Kimler destekçi, kimler değil? Harris’in adaylığının avantaj ve riskleri

ABD başkanlık seçimlerine dört ay kala Demokratların adaylık koltuğu boşaldı. Bu koltuğu kimin dolduracağı tartışma konusu. Öne çıkan en olası isim Başkan Yardımcısı Kamala Harris. Nihayetinde aylardır ABD Başkanı Joe Biden ile başkan yardımcısı adayı olarak eyalet eyalet dolaşıp Biden-Harris kampanyasına bağış topluyordu. Otomatik olarak aday seçilirse bu zamana kadar toplanan bağışlara ne olacağına dair mesai harcanması gerekmeyecek. Seçimlere 105 gün gibi kısa bir zaman kalmışken yeni seçim prosedürleriyle uğraşılması da.

Ancak bu parti içinde yeni seçim yapılmasını isteyen Demokratlar yok demek değil. Harris dışında öne çıkan başka potansiyel adaylar da var: Michigan Valisi Gretchen Whitmer, Pensilvanya Valisi Josh Shapiro, California Valisi Gavin Newsom, Illinois Valisi JB Pritzker, Kentucky Valisi Andy Beshear, Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg, Minnesota Senatörü Amy Klobuchar ve New Jersey Senatörü Cory Booker. Ama bu olası adaylardan bazıları çoktan Harris’e desteğini açıkladı.

Obama sessiz, Pelosi destek çıktı

Ayrıca parti içinde Harris’i desteklediğini açıklayanlar ve açıklamayanlar var. Böyle bir destek beyanında bulunmayan Demokratların parti içinde en bilindik ve nüfuz sahibi kişiler olması da dikkat çekici. Mesela eski ABD Başkanı Barack Obama. Biden’ı “Amerika’nın en kayda değer başkanlarından biri” olarak nitelendirdiği uzunca bir açıklama metni yayınladı Obama ama o metinde Harris’i desteklemedi, “Partimizin liderlerinin olağanüstü bir aday seçeceklerine yürekten inanıyorum” dedi sadece.

Biden’ın en yakın müttefiklerinden olan ama 13 temmuzdaki toplantıda başkana açık açık “Kongre senden kopmaya hazır” diyen New York Senatörü ve Demokratların Çoğunluk Lideri Chuck Schumer da sessizliğini korudu. New York Temsilcisi ve Demokratların Azınlık Lideri Hakeem Jeffries de Biden’ın kararını övdü, ama Harris’e destek vermedi.

Destek olmayanlardan biri de eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’ydi. Ama Pelosi dün akşam saatlerinde yazılı açıklama yayınladı, “Ülkemizin geleceğine dair büyük bir gurur ve sınırsız bir iyimserlik taşıyarak Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in ABD başkanlığına adaylığını destekliyorum. Kasım ayında bizi zafere taşıyacağına olan inancım tam” dedi. 

Schumer ve Jeffries ise ortak bir açıklama yaparak “Harris Ulusal Komite’nin ortaya koyduğu zemine uygun ve şeffaf bir şekilde başkan adaylığı sürecine harika bir başlangıç yaptı. Ülkenin bir ucundan diğer ucuna birçok delegenin desteğini çabucak topluyor. Demokrat Parti’yi ve ülkeyi tek yürek yapmaya çalıştığımız bu dönemde Harris ile kısa zaman içinde yüz yüze görüşmeyi dört gözle bekliyoruz” dedi.

İki isim de bu açıklamayla Harris’i açıktan desteklemeyi reddetti. Bazı kaynakların New York Times’a verdiği bilgiye göre Schumer ve Jeffries bu tarafsız tutumlarıyla tacı Biden’dan almış da Harris’e takdim etmiş gibi görünmemeyi amaçlıyorlar sanki.

