İsrail karıştı, savaş sonrası Gazze planından kabine kavgasına: Küfürler havada uçuştu

Filistinli örgütler ve İsrail arasındaki savaş, ağır ağır İsrail’i de karıştırıyor. Son dönemde savaştan sonra Gazze’nin nasıl bir statüye sahip olacağı tartışmasının yanısıra  Knesset (İsrail Parlamentosu) içindeki çatlaklar da gündemde. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın İsrail ziyareti öncesinde Gazze planını açıklarken İsrail kabinesinde de bir Gazze kavgası gündeme geldi. İsrail basının manşetlerden duyurduğu kavgada, küfürlerin havada uçuştuğu, seslerin odanın dışına taştığı ifade edildi.

Gallant’ın Gazze planı

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, “savaş sonrası Gazze” planıyla gündemde. Gallant’ın planına göre Gazze’yi Filistinliler “yönetecek” ancak, İsrail ablukası altında. ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın ekim ayının sonlarındaki açıklamasıyla gündeme gelen savaş sonrası planlar, tüm dünyanın tartışma konusu. Washington, ‘ne Hamas’la ne de İsrail’le’ deyip Batı Şeria’daki Filistin yönetiminin Gazze’yi de yönetmesi gerektiğini söylerken İsrail ise göçe zorladıkları Filistinlilerin bölgeden çıkışı ardından askeri bir ablukanın devam etmesini istiyor.

Ölü sayısının 22 bini aştığı Gazze’ye yönelik senaryolara ise Hamas’ın başını çektiği Filistinli direniş örgütlerinin bulunduğu Operasyon Odası’ndan net bir ret gelmişti. Ancak Gallant’ın açıklaması da İsrail’in Gazze planlarında ısrarcı olacağının göstergesi. Gallant, savaş sonrası Gazze’de İsrail’in sivil bir varlık göstermeyeceğini söyledi ancak şerh koydu: İsrail, güvenlikten sorumlu olacak.

Savunma Bakanının planında yine abluka ön planda, bölgeye silah girişinin engellenmesi için mallar da İsrail tarafından denetlenecek. Tansiyonun hiç inmediği Gazze’de insanlar, sınırdaki bu ablukalar nedeniyle hayatta kalma uğraşları içinde bir de kıtlıkla mücadele etmek zorunda kalıyor. İsrail Savunma Bakanı’nın açıkladığı planda “Hamas’ın ortadan kaldırılması” ve savaş sonrası Gazze’nin, “mevcut idari mekanizmaların üzerinden” Filistinli bir yönetim tarafından idare edilmesi öngörülüyor. Gallant “Gazze’de yaşayanlar Filistinliler, dolayısıyla İsrail devletine karşı herhangi bir düşmanca fiil ya da tehdit olmaması koşuluyla, Filistinli kurumlar yetkili olacak” dedi.

Gallant’a göre, ABD liderliğinde, Avrupa ve Arap ülkelerinin de dahil olacağı uluslararası bir güç de Gazze’nin yeniden inşasında sorumluluk alacak.

İsrail Savunma Bakanı, Gazze’nin güney komşusu Mısır’ın da plan dahilinde bir rol üstleneceğini söyledi ancak ayrıntı vermedi. Gallant daha önce de askeri anlamda yeni bir aşamaya geçildiğinin sinyalini vermiş ve “nokta atışı” operasyonlara yöneleceklerini işaret etmişti.

Savaş kabinesinde kavga: Küfürler havada uçuştu

İsrail’de Gazze nedeniyle yaşanan gerilim de git gide büyüyor. Ordunun hatalarının araştırılması adına başlatılan iç soruşturma, kabineyi birbirine düşürdü. Ateşkesi tamamen reddeden ve zorunlu göçü teşvik eden açıklamalarıyla gündeme gelen aşırı sağcı bakanlar ve Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi arasında büyük bir kavga çıktı.

Aslında kavganın gölgede bıraktığı toplantıda da Gallant’ın gündeminde olan savaş sonrası Gazze planı konuşulacaktı. Ancak İsrail ordusunun 7 Ekim saldırılarıyla ilgili yapacağı soruşturma kavgaya neden oldu. Kavganın fitilini ateşleyen gelişme de Gazze’den 2005’teki tek taraflı çekilme sürecinin savunma bakanı olan Şaul Mofaz’ın iç soruşturmaya dahil edilmesi oldu. Bu gelişme, Gazze’nin ilhakını savunan aşırı sağcı bakanların seslerini yükseltmelerine neden oldu. Aşırı sağcı bakanlar asıl odak noktasının savaş olması gerektiğini ve soruşturmanın zamanının şu an olmadığı konusunda baskı yaparken Savunma Bakanı Yoav Gallant da bakanları azarladı. Ulaştırma Bakanı Miri Regev, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich olmak üzere sağcı bakanların Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’ye yüklendiği ifade edildi. Kan televizyonu, Netanyahu’nun toplantıyı sonlandırırken Halevi’ye “Bazen bakanları dinlemen gerekir” diye çıkıştığını da iddia etti. İsmi açıklanmayan bir bakan da devlet televizyonuna verdiği demeçte, yaşananların utanç verici olduğunu söyledi. Bakan, “Orduyu eleştirebilirsiniz ama genelkurmay başkanına şahsi olarak yüklendiler” dedi.

İsrail Başbakanı toplantıyı erken bitirmek zorunda kaldı.

Toplantıya katılan üst düzey savunma yetkililerinden bazılarının protesto amaçlı toplantıyı terk ettiği de ifade edildi.

İsrail Genelkurmay Başkanlığı’nın dün 7 Ekim’de yaşananlara dair bir soruşturma komitesi kurma kararı almıştı. Savaş bitmeden bir soruşturmanın yürütülmesi de savaş kabinesinde tansiyonu yükseltiyor. Soruşturma, 7 Ekim saldırılarında savunmada yaşanan eksikliklerin üzerine odaklanacak ve komitede eski savunma yetkilileri yer alacak. Netanyahu ve onun aşırı sağcı hükümeti 7 Ekim için sorumluluk almayı reddediyor. Netanyahu daha önce yaptığı açıklamada da “Hesap verilecek ancak savaştan sonra” demişti.

Operasyon odasından işgal planına Filistin: Gazze’yi 2024’te ne bekliyor?