğünü bildiren Sefcovic “Tarımı ve ekonomik modelimizi sürdürmek için ne tür büyük değişiklikler yapmak gerekiyor? Milli gelirde ne oranda azalma yaşanır? Yunanistan’a bir bakalım. Yangın ve seller nedeniyle tüm tarım sektörü yanılmıyorsam yıllık gelirin yüzde 20’sinden fazlasını kaybetti” demişti.

Avrupa Parlamentosu önünde eylem

Başta Belçika ve İtalya olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerinden gelen binlerce çiftçi dün Belçika’nın başkenti Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu (AP) binası önünde toplandı. Burada protesto gösterisi düzenleyen çiftçiler AB Liderler Zirvesi’nin yapıldığı bölgenin çevresinde trafiği traktörleriyle kilitledi. “Çiftçi yoksa yiyecek yok” yazılı pankartlar açan protestocular tarım politikaları karşıtı sloganlar attı. Sloganlardan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de nasibini aldı. Leyen’e seslenen protestocular “Ursula, biz buradayız, sen neredesin?” diye bağırdı.

‘Ursula, we are here!’: European farmers’ anger reaches Brussels to protest at EU summit
Source: euronewshttps://t.co/IEvrzvcfzH pic.twitter.com/LhsUeh1HLA

— Camus (@newstart_2024) February 1, 2024

AB’nin serbest ticaret anlaşmalarındaki tarım ürünü ithalatı, karmaşık piyasa düzenlemeleri, sübvansiyon dağıtımındaki adaletsizlik, sürdürülebilir tarıma geçişteki hatalardan kaynaklı sorunlar yaşadıklarını ifade eden çiftçiler, artan maliyetler karşısında tarımsal ürünlere daha yüksek fiyat ödenmesini istedi.

AP binasının önüne tekerlek, tezek ve odunları bırakan çiftçiler, Lüksemburg Meydanı’nda saman ve tezek balyalarını ateşe verdi. Çevreye taş, yumurta ve torpil fırlatan çiftçileri önlemek için Belçika polisi halka açık olan AP yerleşkesi girişlerini dikenli tel örgülerle kapattı.

Öte yandan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen bugün Belçika ve Hollanda başbakanlarıyla birlikte tarım gruplarının temsilcileriyle bir araya gelecek.

Çiftçilerden liderler zirvesine abluka: Avrupa Parlamentosu önüne tezek bıraktılar

Fransa’da çiftçiler isyanda: Gümrük ofisi ateşe verildi

Fransa ve Almanya’da çiftçiler şehre indi: Traktörlerle yol kapattılar