İsrail’den BMGK kararına tepki: Müzakere heyeti Doha’dan çekildi

İsrail’in 7 Ekim’de başlayan savaşta Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda 32 binin üzerinde Filistinli hayatını kaybetti, binlercesi yaralandı ve bir milyonu aşkın Gazzeli de yerinden edildi. İsrail güçleri şeridin en güneyinde Filistinlilerin tek sığınağı olan Refah bölgesine saldırı planları yaparken Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde hafta başında yapılan oylamada Ramazan ayında Gazze’de ateşkesi öngören oylanmış ve tasarı tüm üyelerin onayı, ABD’nin de “çekimser” oyuyla onaylanmıştı.

Aralarında İngiltere’nin de bulunduğu 14 konsey üyesi, kalan tüm İsrailli rehinelerin koşulsuz olarak serbest bırakılması ve insani yardım sevkiyatının acilen genişletilmesini de talep eden metin lehinde oy kullanmıştı. İsrail’in en yakın müttefiki ve askeri destekçisi olan ABD, tasarının 7 Ekim saldırıları nedeniyle Hamas’ı kınamadığı için kararı eleştirdi.

Ancak ABD, İsrail’in savaşı yürütme biçimine karşı artan hayal kırıklığının bir işareti olarak, Tel Aviv’in temel hedeflerini tamamen desteklediğini söyleyerek çekimser kalmıştı. Öte yandan ABD Refah’a geniş çaplı bir saldırının insani bir felakete yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Bunun üzerine Washington’a üst düzey bir heyet göndermeyi planlayan Netanyahu hükümeti bu planı askıya aldığını duyurmuştu. Bugün ise Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada İsrail’in Filistinli silahlı örgüt Hamas’ın “hayal ürünü taleplerine” teslim olmayacağı ifade edildi. Bu talepler arasında savaşın sona erdirilmesi ve İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen geri çekilmesi de yer alıyor.

Israel says UN resolution damaged Gaza ceasefire talks https://t.co/UI4x8UWFZT

— BBC News (World) (@BBCWorld) March 26, 2024

Hamas öneriyi reddetti, İsrail müzakere ekibini geri çekti

Daha sonra Hamas bir açıklama yaparak Katar’ın başkenti Doha’daki dolaylı görüşmelerde ABD, Katar ve Mısır’dan arabulucuların ortaya koyduğu son ateşkes planını reddetti. Örgüt, İsrail güçlerinin Gazze’den “tamamen çekilmesine yol açacak kalıcı bir ateşkes” ve yerlerinden edilen Filistinlilerin evlerine geri dönmesi yönündeki taleplerine bağlı kaldığını söyledi.

İsrail Başbakanlık Ofisi de açıklamasında Hamas’ın tutumunun “müzakere edilmiş bir anlaşmaya olan ilgisizliği açıkça gösterdiğini ve BM Güvenlik Konseyi kararının müzakerelere verdiği zararı kanıtladığını” savundu.

Açıklamada “İsrail haklı savaş hedeflerini takip edecek ve gerçekleştirecektir. Bu hedefler Hamas’ın askeri ve idari kapasitesinin yok edilmesi, tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze’nin gelecekte İsrail halkı için bir tehdit oluşturmasının engellenmesidir” dendi.

Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye ise örgütü silahlandıran ve finanse eden İran’a yaptığı bir ziyaret sırasında, söz konusu BMGK kararının İsrail’in “eşi benzeri görülmemiş bir siyasi izolasyon” yaşadığını gösterdiğini söyledi.

Bu arada Times of Israel gazetesi Beyaz Saray’dan ismi açıklanmayan üst düzey bir yetkilinin İsrail’in açıklamasını “neredeyse her açıdan yanlış” olarak nitelendirdiğini aktardı. Yetkili “Hamas’ın yanıtına ilişkin açıklama, BM oylaması yapılmadan önce hazırlanan bu yanıtın gerçek içeriğini değil haber raporlarını yansıtıyor” dedi.

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mecid El Ensari ise Doha’da düzenlediği basın toplantısında müzakerelerin “devam ettiğini, durmadığını” söyledi. “Müzakereler için bir takvim yok ancak ortaklarımızla arabuluculuk çabalarını sürdürüyoruz” diyen sözcü, görüşmelerin şu anda “teknik ekipler düzeyinde” gerçekleştiğini de sözlerine ekledi.

Ancak İsrail medyası ve Reuters haber ajansı İsrailli yetkililere dayanarak İsrail’in 10 gün süren görüşmelerin ardından müzakere ekibini Katar’dan geri çektiğini duyurdu.

