Erdoğan, Biden’la ayaküstü konuşmuş, F-16 sözü almış

Kuzey Atlantik İttifakı NATO’nun kuruluşunun 75. yılı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Washington DC’de düzenlenen zirve sona erdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan zirve sonrası bir basın toplantısıyla buradaki temaslarını anlattı.

Zirve öncesi beklenti, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın burada ABD Başkanı Joe Biden ile bir ikili görüşme yapmasıydı. Ancak, Erdoğan pek çok NATO lideriyle ikili görüşme yapmasına karşın ABD Başkanı ile böyle bir görüşme gerçekleşmedi, onun yerine iki liderin zirve sırasında birkaç kez ayaküstü konuştukları anlaşıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Mayıs ayında ABD Başkanı Joe Biden ile Beyaz Saray’da görüşmek üzere ABD’ye gidecekti ama bu görüşme son dakikada ertelenmiş, o dönem iki liderin NATO zirvesinde görüşecekleri söylenmişti. Erdoğan ile Biden, Biden’ın başkanlık görevine başladığı 2020 yılından beri Beyaz Saray’da hiç görüşmedi, iki lider hep NATO veya G20 gibi zirveler sırasında ikili görüşmeler yaptı.

‘NATO Ukrayna’da savaşın tarafı olmamalı’

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) başkenti Washington’da bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan basın toplantısı ile zirve temaslarını anlattı.

Ukrayna’da devam eden savaşa ilişkin Erdoğan “Yaklaşık 2 buçuk yıldır devam Rusya-Ukrayna savaşı karşısında müttefikler olarak uluslararası hukuktan yana bir duruş sergiliyoruz” dedi ve şöyle konuştu:

“NATO’nun Ukrayna’ya güvenlik yardımı ve eğitim desteği girişini onayladık. Kiev’e NATO kıdemli temsilcisi atanmasını kararlaştırdık. türkiye savaşı sona erdirme gayretini ilk günden beri devam ettirmekte. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. NATO’nun Ukrayna’daki savaşın tarafı haline getirilmesine asla geçit verilmemesi gerektiğine dair görüşlerimi burada açık yüreklilikle paylaştım.”

‘Yüzde iki eşiğini aştık’

İttifakın artırmaya çalıştığı savunma harcamaları hedefi de Erdoğan’ın gündemindeydi: “Savunma harcamalarında yüzde iki hedef eşiğini aştık. Birlik ve dayanışma ruhunun 32 müttefikinin tamamı tarafından samimiyetle benimsenmesi gerekiyor. Müttefikler arasındaki savunma sanayi ticaretinde halen kısıtlamalar bulunmasının makul ve mantıklı bir izahı yoktur.”

‘Tüm temaslarımda Gazze’ye dikkat çektim’

Gazze’de İsrail’in devam eden saldırılarına ilişkin de konuşan Erdoğan “Gazze’de büyük bir katliam yaşanıyor. 40 bine yakın masum insan İsrail’in saldırılarında hayatını kaybetti” dedi ve şöyle devam etti:

“İsrail-Filistin meselesine kalıcı çözüm getirmeden küresel barıştan bahsedilmeyeceğinin altını çizdim.Tüm temaslarımda Gazze başta olmak üzere işgal edilmiş Filistin topraklarında süre giden mezalime dikkati çektim. Netanyahu yönetimi yayılmacı ve pervasız politikalarıyla tüm bölgenin güvenliğini tehlikeye atmaktadır. İsrail’e askeri desteğin sürdürülmesi kabul edilemez. İttifakamızın temel değerlerini ayaklar altına alan İsrail yönetiminin NATO ile ortaklık ilişkisini sürdürmesi mümkün değildir. Filistin topraklarında kapramlı ve sürdürülebilir barış tesis edilene kadar İsrail’le NATO nezdinde işbirliği yapılması yönündeki girişimler Türkiye tarafından onaylanmayacaktır. Uluslararası camianın sorumluluk sahibi üyelerinin, 1967 sınırları temelinde iki devletli çözüm için el ele vermesi önemlidir.”

