Meksika’nın ilk açık non-binary yargıcı evinde ölü bulundu

Meksika’da bir yıl önce LGBTİ+ bireyler için umut verici bir olay yaşanmış, kendisini non-binary* olarak tanımlayan LGBTİ+ aktivisti Jesus Ociel Baena yargıç olarak atanmıştı. Meksika tarihinde ilk kez non-binary bir birey yargıç oluyordu. Ancak heyecan çok uzun sürmedi. Baena pazartesi günü Aguascalientes’teki evinde ölü bulundu.

*Non-binary, salt kadın ya da salt erkek olarak tanımlanamayacak, kimine göre ikisinin arasında, kimisine göreyse ikisinin de dışında bir cinsiyet kimliğini deneyimleyen insanları tarif etmek için kullanılan terimlerden biri.

Başkent Mexico’nun yaklaşık 500 kilometre kuzeybatısındaki Aguascalientes yetkililerine göre evde Baena’nın partnerinin de cesedi bulundu. Olayla ilgili soruşturma açıldı, Meksika Güvenlik Bakanı Rosa Icela Rodriguez ölüm nedeninin henüz bilinmediğini söyledi. Aguascalientes Başsavcısı Jesus Figueroa ise şimdilik olayın cinayet olduğunu gösterecek herhangi bir kanıt olmadığını belirtti.

İlk bulgulara göre olay yeri dışında kan izine rastlanmamış, eve girilebilecek kapılarda da dışarıdan oynandığını gösterecek bir hasar bulunamamış. Ayrıca cansız bedenlerden birinin elinde “kesici alet” bulunmuş. Dolayısıyla savcılar olaya üçüncü bir kişinin karışmasına çok ihtimal vermediklerini söylüyor.

Ancak insan hakları aktivistleri Meksikalı yetkililerin geçmişte bazı cinayetleri “tutku suçu” olarak değerlendirdiğine dikkat çekerek Baena’nın ölümünün kapsamlı şekilde soruşturulmasını istedi. LGBTİ+ haklarını savunan Letra S’in yöneticisi Alejandro Brito, Baena’nın ölümüne kendisinin hedef haline getirilmiş olmasının yol açmış olabileceğine dikkat çekti. Brito “Çok sayıda nefret mesajı ve ölüm tehdidi alıyordu. Soruşturmada bu gözardı edilemez. Baena non-binary topluluğuna kapalı kapıları açıyordu” dedi.

Baena’nın kendini açık açık non-binary olarak tanımlaması nedeniyle olayın toplumsal cinsiyet perspektifinden araştırılacağı belirtiliyor ama yetkililer ölümlerin nefret suçuyla bağlantısı konusunda yorum yapmaktan kaçınıyor.

Baena sosyal medya hesaplarında etek ve topuklu ayakkabı giydiği görüntüler paylaşıyordu. Haziran ayında da sosyal medya hesabından “Ben non-binary bir bireyim, dış görünüşümün kadın ya da erkek gibi görünmesi umurumda değil. Kimliğim bu. Kabul edin” demişti. Baena ölümünden yalnızca haftalar öncesinde nötr bir zamir olan “maestre” unvanı almıştı ki bu da non-binary bireyler için büyük adımdı.

Bir yılını yeni doldurmuştu

Baena’nın yargıç olmasının üzerinden tam bir yıl geçmişti. Geçen ekim ayında CNN en Espeñol’a verdiği demeçte Baena Latin Amerika’da hiç non-binary yargıç olmadığını söyledi. Bu konuda ilk olmanın başarı olduğunu dile getiren Baena LGBTİ+ hakları için yıllardır verdiği mücadelenin sonunda karşılık bulduğunu söylemişti.

Latin Amerika’da son yıllarda eşcinsel evlilik konusunda kayda değer gelişmeler yaşanıyor. Meksika’da Tamaulipas eyaletinin 2022’de eşcinsel evliliğe izin vermesiyle 32 eyaletin tamamında bu evlilikler yasal hale geldi. Meksika’nın Guadalajara şehriyse, muhafazakâr siyasetçilerin tüm itirazlarına rağmen bu ay Hong Kong ile Gay Oyunları denen spor turnuvasına ev sahipliği yaptı. Ancak LGBTİ+ bireyler sosyal yaşamlarında yine de şiddet ve ayrımcılığa uğramaya devam ettiklerine dikkat çekiyor.

Brito, Baena’nın ölümünün LGBTİ+ topluluğa yönelik başka şiddet eylemlerini tetiklemesinden endişe ettiğini söylüyor. “Eğer bu önyargıdan kaynaklanan bir cinayetse bizlere mesaj verme amacı taşıyordur” diyen Brito “Bu mesaj da gözdağı içerir, ‘Kimliklerinizi açıklarsanız başınıza bunlar gelebilir’ demektir” diye devam etti. LGBTİ+ aktivistleri Baena’nın anısına Aguascalientes, Mexico City ve Monterrey’de gösteri planlıyor.

Erdoğan, BM’deki kalkınma renklerini, LGBTİ+ renkleriyle mi karıştırdı?