İlk kez seçmenlere doğrudan seslendi

Harris, Jeffries ve Schumer’ın ortak açıklamalarında belirttiği gibi adaylığa hızlı bir başlangıç yaptı. Biden-Harris kampanyasının Delaware’deki merkezinde hem Biden’ın bıraktığı mirası övdü hem de kasım ayında kazanacağının sözünü verdi. Covid-19 nedeniyle sesi kısık ve yorgun çıkan Biden da etkinliğe telefon aracılığıyla bağlandı. Eskiden kendisi için çalışan kampanya çalışanlarına seslenen Biden “Bu mücadelede birlikte savaşmaya devam ediyoruz. Hiçbir yere gitmiyorum” dedi.

Biden’ın yarıştan çekilmesinin ardından ilk siyasi çıkışını yapan Harris, fırsatını Trump’a saldırmakta kullandı. Kampanyasını “ülkenin geleceği için iki farklı vizyon” üstüne kurma sözü veren Harris, “Trump ülkemizi geriye götürmek istiyor. Ama biz tüm Amerikalılara yer açacak daha parlak bir geleceğe inanıyoruz. Orta sınıfı inşa etmek başkanlığımın belirleyici hedeflerinden biri olacak” diye belirtti.

Bir günde 81  milyon dolar topladı

Demokratların önde gelen bağış toplama platformlarından ActBlue Biden çekildikten sonra bağışlarda büyük artış yaşandığını açıkladı. Grup Harris’in başkanlık kampanyasının ilk beş saatinde 27,5 milyon dolardan fazla bağış topladıklarını duyurdu. Kısa süre sonraki yeni açıklamadan toplanan bağışın 81 milyonu geçtiği öğrenildi. 

Demokratların Ulusal Kongresi’ne katılan bazı eyalet delegeleri de Harris’e desteğini açıkladı. Ancak Harris’in kesin aday olup olamayacağına 19 Ağustos’taki Ulusal Kongre’de resmi adayı açıklayacak dört bin delege karar verecek. Daha önce bu delegelerin üç bininden fazlası Biden’a destek sözü vermişti. Gelen haberlere göre şimdiye kadar en az 531 delege Harris’i desteklediğini açıkladı. Bunlar arasında Tennessee, Kuzey Carolina ve Güney Carolina delegeleri var.

Potansiyel aday olarak saydığımız bazı valiler de Harris’e desteğini açıkladı: California Valisi Gavin Newsom, Pensilvanya Valisi Josh Shapiro, New Jersey Valisi Phil Murphy ve Illinois Valisi JB Pritzker. Eski ABD Başkanı Bill Clinton ve eşiyle 2016 başkanlık yarışında Trump’ın rakibi olan Hillary Clinton da Harris’i destekleyeceklerini açıkladı.

Yaş sorununu aşması yetecek mi?

Biden’ın yeniden aday olmasına gelen en büyük eleştiriler yaşıyla ilgiliydi. 81 yaşındaki Biden’ın dört yıl daha ülkeyi yönetip yönetemeyeceği özellikle Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile karşı karşıya geldiğinde Demokratların daha ciddiye aldığı bir konu oldu. Biden’ın aksine Harris’in yaşı 59, yani 78 yaşındaki Trump’tan çok daha genç.

Harris’in özel kalem müdür yardımcısı Erin Wilson pazar günü Win With Black Women grubuyla görüşmesinde “Yaş ve zindelik konusu Trump için de sorun haline gelebilir” dedi. Anketler seçmenlerin 78 yaşındaki Trump’ın yaşıyla fazla ilgilenmediğini gösteriyor. Ancak aylardır yaş meselesi yüzünden bir arpa boyu ilerleyemeyen Demokratlar bu sorunlarını çözmüş olacak.

Yaşın tek sorun olmadığına dikkat çekenler de var. Harris’in eski sözcüsü Symone Sanders-Townsend “Morning Joe” programında “Herkes meseleyi yaştan ibaret olarak görüyor ve 2024 seçimlerinin yaş nedeniyle birbirine çok yakın geliştiğini söylüyor. Oysa yarış 2020’de de yakındı. Başkan yardımcısı ve Biden’ın kampanyasındaki insanların bunu anladığını sanmıyorum” dedi.