‘Biden’a F-16’ları hatırlattım’

Adeta bir muammaya dönen F-16 meselesine de değinen Erdoğan “Sayın Biden ile tekrar konuştum, ‘3-4 hafta içinde çözeceğim’ dedi. Bugün ayrılırken tekrar hatırlattım” diye konuştu.

Esad’a görüşme daveti

Son dönemde Türkiye-Suriye ilişkilerinde normalleşme de gündemde geniş yer kaplıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la beklenen görüşmesine ilişkin şu ifadeleri kullandı: “Sayın Esed’e ya ülkeme gel ya da üçüncü bir ülkede bu görüşmeyi yapalım çağrımı iki hafta önce yaptım. Bu konuyla ilgili Dışişleri Bakanımı görevlendirdim. O da muhataplarıyla görüşmek suretiyle bu dargınlığı, kırgınlığı aşmak suretiyle yeni bir süreci başlatmak istiyoruz.”

Türkiye’nin 2025’te Hollanda’da yapılacak NATO zirvesinden sonraki zirveye ev sahipliği yapması kararına ilişkin ise Erdoğan “Şu anda henüz hangi şehir olduğu noktasında bir kararımız yok. Büyük ihtimalle İstanbul’a yakışır ve İstanbul’da böyle büyük bir organizasyonu yaparız” açıklamasında bulundu.

Türkiye ilk ve son olarak 2004 yılında İstanbul’da NATO zirvesine ev sahipliği yapmıştı.

Erdoğan’dan zirvede ikili temaslar

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne katılmak üzere geldiği ABD’nin başkenti Washington’da temaslarına son gün de devam etti. Sabah saatlerinde zirvenin yapıldığı Walter E. Convention Center’a gelen Erdoğan zirvede Müttefik ve Ortak Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı’na katıldı.

Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç eşlik etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan toplantı öncesinde bazı liderlerle sohbet etti.

Erdoğan NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi. Görüşmede Ukrayna-Rusya savaşının seyri, bölgesel ve küresel konular ele alındı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede Türkiye’nin Ukrayna-Rusya savaşının adil bir barışla sonuçlanması için gayretlerine devam ettiğini, Karadeniz Tahıl Girişimi’nin yeniden canlandırılması için de çalışmalara başlandığını ifade etti. Erdoğan Türkiye’nin barışa zemin oluşturmak adına arabuluculuk dahil her türlü girişime hazır olduğunu da belirtti.

Erdoğan daha sonra Washington’daki temasları kapsamında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya geldi. Görüşmede Türkiye ile Fransa ikili ilişkileri, Ukrayna-Rusya savaşı, İsrail’in Filistin’e yönelik saldırılarıyla bölgesel ve küresel konular ele alındı.

Erdoğan görüşmede Türkiye ile Fransa ilişkilerinin her alanda artırılmasının önemini ifade ederken Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecinin canlandırılmasının gerekli olduğunu, Türkiye’nin bu konuda desteklenmesinin beklendiğini belirtti.

Cumhurbaşkanı, Macron’un ardından İngiltere Başbakanı Keir Starmer’la da görüştü. Görüşmede Türkiye ve İngiltere ikili ilişkilerinin yanı sıra bölgesel ve küresel konular ele alındı.

Erdoğan görüşmede yeni dönemde Türkiye ile İngiltere ilişkilerin her alanda geliştirilmesi için yeni adımlar atabileceğini, ilişkilerdeki olumlu seyrin artarak devamını arzu ettiklerini ifade etti. Erdoğan ayrıca İngiltere Başbakanı Starmer’ı yeni görevi için bir kez daha kutladı.

Erdoğan ABD’de konuştu: Soğuk Savaş koşullarında değiliz, hem Doğu hem Batı’dayız

Biden NATO zirvesini de gafsız geçmedi, Zelenski’yi ‘Putin’ diye sahneye çağırdı

En kalabalık NATO zirvesinden sonuç bildirgesi: Türkiye yıllar sonra ev sahibi olacak