İddia: Rusya’sız barış görüşmelerinin adresi İstanbul

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat 2022’den itibaren arabuluculuk rolü için diplomatik açıdan yoğun bir trafiğin içinde yer almaya devam ediyor. ABD merkezli Bllomberg de Ukrayna için yapılacak barış görüşmelerinin bir sonraki durağının İstanbul olduğunu yazdı.

Bloomberg’e konuşan yakın kaynaklara göre Kopenhag ve Cidde’de yapılan toplantıların ardından Ukrayna’daki barış görüşmelerinin konuşulduğu bir sonraki toplantıya Türkiye ev sahipliği yapacak. Zirvenin İstanbul’da yapılması planlanıyor. Bloomberg sözkonusu haberini ismini vermemek koşuluyla konuşan iki yetkiliye dayandırdı. Buna göre yetkililer, sözkonusu görüşmelerin bu ay sonunda İstanbul’da gerçekleşeceği bilgisini verdi. İstanbul’da düzenlenecek görüşmeler, haziran ayında Danimarka’da ve Ağustos ayında Suudi Arabistan’da düzenlenen benzer toplantılar takip ediyor.

Rusya davet edilmedi

Görüşmenin tarafları, Ukrayna’da kalıcı barışa yönelik fikirleri masaya yatıracak. Bloomberg’e demeç veren iki yetkiliye göre, toplantının gerçekleşmesi halinde ABD’li yetkililer de dahil olmak üzere sınırlı sayıda yetkilinin toplantıya katılması bekleniyor. Beyaz Saray tam olarak kimlerin katılacağını belirlemezken Rusya ise davet edilmedi ve önceki toplantıları da kınadığını açıkladı.

Planlar hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre müttefikler Çin’in bir sonraki tur görüşmelere katılmasını istiyor ancak Pekin’in bir temsilci gönderip göndermeyeceği belirsiz.

Ukrayna ve müttefikleri, Rusya’nın işgaline karşı çoğunlukla tarafsız kalan Brezilya ve Hindistan gibi ülkeleri Moskova’ya karşı taraf olmaya ikna etmeye çalıştılar. Bu sebeple müttefikler sözkonusu toplantıları da Ukrayna’nın durumunu bu ülkelere doğrudan anlatması için bir fırsat olarak nitelendiriyor.

Masada neler olacak?

Toplantı masasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin barış planı ve bu yıl içinde öneriler üzerine küresel bir zirve düzenleme çabaları olacak. Zelenski’nin 10 maddelik planı, Rus askerlerinin Ukrayna’dan tamamen çekilmesi, nükleer güvenliğin ve gıda krizinin çözüme ulaştırılması gibi konuları kapsıyor.

İstanbul’da yapılması beklenen toplantı aynı zamanda Ukrayna’nın başlattığı karşı saldırının cephane sıkıntısı ve kötü hava koşulları nedeniyle yavaşladığı bir döneme denk geliyor. Aynı zamanda Ukrayna, cephedeki sıkıntılarının yanısıra müttefiklerinden gelmesini beklediği destekler konusunda da endişeli. ABD’de geçtiğimiz günlerde kabul edilen geçici bütçe planında Ukrayna’ya destek fonu yer almamıştı.

İstanbul ilk kez görüşmelerin adresi olmadı

Savaşın başlamasından kısa bir süre sonra İstanbul barış müzakereleri için Rusya ve Ukrayna’nın adreslerinden biri olmuştu. Tarihler 29 Mart 2022’yi gösterirken Rusya ve Ukrayna müzakere heyetleri İstanbul’da Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde bir araya gelmişti. Toplantının ardından Ukrayna, Rusya’ya askeri ittifaklara katılmayacağı ve tarafsız statüsünü koruyacağı yolunda güvence vermiş, buna karşılık olarak da garantör ülkelerin de dahil olduğu aşamalı bir güvenlik yapısı teklif etmişti.

Rus milyarder Roman Abromaviç ve İbrahim Kalın / Dolmabahçe

Ukrayna heyetinden David Arakhamia, garantör ülkelerin NATO Antlaşması’nın beşinci maddesine benzer şekilde hareket edeceği bir uluslararası güvenlik garantisi yapısı istediklerini belirtmişti. Rusya heyeti de Ukrayna’nın taleplerinin Rusya devlet Başkanı Vladimir Putin’e ileteceğini açıklamıştı. O dönemde henüz beşinci haftasına giren çatışmalar için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Türkiye’nin görüşmelerde arabuluculuk rolü olmadığını hatırlatmış, “Ancak sizler talep ettiğiniz sürece kolaylaştırıcı imkanları sağlamaya devam edeceğiz” demişti.

Görüşmelerde İngiltere Premier Ligi kulüplerinden Chelsea’nin sahibi Rus milyarder Roman Abromaviç’in de yer alması gündeme gelmişti. Abromaviç’in görüşmelere katılımıyla ilgili soru işaretleriyse cevapsız kalmıştı. Rus milyarder; Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve yine dönemin Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın yanında görüntülenmişti.

Abramoviç, daha önce de Ukrayna heyetiyle birlikte Belarus’taki görüşmelerde bulunmuş ve heyetteki bazı kişilerle birlikte zehirlendiği iddia edilmişti.

Ukrayna’ya destekte çatlak: Müttefikler kendi dertlerine düştü