Harris savcı, Trump dört davası olan bir ‘suçlu’

Siyaset sahnesinde kahkahalarıyla hatırlanan Harris belki en çok 2019’da ön seçimler sırasında Biden’ı otobüs seferleri konulu bir tartışmada sıkıştırdığında sevilmişti. O zamanlar başkanlık için yarışırken Trump’ı “yargılayacak” en iyi kişinin kendisi olduğunu söylüyordu. Bunu yapma şansı şimdi gerçekten var. Zira Trump New York’ta görülen sus payı davasında yöneltilen 34 suçlamanın hepsinde suçlu bulundu.

Harris’in siyaset sahnesine atılmadan önce başsavcılık yapmasının Trump’ın zayıf yanlarını ortaya çıkarmasına olanak tanıyabileceği düşünülüyor. Gerçi bu ne kadar etkili olur muamma. Anketler seçmenlerin büyük bir kısmının Trump’ın suçlu olduğunu düşündüğünü, ancak yine de ona oy vermeyi planladığını gösteriyor. Harris Biden’ın adaylığını çekmesi sonrası yaptığı ilk konuşmada da bu konuya değinerek, “”Her türden suçluyla mücadele ettim. Kadınları istismar eden canavarlar, tüketicileri soyan dolandırıcılar, kendi çıkarları için kuralları çiğneyen hilekârlar… Bu yüzden Trump’ın ne tür olduğunu da az çok biliyorum” dedi.

Biden yönetiminin başarısızlıklarını unutturması gerekecek

Biden’ın avantajlarından biri ılımlı bir Demokrat olarak görülmesiydi. Bu da kararsız seçmene hitap etmesini sağlıyordu. Harris böyle bir avantaja sahip değil. Ülkenin en liberal şehirlerinden San Francisco’nun bölge savcısı olarak başlayan kariyeri en liberal eyaletlerden Kaliforniya’dan senatör seçilmesiyle devam etti.

Biden yönetiminin göç konusundaki yetersizliğinde rolü olanlardan biri Harris’ti. Seçmenin bugün Cumhuriyetçilere yönelmesini sağlayan unsurlardan biri başarısız göç politikası. Harris’in bir türlü çözüme kavuşmayan göç sorununu çözecek vaatlerde bulunması gerekecek. Cumhuriyetçiler Harris’e çoktan saldırmaya başladı. Başkan yardımcısını enflasyon ve göç krizi gibi sorunlarla bağdaştıran bir reklam yayınlayarak “Kamala da bu işin içindeydi. Joe’nin bariz zihinsel çöküşünü örtbas etti. Kamala, Joe’nun başaramayacağını biliyordu. Bu yüzden de kendisi yaptı. Kamala bu başarısız geçmişin sahibi” dediler.

Demokratların bir başka silahı Harris’in kadın olması. Hillary Clinton’ın aday olduğu 2016 seçimlerinde kadınların büyük bir kısmı Demokratlara oy verdi. Şu an Trump’ın erkeklerden topladığı oy çok yüksek olduğu için avantaj Cumhuriyetçilerde. Ama Harris yürüteceği başarılı bir kampanyayla bunu tersine çevirebilir. Ayrıca Trump’ın etrafından dolandığı kürtaj meselesine Harris bodoslama dalıyor. Bugüne kadar kürtaja verdiği desteği gizlemeyen Harris kürtaj kliniği bile ziyaret etti. Gerçi bu kürtaj karşıtı gruplardan destek almasını önleyecek ama aynı gruplar 2016’da Clinton’a karşı da propaganda yapmıştı.

Harris kazanırsa dış politika nasıl şekillenecek?

Başkanlık yarışında Trump’ın rakibi Harris olursa: Kürtaj, göç ve Gazze savaşına nasıl bakıyor?