Gazze’de can kaybı 25 bini geçti
İsrail'in saldırılarını sürdürdüğü Gazze'de ateşkesin sağlanması için Hamas önerilerini arabuluculara ilettiğini duyurdu. Buna göre Hamas, 700 ila 1000 Filistinli karşısında İsrailli esirleri serbest bırakacak.
İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaş altıncı ayında tüm vahşetiyle sürüyor. İsrail’in saldırılarında öldürülen Filistinli sayısı 31 bini aştı, yetkililer hala binlerce kişinin cansız bedenin de enkazların altında olduğunu söylüyor. Ölü ve yaralı sayısı her geçen gün tırmanırken, İsrail’in zorla yerinden ederek Refah bölgesine sıkıştırdığı 1 milyonu aşkın Filistinli de açlık ve susuzlukla sınanıyor. İsrail, esir takası ve ateşkes için kendi şartlarında diretirken aynı zamanda Gazze’de yerle yeksan etmediği tek bölge olan Refah için de operasyon sinyali vermeye devam ediyor. Aynı zamanda Tel Aviv yönetimi, Gazze’ye girecek insani yardımların çoğuna engel oluyor ve bu da yetmiyormuş gibi insani yardım kuyruklarındaki sivilleri hedef alıyor. Dün İsrail, Gazze Şeridi’ndeki Kuveyt Kavşağı’nda insani yardım bekleyenlere ateş açarak 20 kişiyi öldürdü, en az 155 kişiyi yaraladı.
İnsani krizin giderek derinleştiği Gazze’de atmosfer böyleyken İngiltere merkezli haber ajansı Reuters, Hamas’ın ateşkes şartlarını ve esir takası önerilerini duyurduğunu yazdı. Hamas’ın, arabulucular ve Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) ilettiği ateşkes ve esir takası önerisinde İsrailli esirlere karşılık 700 ila 1000 Filistinli esirin serbest bırakılması bunların 100’ünün de ömür boyu hapis cezası çeken Filistinlilerden oluşması isteniyor. Hamas’ın önerisine göre ilk etapta serbest bırakılacak olan esirler; kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve hastalar olacak ve bunlar arasında İsrailli kadın askerler de yer alacak. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden söz konusu teklife yönelik “gerçekçi değil” yorumu yapıldı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın ateşkes ve esir değişimi anlaşmasına ilişkin son teklifini, şartların “halen akıl dışı” olduğu ifadeleriyle reddetti. Başbakanlık Basın Ofisi, savaş kabinesi toplantısının ardından Hamas’ın teklifinin reddine ve Refah’a saldırı onayına ilişkin açıklama yaptı. Netanyahu’nun İsrail ordusunun Gazze’nin güneyindeki Refah’a saldırı planını onayladığı belirtilen açıklamada, “Ordu, operasyona ve (sivil) nüfusu tahliye etmeye hazırlanıyor” denildi. Netanyahu’nun Hamas’ın İsrail ile ateşkes ve esir değişimi anlaşmasına ilişkin son teklifini, şartların “halen akıl dışı” olduğu ifadeleriyle reddettiği belirtilen açıklamada, ayrıca İsrail’in, “güvenlik kabinesi İsrail’in tutumunu görüştükten sonra” ateşkes anlaşmasını müzakere etmek üzere Katar’a bir heyet gönderileceğine yer verildi.
Refah’a saldırı onayı, ABD ve Mısır dahil uluslararası toplumun, yaklaşık 1,5 milyon yerinden edilmiş Filistinlinin barındığı Refah’a girilmemesi yönündeki uyarılarına rağmen geldi. Hamas, dün yaptığı açıklamada, İsrail ile ateşkes ve esir değişimi mutabakatına ilişkin teklifi Katar ve Mısır’daki arabuluculara ilettiklerini duyurmuştu.
Gazze’deki insani krizin giderek büyüdüğü böyle bir ortamda arabulucular Katar ve Mısır da İsrail ve Hamas arasındaki anlaşmazlık çemberini daraltmaya çalışıyor.
