Şii Hilali’nden İsrail’e, ‘Direniş Ekseni hazır’ mesajı

Dünyanın en uzun soluklu krizlerinden olan İsrail-Filistin krizinde, İslami Direniş Hareketi’nin  (HAMAS)  7 Ekim’deki ‘Aksa Tufanı’ operasyonu yeni bir savaşın başlangıcı oldu. İsrail’e sızan Hamas üyeleri 150’ye yakın İsrailliyi rehin aldı, binden fazla İsrailliyi de öldürdü. Bunun üzerine Demirden Kılıçlar operasyonunu başlatan İsrail de iki bini aşkın Filistinliyi katletti. İki taraftan binlerce yaralı var, dünya bir milyonu aşkın Filistinlinin Gazze’den zorunlu göçünü endişeyle takip ediyor.

Kara harekatına başlayacağını açıklayan İsrail’in nokta kara operasyonlarına ‘start’ vermesi süren diplomasi trafiğini de artırdı. Birçok ülke lideri krizin büyümesine engel olmak için ‘itidal çağrısı’ yapıyor, kimileri ‘arabuluculuk’ öneriyor. Bu diplomasi trafiği içinde en dikkat çekeni ise operasyonun başında Hamas’a destek açıklayan Şii Hilali oldu.

Ortadoğu’daki Şii çoğunluğunun ya da güçlü Şii azınlıklarının bulunduğu bölgeyi tanımlayan jeopolitik Şii Hilali terimi İsrail’in Filistin ile yaşadığı çatışmalarla beraber sık anılmaya başladı.

Şii Hilali’ndeki İran, Lübnan, Irak ve Suriye, Tahran yönetimin Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın diplomasi turuyla gündeme geldi. İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Cumartesi günü Suriye’de Devlet Başkanı Beşar Esad ve Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile görüştü. Ardından Katar’a giden İranlı Bakan Doha’da Hamas lideri Haniye ile bir araya geldi.

İsrail, Halep’i vurdu

Abdullahiyan’ın Suriye’nin başkenti Şam’da devlet Başkanı Esad ile İsrail’e el yükseltmesinin ardından, Tel Aviv güçleri Halep havalimanını vurdu. Suriye devlet haber ajansı SANA, ‘İsrail saldırganlığının’ Suriye’nin Halep havaalanını hedef aldığını bildirdi. (Ayrıntılı haberimiz için tıklayınız.)

Hamas lideri Haniye ile görüştü

🇮🇷🇶🇦🇵🇸İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Katar'da Hamas lideri İsmail Haniye ile görüştü. https://t.co/lW4Vcrb747 pic.twitter.com/bEkTx1R9hb

— THS Savunma (@THSsavunma) October 14, 2023

İran Dışişleri Bakanı, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah da dahil olmak üzere Irak, Suriye ve Lübnan’a yaptığı gezilerde müttefikleriyle görüştükten sonra Cumartesiyi Pazara bağlayan gece Doha’ya geldi. Abdullahiyan, Katar’ın başkenti Doha’da Hamas lideri İsmail Haniye ile görüştü.

Abdullahiyan’ın toplantı sırasında, “Siyonist rejimin Gazze’deki savaş suçları devam ederse, bölgede her türlü olasılık düşünülebilir. İran, Siyonistlerin savaş suçlarını durdurmak için çabalarını sürdürecektir” dediği aktarıldıç

‘Savaş suçları durdurulmalı’

Abdullahiyan Irak, Lübnan ve Suriye’yi kapsayan bölge turu kapsamında gittiği Şam’da Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında konuştu. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan “Lübnan Hizbullah’ı dahil bölgedeki direniş gruplarının liderlerinin İsrail’e karşı tüm senaryolara hazır olduklarını kendisine bildirdiklerini” söyledi.

İsrail’in Gazze’ye yönelik ablukalarından bahseden Abdullahiyan Tel Aviv yönetiminin bölgeye elektrik, su, gıda ve ilaç akışını kestiğini anımsatarak bunun ‘katliam’ olduğunu söyledi. İsrail ve ona destek veren ülkelere dair konuşan Abdullahiyan “Buradan İslam ülkelerine ve uluslararası kurumlara, mazlum ve sivil Gazze halkının kuşatmanın kaldırılması ve siyonistlerin savaş suçlarının durdurulması için acil uluslararası desteğe ihtiyacı olduğu mesajını iletmek istiyorum” diye konuştu.

