ABD’nin büyük başarısızlığı: İsrail-Hamas savaşında yürütülemeyen diplomasi
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yeni bir anlaşmayla Gazze’de Filistinli örgütler tarafından tutulan İsrailli rehinelere ilaçların ulaştırılabileceğini söyledi. Anlaşma, bazı rehine ailelerinin Katar’ı ziyaret ederek arabuluculara sevdiklerinin önemli reçeteli ilaçlara ihtiyaç duyduğunu söylemesinin ardından geldi.
Teslimatlar henüz başlamadı ve ilaçların nasıl taşınacağı belli değil. Öte yandan İsrail Gazze’de halen 105 civarında rehinenin hayatta olduğuna inanıyor.
Medicine to be delivered to Gaza hostages under new agreement, says Israeli PM https://t.co/nrtRobdGX2
— BBC News (World) (@BBCWorld) January 12, 2024
Hamas’ın 7 Ekim saldırılarında 240 kişinin esir alındığı tahmin ediliyor ancak 105 kişi daha sonra Kasım ayı sonunda altı günlük bir ateşkes sırasında Hamas tarafından serbest bırakıldı. En az 25 kişinin ise öldüğü düşünülüyor.
İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin uluslararası ortağı CBS News’in diplomatik bir kaynaktan aktardığına göre, hem Hamas hem de İsrail ilaçların rehinelere ulaşmasına izin verme konusunda istekli olduklarını gösterdi. Kaynağa göre arabulucular iki tarafla ve uluslararası STK’larla birlikte hangi ilaca ne kadar ihtiyaç duyulduğu ve bunların nasıl ulaştırılabileceği üzerinde çalışıyor.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre ilaçlar önümüzdeki birkaç gün içinde teslim edilecek. Açıklamada ayrıca anlaşmanın İsrail’in ulusal istihbarat teşkilatı Mossad’ın direktörü David Barnea’nın Katar’la temasa geçmesinin ardından sağlandığı belirtildi.
Filistinli bir yetkili de BBC’ye yaptığı açıklamada Gazze’ye tıbbi yardım götürülmesi konusunda görüşmeler yapıldığını ve bu görüşmelerin bir bölümünün “Gazze’deki İsrailli rehinelerin ihtiyaçlarını” kapsadığını söyledi.
Geçen yıl ateşkesin sona ermesinin ardından İsrail savaş kabinesine gönderilen bir mektupta İsrail ordusu “durumları kötüleşen ve acil tehlike altında olan esirler bulunduğuna dair sağlam istihbarata” sahip olunduğunu söylemişti. Mektupta rehinelerin en az üçte birinin çeşitli hastalıklardan muzdarip olduğunu ve düzenli tıbbi tedaviye ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdi.
İsrail’in 1986’da Lübnan’a düzenlediği bir operasyon sırasında kaybolan pilot Ron Arad’ın kızı Yuval Arad, Tel Aviv hükümetine 7 Ekim’den bu yana Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin iadesi için Hamas’la müzakere yapma çağrısında bulundu. Arad Facebook hesabından yaptığı açıklamada, tarihin tekerrür ettiğini ancak insanların tarihten ders almayı reddettiğini belirtti.
“Bize (1986’da) herkesin geri döneceği söylendi ve onlar (o zamanki İsrail hükümeti) bize her şeyi yaptıklarını ve sabırlı olmamız gerektiğini söylediler” diyen Arad günler, geceler, aylar, seneler geçirdiklerini, Kızılhaç’la iletişime geçtiklerini, baskı yapmaları için uluslararası yetkililerle görüştüklerini kaydetti. Esirlerin geri alınmasının zor kararlar almayı gerektirdiğini belirten Arad, İsrail hükümetine esirlerin iadesi için Hamas’la müzakere yapma çağrısında bulundu.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarında en az 10 bin çocuk, 7 bin kadın olmak üzere 23 bin 357 Filistinli öldürüldü. Enkaz altında binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı tahrip ediliyor. İsrail ordusu Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 186’sı karadan işgal sürecinde olmak üzere 520 askerinin öldürüldüğünü duyurdu.
Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani arada” 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı. Öte yandan İsrail, binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeyi sürdürdü. İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ve yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 341 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda devam eden çatışmalarda 28 Lübnanlı sivil, 159 Hizbullah mensubu ile 5 İsrailli sivil ve 9 İsrail askeri öldü.