İntikam yeminlerinin gölgesinde: İran Haniye’yi son yolculuğuna uğurladı

İran’ın eski Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi üç ay önce son yolculuğuna uğurlayan İran bu kez İsrail’in güdümlü füzesiyle vurularak öldürülen Hamas lideri İsmail Haniye’nin cenazesini kaldırdı. Haniye’nin Tahran’da öldürülmüş olması Ortadoğu’da İran’ı da içine alan daha büyük bir savaş riskini doğururken ve Gazze’de savaş umutları bir kez daha sönmüşken İran’da bugün matem havası esiyordu. Haniye’nin cenaze namazını saldırıdan yalnızca saatler önce görüştüğü İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney Tahran Üniversitesi’nde kıldırdı.

İsrail henüz saldırı hakkında resmi bir açıklama yapmamış olsa da hem İran hem de Hamas, saldırıdan İsrail’i sorumlu tuttu. Hamaney açıklamasında “Haniye’nin kanını yerde bırakmamak bizim görevimizdir” diyerek misillemenin sert olacağının işaretlerini verdi. Hamaney namazı kıldırırken hemen yanında Pezeşkiyan da vardı. Hamaney cenaze sonrası Haniye’nin hayattaki oğullarına sarılarak alınlarından öptü.

Footage from Haniyeh’s funeral in Tehran a few minutes ago https://t.co/cGYHOND7SE pic.twitter.com/ukaP5fHSyH

— Iran Defense|نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران (@IranDefense) August 1, 2024

İran’da dini lider yalnızca en yüksek rütbeli kişilerin cenaze namazını kıldırıyor. Son örneği de zaten Reisi’nin cenazesi olmuştu. İran’ın Press TV kanalı Haniye’nin cenazesini “devlet töreni” olarak niteledi. Televizyondaki canlı yayında törene birçoğu Filistin bayrağı taşıyan çok sayıda kişinin katıldığı görüldü. Haniye’nin naaşını Tahran’ın Azadi Meydanı’na taşıyan cenaze aracı çiçeklerle süslenmiş üstü açık bir kamyondu. Cenaze töreni İran’da yapılmış olsa da Haniye’nin naaşı Katar’a götürülecek ve Doha’da toprağa verilecek.

Fotoğraf: AA

Filistinliler öfkeli, şaşkın ve bıkmış

Gazze’nin kuzeyindeki Beyt Lahya’daki evini terk etmek zorunda kalan 67 yaşındaki Salih Al Şannat haberlerin “acı verici” olduğunu söyleyerek “İsmail Haniye Filistinli bir liderdi, sadece Hamas lideri değil. Filistin birlik hükümetinin eski başbakanıydı ve barışçıl bir liderdi. Kaybı bizim için çok büyük” dedi. Gazzeliler arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için oluşturulmuş komitede aktif bir isim olan Al Şannat daha önce Haniye ile tanışmıştı da. “Onu bizzat tanıyordum” diyen Al Şannat “Hiçbir sorudan yüz çevirmezdi ve her zaman insanların çıkarlarına göre hareket ederdi” dedi.

Gazze Merkez’in Zeytun mahallesinden ayrılmak zorunda kalan 47 yaşındaki Abdüsselam El Bik de haberleri şokla karşıladığını söyledi. “İsmail Haniye lider olmadan önce Filistinliydi” diyen El Bik, “Bugün uğradığı suikast onu savaş boyu ölen sayısız insandan biri haline getirdi” diye ekledi. Suikastın ateşkes müzakerelerinde herhangi bir etki yaratacağına inanmadığını söylen El Bik “Kadınları, çocukları ve yaşlıları öldürmek hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Filistin nüfusunun tamamı yok edilse bile kimse kılını kıpırdatmayacak. Bir Filistinli olarak dünyanın bizden bıktığını düşünüyorum. Arap ve yabancı ülkeler bizimle ilgili haberlerden bıktı” dedi.

Bundan sonra ne olacak belirsiz

Öte yandan İran’ın İsrail’e nasıl bir karşılık vereceği tam olarak belli değil. Ancak bunun Tel Aviv ve Hayfa yakınlarındaki askeri hedeflere dron ve füze saldırılarının düzenlenmesi şeklinde olacağı tahmin ediliyor. Çünkü İsrail nisan ayında Şam’daki İran büyükelçiliğini hedef aldığında İran bir gece vakti 300’den fazla füze ve dron saldırısı düzenlemişti. Suudi Arabistan, Ürdün ve Mısır’ın İsrail’e verdiği destek sonucu bu saldırıların büyük kısmı boşa çıkmıştı.

Bununla birlikte ABD, Ortadoğu’da yine gerilimin artması nedeniyle vatandaşlarından İsrail’in kuzeyine, daha spesifik olmak gerekirse Lübnan ve Suriye sınırlarının yakınına gitmemelerini istedi. United Airlines ve Delta Air Lines da tansiyonun yükselmesi nedeniyle İsrail uçuşlarını askıya aldı. Bu arada İngiliz haber ajansı Reuters’e konuşan İranlı yetkililere göre İran bugün Lübnan, Irak ve Yemen’deki müttefiklerinin temsilcileriyle bir araya gelerek Haniye’nin öldürülmesine karşı nasıl bir misilleme yapacaklarını görüştü.

Asya turu kapsamında Moğolistan’da olan Blinken’a Haniye ve Beyrut saldırısında suikasta uğrayan Hizbullah komutanı Fuad Şükür’ün öldürülmesinin ateşkes müzakerelerini nasıl etkileyeceği soruldu. Doğrudan İsrail’in adını vermeyen Blinken “Bölgenin ilerlediği yol daha çok çatışma, daha çok şiddet, daha çok acı ve daha çok güvenlik sorununa işaret ediyor. Ama bu döngüyü kırmamız kritik ve bu da ateşkesle başlayacak. Tüm tarafların doğru seçimler yapması acil önem taşıyor” dedi.

Haniye suikastı sonrası BMGK acil toplandı: İran’dan ‘uygun zamanda misilleme’ sözü

Haniye suikastına tepkiler büyüyor: Dünya Haniye’yi böyle uğurladı

İran’ı utandıran suikastın ardından bölge tedirgin: Savaş tamtamları çalıyor