Erdoğan’ın G20’de hareketli günü: Sisi ile toplantı, Biden ile ‘İsveç de İsveç’ sohbeti

Katar’da Kasım 2022’de düzenlenen Dünya Kupası sırasında ayak üstü selamlaşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Es Sisi’nin bu teması, 2013’te Mısır’da gerçekleştirilen darbe sonrası bozulan iki ülke ilişkilerinde başlayacak yeni döneme işaret ediyordu. Nitekim zaman içerisinde önce 6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş depremlerinde Mısır Dışişleri Bakanı’nın Türkiye ziyareti, karşılıklı sıklaşan görüşmeler ve son olarak iki ülkenin de büyükelçi ataması kararlarıyla normalleşmede son adım beklenir olmuştu.

Erdoğan ve Sisi’nin yüz yüze gerçekleştireceği görüşme olan son adım, Sisi’nin Türkiye’ye gerçekleştireceği ancak ziyaretten bir gün önce bunu ötelemesiyle gecikmişti.

Geciken adım sonunda gerçekleşti ve G20 Liderler Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır Devlet Başkanı Sisi’yle görüştü. Görüşmeye ilişkin sosyal medya üzerinden İletişim Başkanlığı bir açıklama yaptı ve görüşmenin sebebi ile içeriği hakkında bilgi verdi.

Yeni iş birlikleri, bölgesel ve küresel meseleler

Açıklamada, “Görüşmede Türkiye-Mısır ikili ilişkileri, ticaret hacminin artırılması, enerji alanındaki yeni iş birlikleri ile bölgesel ve küresel meseleler de ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, karşılıklı büyükelçi atamalarıyla ilişkilerin yeni bir döneme girdiğine işaret ederek ikili münasebetlerin hak ettiği seviyeye en kısa zamanda ulaşacağına olan inancını dile getirdi. Mısır yönetiminin Türk yatırımcı ve firmalarına verdiği desteğin önemli olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, LNG, nükleer enerji, kültür ve eğitim alanlarındaki iş birliğini canlandırmaya da önem verdiklerinin altını çizdi” ifadeleri kullanıldı.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, 18’inci G20 Liderler Zirvesi dolayısıyla bulunduğu Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de, Zirve’ye özel davetli olarak katılan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile görüştü.

Görüşmede Türkiye – Mısır ikili ilişkileri, ticaret… pic.twitter.com/PgzJaARojj

— T.C. İletişim Başkanlığı (@iletisim) September 10, 2023

 

İkili ilişkileri tüm yönleriyle geliştirmek

Görüşmenin ardından Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan da bir açıklama yapıldı. Yazılı açıklamada, Yeni Delhi’deki görüşmede liderlerin, iki ülke arasındaki ilişkileri ilerletmek için çalışmanın önemini vurguladıkları aktarılırken, Erdoğan ve Sisi’nin ortak çıkarlar çerçevesinde Doğu Akdeniz’de güvenlik ve istikrarın korunmasına katkıda bulunacak şekilde bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesi yönündeki arzusunu ifade ettikleri belirtildi. Açıklamaya göre, görüşmede Türkiye ve Mısır’ın çıkarları doğrultusunda ikili ilişkileri tüm yönleriyle geliştirmek için istişare ve koordinasyonu yoğunlaştırmanın yolları ele alındı.

2013’ten 2023’e: Neler yaşandı?

2013’te Mısır’da gerçekleştirilen darbenin ardından iki ülke ilişkilerinde köprüler atılmıştı.

Cumhurbaşkanımız @RTErdogan, G20 Liderler Zirvesi kapsamında bulunduğu Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüştü. pic.twitter.com/0yjpy8MJz1

— T.C. Cumhurbaşkanlığı (@tcbestepe) September 10, 2023

2021’de başlayan normalleşme sürecinde, en kritik hamle Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nda gerçekleşmişti. Kasım 2022’deki turnuvada Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sisi tokalaşmış ve ilk kez bir arada görüntü vermişlerdi.

Mısır Dışişleri Bakanı Sami Şükrü, 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından Türkiye’yi ziyaret etmiş ve 2013’ten beri Türkiye’ye gelen ilk üst düzey Mısırlı yetkili olmuştu.

Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Es Sisi, Erdoğan’ı mayıs ayındaki seçimlerin ardından tebrik ederken ilerleyen süreçte 27 Temmuz tarihi Sisi’nin Türkiye’yi ziyareti için belirlenen gün olmuştu. Fakat bu ziyarete bir gün kala, belirsiz bir tarihe ötelenmişti.

Erdoğan’dan İsveç mesajı: F-16 alımının İsveç’in NATO üyeliğine bağlanması doğru değil

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hindistan'ın ev sahipliğindeki 2023 G20 Liderler Zirvesi kapsamında yoğun diplomasi trafiği yürüttü https://t.co/T8gJUi7p1Q pic.twitter.com/uctb6zKcrx

— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) September 10, 2023

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yoğun bir görüşme trafiğiyle tamamladığı Hindistan’daki G20 Liderler Zirvesi sonrası basın toplantısı düzenlerken İsveç’in NATO üyeliği ve F-16’lar konusunda kritik mesajlar verdi. 

ABD Başkanı Joe Biden’la görüşmesi için “Sayın Biden ile bir görüşmemiz ayak üstü de olsa oldu. Orada F-16 konusunu da görüştük” diyen Erdoğan, “F-16 konusunda maalesef dostlar işi alıyorlar, götürüyorlar ‘İsveç de İsveç’ diyorlar. Bu şekilde yaklaşım, bizi ciddi manada üzmektedir” ifadelerini kullandı.

İsveç’in NATO üyeliği için “TBMM’de bu tür bir karar geçmediği sürece benim ‘evet’ demem mümkün değil” açıklamasını yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Polis koruması altında Kur’an-ı Kerim yakılması çok açık bir provokasyondur, nefret suçudur. Hiç kimse bizden buna sessiz kalmamızı bekleyemez. Ülkemizin teklif ve gayretleriyle, kutsal kitaplara saldırı, G20 bildirisinde de kınanmıştır” şeklinde konuştu.

Erdoğan, AB meselesinde de mesajını”Bizi 50 yıldır AB üyesi ülkeler hep oyalamıştır, bugün de oyalıyorlar. Oyalasalar da oyalamasalar da Türkiye Türkiye’dir, biz yolumuza devam ederiz” ifadeleriyle verdi.

Tahıl koridoru meselesine değinerek “Tahıl meselesinde Rusya’yı dışlayan bir sürecin sürdürülebilir olma ihtimali çok düşüktür” diyen Erdoğan, “Küresel gıda güvenliğine katkı için yakın zamanda Gıda Güvenliği Çalışma Grubunu toplayacağız” ifadesini kullanarak, “Karadeniz’de sükuneti bozacak bölgede gerilimi tırmandıracak her türlü adımdan uzak durulması gerektiği kanaatindeyiz” dedi.

Erdoğan ayrıca “Sayın Paşinyan’la görüşmem olacak. Bölgeyi (Karabağ) sükunete davet etmekten başka çaremiz yok. Karabağ’da şu anda atılan bu adımlar, doğru adımlar değil. Bunu kabullenmek mümkün de değil. Nitekim AB üyesi ülkeler de bunu kabullenmiyor” dedi.

Hindistan ve ABD’nin ‘carpe diem’i: G20’de neler yaşandı?