Ruslar sonunda sıcak denizlere ‘inebildi’: Latin Amerika’ya göç akını

Rusların “sıcak denizlere inme” merakına hepimiz tarih derslerinden ve kitaplarından vakıfız. Hatta bu konu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyaretlerinde de ara ara espri konusu oluyor, sosyal medyada çokça yer alıyordu. 2018 yılından bir örnek verelim:

+sıcak mı bu deniz
-evet
+inelim mi biraz hava alırız.. pic.twitter.com/gzLqmyHxjU

— Ayhan Akkulakoğlu (@agalionlayn) October 27, 2018

Görünüşe göre sıcak denizlere inme arzusu bazı Ruslar için gerçek olmuş ama göç yoluyla. Rusya’nın Ukrayna’ya savaş ilan ettiği 24 Şubat 2024’ten bu yana ülkelerinin olası bir saldırı altında kalması korkusuyla Rusya’dan farklı ülkelere göç akını başlamıştı. Savaş endişesiyle yerlerini yurtlarını bırakan Ruslar dünyanın diğer ucu Latin Amerika’yı tercih ediyorlar. İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’a göre veriler, Arjantin, Meksika, Brezilya, Uruguay ve Paraguay’da geçen yıl toplamda neredeyse 9 bin Rus’a geçici veya daimi ikamet izni verdiğini gösteriyor. Bu sayının 2020’de binin biraz üzerinde olduğu ifade ediliyor.

Bu göç haliyle kültürel alışverişi de tetikledi. Latin Amerika’nın sıcak iklimlerinde Rus tipi sauna modası başladı.

Ilia Gafarov ve Nadia Gafarova Nisan ayında geleneksel bir Rus saunası olan “banya” için göç ettikleri Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te bir işletme açtılar. Bu kültürün yaygınlaşacağını ve hatta Buenos Aires’in kendilerine kalıcı bir yuva olmasına yardımcı olacağını umuyorlar. Çift, 2022’de Ukrayna’nın işgalinden bu yana Rusya’dan Latin Amerika’ya yaşanan göç dalgasının bir parçası olarak dokuz ay önce iki kızlarıyla birlikte Arjantin’e taşındı. Rusya’daki hayatlarında bir işveren ve bankacı olan çift, şimdi banyaların onlar için Arjantin’de iyi bir ekmek kapısı olacağını düşünüyorlar.

Gafarovlar, birikimlerinin büyük bir kısmını işletmeye yatırmak istediklerini ve gelecek yılın sonlarına doğru da vatandaşlık başvurusunda bulunacaklarını söyledi.

Ruslar neden Latin Amerika’yı tercih ediyor?

Sürgün hayatı yaşamak zorunda bırakılan Ruslar ve uzmanlar, coğrafi uzaklığa rağmen savaştan ve savaşın ekonomi üzerindeki etkilerinden kaçmak isteyen Rusya vatandaşları için Latin Amerika’nın cazibe merkezi olduğu görüşünde. Peki ama neden? Birçok uzman bu konuda Latin Amerika ülkelerinin vize kolaylığına ve vatandaşlık prosedürlerinin diğer ülkelere göre daha yumuşak olmasına bağlıyor. Bir de yaptırım meselesi var tabii. Latin Amerika ülkeleri de Rusya’ya yönelik yaptırımlarda net bir tavır koymuş değil. Bu da göç eden Rusların, Rus bankalarıyla olan işlemlerinin önünde bir engel olmaması anlamına geliyor. Aynı zamanda Avrupa ve ABD’de olan Ruslar, savaş nedeniyle kendilerine nefret duyulduğunu hissettiklerini ifade ederken bu, Latin Amerika ülkelerinde pek geçerli değil. Haliyle birçok Rus kendisini Latin Amerika ülkelerinde görece daha rahat hissediyor.

Latin Amerika ülkelerinin vize uygulamaları

Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) aksine, Latin Amerika’daki çoğu ülke, Rus vatandaşları için vize talep etmiyor ve normal 90 günlük kalış süresini uzatmak da diğer ülkelere kıyasla daha kolay. Bölgedeki çoğu ülke Rusya’nın 2022’deki Ukrayna işgalini kınarken, hiçbiri Kiev’e yardım ya da silah göndermedi. Kolombiya ICESI Üniversitesi’nde siyaset bilimci olan Vladimir Rouvinski, “Latin Amerika iki yıl öncesine kadar Ruslar için turistik bir deneyimdi şimdi ise kıtaya genelde kalma niyetiyle geliyorlar” dedi.

Hükümet verilerine göre Arjantin, 2023 yılında Rus vatandaşlarına 3 bin 750 ikamet vizesi verdi. Bu da Arjantin’i bölgedeki en çok tercih edilen ülke yaptı. Reuters’a göre bu rakam 2020’dekinden 10 kat daha fazla. Meksika da geçen yıl 3 bin 231 Rus’a oturma izni vererek 2021’dekinin üç katına ulaştı. Brezilya ise 2021’de 400 Rus’a oturma izni verirken bunu 1000’e çıkardı.

Öğretmenler Rusça öğrenmeye başladı

Bu göç akını yavaş yavaş şehir ülkelerin alışkanlıklarını da etkiliyor. Buenos Aires’in varlıklı Recoleta ve popüler Palermo bölgelerinde Rusların işlettiği kafeler ve güzellik salonlarında artış görülmeye başlandı. Brezilya’nın güney kıyısındaki Florianopolis kentindeki Rus Ortodoks kilisesi gruplarının rahip arayışında olması da cabası. Aynı zamanda garsonlar, öğretmenler ve kasiyerler basit Rusça ifadeler öğreniyor.

Reuters aynı zamanda Telegram mesajlaşma uygulamasındaki grup sohbetlerinde Latin Amerika’daki Rus göçmenlerin mülk satın alma, iş yeri açma, anaokulu bulma ve oturum izni başvurusu yapma konusunda diğerleriyle ipuçları paylaştıklarını yazdı. Yani Rusya’dan Latin Amerika’ya göçün taliplisi daha da var gibi.

Putin’in ‘Putin destekçisi’ rakipleri ve Rusya seçimleri

Seçimin ikinci gününde savaşın gölgesi: Ukrayna Rusya’nın yüzlerce kilometre içini vurdu