Şubat ayında arabulucu masasında yer edinmeye çalışan Fransa, Hamas’a taslak bir ateşkes ve esir takası önerisiyle gelmişti. Paris tarafından yapılan öneri 40 günlük bir ateşkesi kapsıyordu. Buna göre 40 gün boyunca İsrail’in Gazze’ye yönelik tüm askeri operasyonları duracak ve her bir İsrailli esir için 10 Filistinli mahkum serbest bırakılacaktı. Fransa’nın önerisindeki oran aslında şu anda gündemde olan yeni önerilerle benzerlik de gösteriyor. İsrail, Fransa tarafından yapılan önerileri de Hamas yok edilmeden savaşı durdurmayacakları savına bağlı kalarak reddetmişti. İsrail, Hamas’ı yok etme hedefinde ısrar ederken Hamas da bir anlaşmanın ön koşulu olarak savaşın bitmesi gerektiğine işaret ediyor.
Hamas tarafından son yapılan öneriye göre ilk aşamada esir takası öngörülüyor sonrasında ise kalıcı bir ateşkes ve İsrail’in Gazze’den çekilmesi için tarih konusu görüşülmesi şart koşuluyor. İlk etapta kadın, çocuk, hasta ve yaşlı esirlerin serbest bırakılacağı anlaşma taslağının ikinci etabında ise Hamas her iki taraftan bütün esirlerin serbest bırakılmasını teklif ediyor.
Perşembe günü Hamas, arabuluculara İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere yönelik saldırganlığının durdurulması, yardım sağlanması, yerlerinden edilen Gazzelilerin evlerine dönmesi ve İsrail güçlerinin geri çekilmesine dayanan kapsamlı bir ateşkes vizyonu sunduğunu açıklayarak bu planı duyurdu.
İsrail’in vereceği reaksiyon beklenirken Birleşmiş Milletler (BM) de 6 aydır süren savaşta, 576 bin Filistinlinin kıtlıkla burun buruna olduğunu ifade ediyor. Savaşta kayıplar ve kriz yükselirken İsrail üzerindeki sivillere yönelik saldırıları durdurması yönündeki baskılar da artıyor.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Gazze Şeridi’nde katliam yaptıkları ABD silahlarını “uluslararası hukuka uygun olarak kullanacağı” yönünde bir belge imzaladığı iddia edildi. ABD’den yayın yapan “Axios” sitesinin haberine göre, Washington yönetimi İsrail’den ABD silahlarını Gazze’de “uluslararası hukuka uygun olarak kullanacağına” dair belgeyi bu ayın ortasına kadar kendisine iletmesini istedi.
Joe Biden yönetiminin belgenin ulaşmaması halinde ABD’nin İsrail’e silah transferini askıya almayı planladığı yazıldı. Bunun üzerine Savunma Bakanı Gallant’ın dün ABD silahlarının Gazze’de “uluslararası hukuka uygun olarak kullanılacağını taahhüt eden” belgeyi imzaladığı ve ABD’nin İsrail Büyükelçisi Jacob J. Lew’e teslim ettiği kaydedildi.
ABD, Gazze’de 7 Ekim’den bu yana katliam yapan ve en az 13 bin 500’ü çocuk, 9 bini kadın olmak üzere 31 bin 341 Filistinliyi öldüren İsrail’in en büyük silah tedarikçisi olarak öne çıkıyor.
ABD’nin, İsrail’in Gazze’ye saldırılarını başlattığı 7 Ekim 2023’ten bu yana ayrı ayrı 100’den fazla askeri satışa “gizlice” onay vererek bu ülkeye çok sayıda silah ve mühimmat gönderdiği belirtilmişti.
ABD Senatosu, 13 Şubat’ta İsrail’e “güvenlik yardımı sağlamak için” 14 milyar dolar yardım yapılmasını da içeren bir paketi onaylamıştı.