Beşinci Ortadoğu turu: Blinken boşa ‘mekik’ çekiyor

Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu ardından başlayan İsrail’in Gazze işgali devam ederken Tel Aviv’in en büyük destekçisi Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın ateşkes ve esir takası için mekik diplomasisi turunda bu seferlik de sona gelindi. Associated Press’in (AP) haberine göre Blinken son durağı İsrail’den de eli boş şekilde Washington’un yolunu tutacak. Hatta ajansın haberinde Blinken’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından aldığı yanıtlarla adeta “tokat yediği” dahi ifade edildi. Haberde “Blinken ‘İsrail tamamen galip gelene kadar savaşın devam edeceğini’ söyleyen ve önerilen ateşkes planını açıkça reddettiğini belirten İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan adeta bir tokat yedikten sonra Washington’a dönüyor” dendi.

İsrail ile en büyük destekçisi ve müttefiki ABD ile arasındaki gerilim aylardır had safhadaydı. Blinken’ın ziyaretiyle bu gerilim daha da katlanmış oldu. AP Netanyahu’nun ABD’nin bir başlangıç noktası olarak gördüğü planını uluslararası kamuoyunun önünde reddetmesinin, bölünmüşlüğü daha da artırdığını yazdı. Ajansın yer verdiği analizde Netanyahu ABD ve diğer (Batılı) ülkelerin endişelerini de göz ardı etti ve Gazze’nin güneyinde bir milyondan fazla Filistinlinin kaçtığı Mısır sınırındaki Refah semtine yönelik askeri operasyonlarını genişleteceklerini duyurdu.

Bu duyuru da Blinken’ın müzakerelerde aşama kaydedilmesi için bölgede bulunduğu zamana denk gelmesiyle dikkat çekti.

Blinken’dan Tel Aviv’e uyarı

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Netanyahu ile yaptığı görüşme sonrasında “hükümet yetkilileri de dahil olmak üzere gerilimi tırmandıran, uluslararası desteği azaltan ve İsrail’in güvenliğini daha da zora sokan eylem ve söylemlerle ilgili derin endişelerini dile getirdiğini” söylemişti. Refah sınır kapısındaki durumla ilgili olarak ise şunları söyledi: “İsrail bu çatışma sırasında sivillerin korunmasını ve ihtiyaç duydukları yardımı almalarını sağlamak için mümkün olan her şeyi yapma sorumluluğuna ve yükümlülüğüne sahiptir. İsrail’in girişeceği her türlü askeri harekatta sivillerin öncelikli olarak göz önünde bulundurulması gerekir ve ben de bunun için bazı yollar önerdim. Bu özellikle Refah için geçerlidir.”

Savaş kabinesi üyeleri ve eski başbakanla görüştü

Blinken 7 Ekim’den bu yana yaptığı beşinci Ortadoğu turunun İsrail ayağında savaş kabinesi üyeleriyle bir araya geldi. Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılması için görüşmeler sürdüren Blinken Tel Aviv’de İsrail’in eski askeri şefleri Benny Gantz ve Gabi Eisenkot ile görüştü. Blinken İsrailli yetkililerle “rehinelerin ailelerine döndüğünü görmek için iki tarafın da duyduğu güçlü arzu ve bu amaçla yapılan çalışmalar” hakkında konuştuğunu söyledi.

Eski savunma bakanı Gantz da Blinken’a “Elbette en acil mesele rehineleri geri getirmek için bir yol bulmak. Bu yapıldığında pek çok şey başarılabilir” dedi.

Blinken İsrail’de muhalefetteki Gelecek Var Partisi (Yeş Atid) lideri eski Başbakan Yair Lapid ve Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz ile de Gazze’de ateşkes ve esir değişimi konularını ele aldı. Eski İsrail Başbakanı Lapid X sosyal medya hesabından ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile bir araya geldiğini yazdı. Blinken ile Gazze’deki İsrailli esirlerin serbest bırakılması için yapılan müzakereleri ele aldıklarını aktaran Lapid “İsrail toplumu bir bütün olarak kaçırılanların (İsrailli esirler) ülkelerine geri getirilmesini ve Hamas’ın bitirilmesini istiyor. Bunlar çelişkili hedefler değil, ikisinden de vazgeçmeyeceğiz” dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken savaş kabinesi üyeleriyle bir araya geldiği sırada Hamas da Kahire’de ateşkes ve esir müzakerelerini görüşmek için hazırlık yapıyor. Üst düzey Hamas yetkilisi Usame Hamdan Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta düzenlediği basın toplantısında bu ziyareti doğrularken Mısırlı bir yetkili Agence France-Presse’e “Gazze Şeridi’nde sükunetin sağlanması amacıyla perşembe günü Kahire’de yeni bir müzakere turu” başlayacağını söyledi.

Blinken dün İsrail ve Hamas arasında bir ateşkes ve rehine serbest bırakma anlaşmasının hâlâ mümkün olduğunu, ancak iki tarafın bir anlaşmanın temel şartları konusunda birbirinden çok uzak olduğunu söylemişti. İsrail ile Hizbullah arasında Lübnan sınırındaki çatışmalara dair Lapid kuzeyde siyasi bir anlaşmaya ihtiyaç olduğu konusunu da masaya yatırdıklarını ifade etti. Eski Başbakan Hamas’a mali desteklerin kesilmesi için ABD’den yardım istediklerini aktardı.

Ortadoğu turu kapsamında ilk olarak Suudi Arabistan’a giden Blinken Mısır ve Katar’dan sonra İsrail’e geçmişti.

Esir takasında yeni perde: Netanyahu’ya göre Hamas’ın ateşkes teklifi ‘hayal ürünü’