Austin-Gallant görüşmesi: ‘Filistinli sivilleri korumak ahlaki gereklilik’

Tüm bunlar olurken ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrailli mevkidaşı Yoav Gallant ve beraberindeki heyet ile Savunma Bakanlığı binasında bir araya geldi. Kapalı toplantıya geçilmeden önce yaptığı konuşmada Austin amaçlarının İsrail’i ve bölgeyi daha emniyetli kılmak olduğunu savunarak, “Sürekli olarak söylediğim gibi Filistinli sivilleri korumak hem ahlaki bir gereklilik hem de stratejik bir zorunluluktur” dedi.

Gazze’de sivil kayıpların çok fazla, insani yardımın çok az olduğunu belirten Austin, “Gazze bir insanı felaket yaşıyor ve durum daha da kötüleşiyor. Açlığın önlenmesi için yardımların acilen artırılmasına ihtiyacımız var ve deniz yoluyla geçici bir insani koridor açma çalışmalarımız buna yardımcı olacak. Ancak asıl önemli olan hala kara yoluyla yapılan yardım dağıtımını genişletmektir.” dedi. Toplantıda İsrailli mevkidaşı ile Gazze’deki insanı krizin acil bir şekilde nasıl hafifletebileceği konusunu tartışacaklarını belirten Austin, Refah’taki 1.5 milyon Filistinli sivilin güvenliğinin de ABD için en önemli önceliklerden biri olduğunu öne sürdü.

Austin, İsrail ile Hamas’ın yenilgiye uğratılması hedeflerini paylaşmaya devam ettiklerini de kaydederek bu nedenle Hamas unsurlarını hedef almak için toplantıda alternatif yaklaşımları da ele alacaklarını dile getirdi. Çatışma sona erdikten sonra İsrail’in güvenliği için plan yapılmasının önemine işaret eden ABD’li bakan, Gazze’nin istikrara kavuşturulması için bölgesel ortaklar ve Filistin yönetimi ile yenilenmiş işbirliği çalışmaları da dahil olmak üzere iki devletli çözüm yolunda ilerlemek gerektiğini kaydetti.

İsrail Savunma Bakanı Gallant da ABD tarafı ile Gazze’de Hamas’ın yok edilmesi ve İsrailli rehinelerin kurtarılmasını tartışacaklarını belirterek “Rehineler meselesi ve Hamas’ın pozisyonları konusundaki müzakereler, askeri ve diplomatik çabalarımızda el ele vermemizi ve Hamas üzerindeki baskıyı artırmamızı gerektiriyor” diye konuştu. Gallant konuşmasında İsrail’in kuzey sınırında artan tehditlere de değinerek toplantıda ayrıca İsrail’in askeri üstünlüğünü ve yeteneklerini güvence altına alacak stratejik konuları ve önemli işbirliğini de ele alacaklarını aktardı.

İsrail karara uymuyor, saldırılar sürüyor

Tel Aviv yönetimi BMGK kararını takmazken Gazze’de ise İsrail’in son hava saldırılarında onlarca Filistinlinin öldüğü bildirildi. Filistin medyası ve yerel sağlık yetkilileri, Refah’ın eteklerinde bir konuta düzenlenen saldırıda dokuzu çocuk olmak üzere en az 18 kişinin öldüğünü söyledi. Musabah bölgesindeki evin Ebu Nakira ailesine ait olduğu ve onlarca yerinden edilmiş insanın orada barındığı belirtildi.

Gazze’nin kuzeyinde, Ebu Hasira ailesinin üyeleri Reuters haber ajansına Gazze Şehri’ndeki Şifa Hastanesi yakınlarındaki bir eve yapılan saldırıda yaklaşık 30 kişinin öldüğünü söyledi. Filistin resmi haber ajansı WAFA da tıbbi kaynaklara dayandırdığı haberinde ölü sayısını doğruladı.

İsrail ordusu yaptığı açıklamada son 24 saat içinde aralarında “terör tünelleri, terör altyapısı ve silahlı teröristlerin tespit edildiği askeri yapıların” da bulunduğu 60 hedefi vurduğunu duyurdu. Açıklamada ayrıca İsrail güçlerinin “sivillere, hastalara, sağlık ekiplerine ve tıbbi ekipmana zarar gelmesini önlerken Şifa Hastanesi’nin bulunduğu bölgede hassas operasyonel faaliyetler yürütmeye devam ettiği” belirtildi.

Filistinliler ve yardım grupları şiddetli çatışmaların hastanede mahsur kalanları tehlikeye attığını, ordunun sekiz gün önceki baskından bu yana 175 kişiyi öldürdüğünü ve 500 şüpheliyi gözaltına aldığını söylüyor.

7 Ekim sonrası yaşananlar

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 32 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.

Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 240 Hizbullah mensubu ve 40’tan fazla Lübnanlı sivil, 30’u aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.

ABD-İsrail arasına BMGK kararı girdi: Gallant Amerika’da, ilişkileri neler bekliyor?

Nihayet oldu, Birleşmiş Milletler’den Gazze’ye ateşkes çağrısı çıktı

Bir yanda katliam öbür yanda ateşkes çabası: İsrail’den ABD’ye mahkum tavizi