Batı’nın boykotlarının gölgesinde: Putin beşinci dönemi için yemin etti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ordusunun Ukrayna’da savaştığı, muhalefetin de sert bir şekilde bastırıldığı bir dönemde iki ayrı törende boy gösterecek. Bunlardan ilki bugün gerçekleşti bile: Beşinci dönemine resmen başlamak için yemin etti. Diğer etkinlik ise 9 Mayıs’ta, İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet Rusya’nın Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferi kutlamak için Kızıl Meydan’da olacak. Yemin töreni, Rusya’nın savaşa rağmen Putin’e desteğini gösterirken 9 Mayıs kutlamaları son iki yıldır Ukrayna’nın Nazi Almanyası ile benzeştirilmesiyle geçiyor.

71 yaşındaki Putin Kremlin’de ihtişamlı bir açılış töreniyle bugün beşinci dönemine resmen başlıyor. Törende Putin’in yemininin yanı sıra Kremlin’in başbakan, dışişleri ve savunma dahil önemli beş bakanı aday göstermesi bekleniyor. Ancak şu anda görevde olan altı yetkili yeniden aday gösterilebilir de. Bir sonraki Rus hükümetinin, ülkenin gelecek yıllarda izleyeceği rotaya dair birtakım mesajlar verecek ama hükümet içinde Putin’e muhalefet mümkün olmayacağı için Rus liderin yeniden seçilmesi başlı başına bir mesaj taşıyor.

Törene milletvekilleri, bölge valileri, dini liderler, üst düzey yetkililer ve ünlüler katıldı. Örneğin Kuşatma Altında ve Soğuk Nefes gibi filmlerde rol almış Amerikan oyuncu Steven Seagal ve motorcu bir grup olan Gece Kurtları’nın lideri Aleksander Zaldostanov da törendeydi. Putin “İnsan ve yurttaş hak ve özgürlüklerine saygı göstereceğine ve bu ilkeleri koruyacağına” dair yemin ettikten sonra kısa bir konuşma yaptı.

Batı’dan yemin törenine boykotlar ardı sıra geldi

Ancak Batı iki yıldır olduğu gibi bir kez daha tavrını ortaya koydu; Amerika ve Avrupa törene temsilci göndermeyeceklerini söyledi. Örneğin ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, “Yemin töreninde temsilcimiz olmayacak. Seçimlerin özgür ve adil olduğunu düşünmüyoruz ama Putin Rusya’nın devlet başkanı ve bu konumda bulunmaya devam edecek” dedi. İngiltere ve Kanada da törene kimseye göndermeyeceklerini söyledi. Avrupa Birliği sözcüsü ise İngiliz haber ajansı Reuters’e verdiği demeçte Rusya’nın birlikteki temsilcisinin pozisyonuna uygun olarak törene katılmayacağını belirtti.

Türkiye’den ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan törene katılmadı. Temsilci olarak birini gönderip göndermediği hakkında bir bilgi verilmedi. Bunun yerine Erdoğan bugün Kuveyt Emiri Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ı ağırlıyor. Savaş öncesi Rusya ile gaz konusunda sıkı bir işbirliğine sahip Almanya’nın Dışişleri Bakanlığı da yine temsilci göndermeyeceklerini belirtti. Almanya öncesinde Rusya’nın sözde siber saldırılarını gerekçe göstererek büyükelçisini geri çekmişti.

Savaşın başından bu yana Rusya’ya karşı en sert tavır alan Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya da törene katılmayacaklarını söyledi. Zaten her üç ülke de Rusya’daki büyükelçilerini geri çekmişti. Litvanya’nın Dışişleri Bakanı Gabrielius Landbergis “Rusya ve özellikle de suçlu liderinin dışlanmasının devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Önceliğimiz Ukrayna’ya ve insanlarına desteğimize devam etmek” dedi.

‘Dünya Batı’dan büyüktür’ mesajı verdi

Putin Rusya’nın Batı ile diyaloğu tamamen ihtimal dışı bırakmadığını ancak diyalog kurulacaksa bile bunun eşit şartlar altında gerçekleşmesi gerektiğini söyledi. Kısa bir konuşma yapan Putin “dünyanın çoğunluğu” olarak nitelediği diğer ülkelerle ilişkilerini geliştirmeye açık olduklarını vurguladı, “Rusya devlet sistemi tehditlere ve zorluklara karşı direnişli olmalıdır” dedi.

Putin’in 2018’de yemin etmesinden altı yıl sonra bugün her şey çok daha farklı. Putin’in en büyük muhalif rakibi Aleksey Navalni, Kuzey Kutbu’ndaki ceza kolonisinde şaibeli bir şekilde öldü. O zamandan bu zamana LGBTQ+ bireylerin eylemlerine kısıtlama getirildiği gibi muhalif aktivist, blog yazarı, gazeteci ve siyasetçi de daha çok hapse atılır oldu. Navalni’nin eşi Yulya Navalnaya ise destekçilerine seslenerek Putin’e karşı savaşmaya devam etmelerini istedi. Navalnaya çektiği videoda Putin’i “yalancı, hırsız ve katil” olarak niteledi.

Bu arada Putin’in yemin töreni, Rusya’nın yakın gelecekte taktik nükleer tatbikat düzenleneceğine dair açıklama yapmasından bir gün sonra geldi. Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada tatbikatların nedeni olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ‘Ukrayna’ya asker gönderme fikrini rafa kaldırmadıklarını” söylemesini ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron’un İngiliz yapımı silahların Rus topraklarında kullanılmasına izin verdiklerini belirtmesini gösterdi.

Rusya ürküttü: Nükleer silah tatbikatları başlıyor