Euphoria oyuncusu Hunter Schafer Gazze’ye destek eylemlerinde gözaltına alındı
İsrail-Gazze savaşının ilk günlerinde ikisi de dört yaşında olan iki çocuk öldürüldü. Biri İsrailli, diğeriyse Filistinliydi. Ancak sosyal medyadaki pek çok kullanıcı bu iki çocuğun ölmediğini kanıtlamaya çalışıp çocukların ölülerini bile propaganda aracı haline getirdi.
Omar Bilal al-Banna ve Omer Siman-Tov, İsrail ve Gazze’yi birbirinden ayıran şeridin iki yakasında birbirlerinden yaklaşık 23 km uzakta yaşıyordu. İki çocuk hiç tanışmamıştı, ama her çocuk gibi kardeşleriyle dışarıda oynamayı çok seviyorlardı. İki küçük çocuğun isim benzerliği ve oyun severlik dışında kaderleri de ortaktı: İkisini de bu kanlı savaş öldürdü, ikisi de propaganda kurbanı oldu.
BBC muhabiri Marianna Spring bu iki çocuğun hikayesinin izini sürdü ve “Her iki olayda da trajik bir hikâye vardı” diye anlatıyor.
Omer Siman-Tov 7 Ekim’de Hamas’ın Nir Oz kibbutzundaki evine baskını sonucu hayatını kaybetti. Omar Bilal el Benna ise 7 Ekim’deki saldırıdan dört gün sonra Gazze’nin doğusundaki Zeytun’a İsrail’in düzenlediği hava saldırısında.
Ne var ki sosyal medya kullanıcılarının büyük bölümü bu iki çocuğun ölümünün de “yalan olduğunu” iddia etti. Ve iki çocuk, Spring’in de belirttiği üzere “cephedeki savaşa paralel olarak süren bilgi kirliliği savaşının sembolü” haline geldi.
Omar Bilal öldürüldüğünde ağabeyi Macid ile dışarıda oynuyormuş. Macid’in teyit ettiği videoda bomba komşu eve isabet etmiş ve Omar molozların altında kalmış. Macid ise hava saldırısından yaralanarak kurtulmuş.
Filistinli çocuğun ölümüyle ilgili paylaşımlardan biri X’te İsrail yanlısı bir hesap tarafından yapıldı. Gri polo tişörtlü bir adamın beyaz battaniyeye sarılı küçük bir çocuk cesedi taşıdığı videoyu paylaşan bu hesap açıklamaya “Hamas çaresiz!” diye yazdı. Ona göre videoyu ilkin Hamas yaymıştı, ancak “videodaki bebek gerçek değil, oyuncaktı.”
Söz konusu X kullanıcısı “Bu video Hamas ve Filistinlilerin yalan ve iftira yayan propaganda kolunun ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor” diye de ekledi. Sonra da Hamas yanlısı hesapların videoyu daha sonra gerçek olmadığı için kaldırdığını iddia etti. İsrail yanlısı hesabın bu yanlışlarla dolu paylaşımı tam 3.8 milyon kez görüntülendi. İddiaya daha sonra İsrail Devleti’nin resmi X hesabı da destek verdi.
İlerleyen saatlerde İsrail’in Fransa ve Avusturya’daki büyükelçilikleri de resmi hesaplarında paylaşımı yineleyerek yanlış iddiayı destekledi. Çok geçmeden Hindistan’da bile paylaşılmaya başlandı. Paylaşımların hepsi Omar Bilal’ın aslında “oyuncak bebek” olduğu iddiasını tekrarlanıp duruyordu.
Halbuki muhabir Spring videonun orijinalini Filistinli fotoğrafçı Moamen El Halabi’nin Instagram hesabında buldu. Fransız haber ajansı AFP için çalışan foto muhabiri Muhammed Abed ile de temasa geçti, çünkü Abed de elinde beyaz battaniyeye sarılmış bir çocuk cesedi tutan gri polo tişörtlü bir adamı fotoğraflamıştı. Abed’in çektiği fotoğraf Getty Images’a yüklendi ve altına da “Gazze’deki Şifa Hastanesi morgunun dışı” notu düşüldü. Fotoğrafın tarihi olarak da 12 Ekim 2023 verildi. Ki bu tarih Halabi’nin Instagram’da paylaştığı fotoğrafın tarihiyle aynı.
Her iki foto muhabir de Spring’e hem hastanedeki durum, hem de Omar’ın akrabası gri tişörtlü adamla ilgili bilgiler verdi. Öncelikle zaten açık olan bilgiyi söyleyelim: Omar Bilal oyuncak bebek değil, gerçek bir çocuk. Omar’ın annesi Yasmeen oğlunun hava saldırısı sonucu öldüğünü teyit etti. “Oğlumun oyuncak bebek olduğunu söylemeye hakları yok. İsrail hükümeti yalan söylüyor, suçlarından ve katliamlarından kaçıyorlar” dedi.
İsrailli Omer ise 7 Ekim sabahı Hamas’ın silahlı savaşçılarının başlattığı sürpriz saldırıda hedef alınan kibbutzlardan Nir Oz’da yaşıyordu. Omer’in aile dostu Mor Lacob saldırıda Omer’in anne babasının öldürüldüğünü öğrendi. Omer de dahil olmak üzere ablaları Shachar ve Arbel de evleri ateşe verildikten sonra öldü. Bu kardeşlerin ölümü büyük haber kuruluşları tarafından haberleştirildi.
İsrail hükümeti de Omer’in aile fotoğrafını paylaşarak “Hamas teröristlerinin yok ettiği büyük aile” diye yazdı. Ne var ki İsrail eski Başbakanı Baftali Bennett’in de paylaştığı haber bu sefer de Hamas’ı destekleyen bazı hesapların “oyuncağı” oldu. Bu hesaplar Omer’in “kiralık oyuncu” olduğunu, Hamas’ın çocukları öldürmediğini iddia etti. Kimi hesaplar bunun “Yahudi propagandası” olduğunu söyleyip Omer’in de kız kardeşlerinin de öldürülmediğini tekraren ilan etti. Bir başka hesap da Omer ve kardeşlerinin öldüğünü gösteren kanıt olmadığını söyleyip “yalana son verilmesini” istedi.
Bu paylaşımları yapan hesaplar yüksek takipçili hesaplar değildi ancak paylaşımların yüksekliği Hamas’ın hiç çocuk öldürmediği ya da çocuklara saldırmadığı anlatısını destekler nitelikteydi.
Avustralya’da yaşayan Mor Lacob arkadaşlarının yasını tuttuğu bir dönemde internette böyle yorumlar görmenin kendisini daha çok üzdüğünü söylüyor ve ekliyor: “Ben sadece dünyanın ne olduğunu bilmesini ve hatırlamasını istiyorum. Onların ölümünü kabullenmek yeterince zorken bu yorumlar her şeyi daha da zorlaştırıyor.”