Bir Boeing itirafçısı daha: Uçak parçalarında ciddi kusurlar vardı

Sık sık arızaları ve kazalarıyla gündeme gelmeye devam eden ABD’li dev havacılık firması Boeing’in en büyük tedarikçisi tarafından üretilen uçak gövdeleri, firmanın eski bir kalite müfettişine göre fabrikadan düzenli olarak ciddi kusurlarla çıkıyor.

Tedarikçi Spirit AeroSystems’te uzun süre çalışan Santiago Paredes, BBC’ye yaptığı açıklamada Boeing’e gönderilmek üzere hazırlanan parçalarda sık sık kusur bulduğunu öne sürdü. Paredes endişelerini dile getirmeye çalıştığında üretimi yavaşlattığı için kendisine “şov bozan” lakabının takıldığını bile söyledi.

Paredes’in iddialarına şirketten jet hızıyla yanıt geldi. Boeing’in en büyük tedarikçisi konumunu koruyan şirketin bir sözcüsü “Bu iddialara kesinlikle katılmıyor ve tüm bu söylemlere karşı güçlü bir şekilde savunma yapıyoruz” dedi.

Parts supplied to Boeing had ‘serious defects’ – whistleblower https://t.co/gtfUo7KY0r

— BBC News (World) (@BBCWorld) May 9, 2024

‘Kotaları tutturmaya odaklanmışlardı’

2010-2022 yılları arasında firmada çalışırken yaşadıklarını anlatan Paredes ise Boeing’e gönderilmesi gereken uçağın ana gövdesi olan gövdelerde “50 ila 100-200 arasında” kusur bulmaya alışkın olduğunu ileri sürdü: “Çok sayıda bükülmüş ve hatta bazen eksik parçalar buluyordum.”

Eski deneyimli çalışan, Spirit’te tespit ettiği bazı kusurların önemsiz olduğunu ancak diğerlerinin daha ciddi olduğunu söyledi. Ayrıca daha az titiz olması için kendisine baskı yapıldığını da iddia etti. “Neden bulduğum, neden baktığım konusunda her zaman yaygara kopardılar” diyen Paredes şöyle devam etti:

“Onlar sadece ürünün gönderilmesini istiyorlardı. Hatalı gövdelerin sevkiyatının sonuçlarına odaklanmadılar. Sadece kotaları tutturmaya, programa ve bütçeye uymaya odaklanmışlardı. Rakamlar iyi görünüyorsa gövdelerin durumu gerçekten önemli değildi.”

İtiraz etmesinin ardından rütbesinin düşürüldüğünü ve fabrikanın başka bir bölümüne sürüldüğünü söyleyen Paredes “Tehdit edildiğimi ve endişelerimi dile getirdiğim için bana misilleme yapıldığını hissettim” dedi.

Yasal belgelerde ve mahkeme kayıtlarında kendisinden sadece “Eski Çalışan 1” olarak bahsedilen Paredes ilk kez kamuoyu önünde konuşmuş oldu. Paredes firmadan ayrılmadan önce 737 Max üretim hattının son safhasında bulunan bir denetim ekibini yönetiyordu.

Boeing davası ve ölümler

Öte yandan Boeing’e açılan ve hala süren dava, şirketi ciddi ve yaygın kalite hatalarını kasıtlı olarak örtbas etmeye çalışmak ve hissedarları mali kayıplara maruz bırakmakla suçluyor.

İddiaları davanın bir parçasını oluşturan ikinci bir eski kalite denetçisi olan ve itirafçı olarak konuşan Josh Dean, ciddi bir bakteriyel enfeksiyona yakalandıktan sonra geçen hafta şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmişti.

Dean, bir başka Boeing itirafçısı John Barnett’i temsil eden aynı hukuk firması tarafından temsil ediliyordu. Ne var ki sonu da Barnett ile aynı oldu. 62 yaşındaki Barnett mart ayında ölü bulunmuştu. Cansız bedeninde kurşun yarasına rastlanan Barnett’in intihar ettiği yönünde bilgi verilse de bu duruma kuşkuyla yaklaşılıyor

“İntihar etti” denilen Barnett neredeyse otuz yılını Boeing’de geçirdi. 2019 yılında New York Times’a verdiği demeçte, uçuş kontrollerindeki aksaklıklara değinmiş ve bunların “feci” hasara yol açabilecek derecede bulunduğunu söylemişti. Barnett yönetime ilettiği şikayetlerinin görmezden gelindiğini ve kendisini fabrikanın başka bir bölümüne gönderildiğini, yani adeta sürgün edildiğini iddia etmişti.

Boeing’den konuya ilişkin açıklama gelmezken ABD Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg, Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından sürdürülen soruşturmalar kapsamında hükümetin Boeing’i mercek altına aldığını ifade etti.

BBC’ye verdiği demeçte Buttigieg “FAA’nın ortaya koyduğu kalite standartlarını ve güvenlik standartlarını karşıladıklarını göstermeleri gerekiyor. Standartlarımızı karşılama sorumlulukları var ancak bunu sadece bir inanç olarak kabul etmiyoruz. Bunu yapmaları için onları sorumlu tutacağız” dedi.

737 Max 9 vakası

Spirit AeroSystems ve Boeing, bir uçağın acil çıkış kapısının ocak ayında kalkıştan kısa bir süre sonra yepyeni bir 737 Max 9’dan koparak uçağın yan tarafında büyük bir delik açmasının ardından yoğun bir incelemeye tabi tutuldu. Müfettişlere göre kapı başlangıçta Spirit tarafından takılmış ancak daha sonra hatalı montajı düzeltmek üzere Boeing teknisyenleri tarafından sökülmüştü.

Olay Federal Havacılık İdaresi’nin her iki firmanın üretim uygulamalarına yönelik bir denetim başlatmasına yol açmış, şirketlerin üretim kontrol uygulamalarına uymadığı çok sayıda örnek tespit edilmişti. Olayın ardından yaklaşık 200 Boeing 737 Max 9 uçağı geçici olarak yere indirilmişti.

Boeing’in düzenleyicilere 787 Dreamliner uçaklarını uygun şekilde denetlememiş olabileceğini söylemesinin ardından bu hafta başında bir başka FAA soruşturması daha başlatıldı. FAA personelin kayıtlarda tahrifat yapıp yapmadığını araştıracağını söyledi.

Boeing CEO’su kazayla geldi kazayla gidiyor: Çürük uçakların bedelini ödeyecek

Boeing çatlağında bir kriz daha: İkinci ihbarcısı da öldü