Lübnan’daki temasları kapsamında Lübnan Hizbullahı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın yanı sıra Filistinli direniş grupları Hamas ve İslami Cihad’ın üst düzey yetkilileriyle bir araya geldiğini kaydeden Abdullahiyan “Direniş cephesinin tüm muhtemel senaryolara hazır ve morallerinin yüksek olduğunun bilgisini aldım” dedi.

İran Dışişleri Bakanı “Gazze’deki sivillere, kadınlara ve çocuklara yönelik savaş çığırtkanlığı yapanlar Gazze’de insanlığa karşı işlenen savaş suçlarını geç olmadan durdurmaları konusunda uyarıldı. Direniş meşum işgal olgusuyla mücadelede üzerine düşen görevi kendi kararları doğrultusunda yerine getirecektir” açıklamasında bulundu.

‘Arap Birliği’nin bildirisi hayal kırıklığı yarattı’

Arap Birliği tarafından yayımlanan bildiriye yönelik ise İranlı bakan şu açıklamaları yaptı: “Arap Birliğinin bildirisi hayal kırıklığına neden oldu. Bu açıklamada ifade edilenler İslam ve Arap ülkeleri dışişleri bakanlarının kesin görüşü değildir.” İranlı bakan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İTT) Filistin’deki durumla ilgili dışişleri bakanları düzeyinde olağanüstü toplanması gerektiği çağrısını yineledi.

Görüşmenin ardından Suriye resmi haber ajansı SANA’nın aktardığına göre Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad “Suriye’nin Filistin halkına ve onların 70 yılı aşkın bir süredir çalınan haklarını geri almak için İsrail işgaline karşı verdikleri meşru mücadeleye desteğini” teyit etti.

Esad İsrail’in işlediği suçların durdurulması için ortak duruş sergilenmesi gerektiğinin altını çizerek “Filistinlilerin bağımsız devletlerini kurma ve onurlu bir şekilde yaşama haklarının sürekli olarak inkar edilmesinin tanık olduklarının temel nedeni olduğunu” söyledi.

Suriye’den önceki adresi Lübnan idi: Nasrallah ile görüştü

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan 2006 yılından bu yana en İsrail ile en gergin zamanlarını yaşayan Lübnan’ı da ziyaret etti.

Lübnan sınırında İsrail ve Hizbullah arasındaki gerilim sürerken başkent Beyrut’a giden İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan “İsrail’in Gazze’de savaş suçlarının sürmesi halinde Direniş Ekseni’nin buna yanıt vereceğini” söyledi.

İranlı bakanın söz ettiği ‘Direniş Ekseni’ İran, Filistinli silahlı gruplar, Suriye, Lübnanlı silahlı grup Hizbullah ve diğerleri arasındaki ittifak olarak değerlendiriliyor.

İran resmi haber ajansı IRNA’ya göre, Abdullahiyan Lübnan’da Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile de görüştü.

Al-Mayadeen televizyonunun haberine göre perşembe günü geç saatlerde Beyrut’a gelen İranlı bakan, Nasrallah ile Hamas öncülüğündeki Filistinli grupların İsrail’e saldırısının ardından yaşananları ele aldı.

İlk durak Bağdat

Abdullahiyan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile bölge turunun ilk durağı Irak başkenti Bağdat’ta bir araya geldi. Filistin ve Gazze’deki gelişmelerin ele alındığı görüşmede İsrail’in tamamen kuşattığı Gazze’ye yönelik katliama giriştiğini ve ABD başta olmak üzere bazı tarafların da İsrail yönetimine destek verdiğini hatırlatan Abdullahiyan “Bu şartlarda her türlü ihtimal gerçekleşebilir ve bölgede yeni gelişmelere tanık olabiliriz” dedi.

Filistinlileri desteklemeye yönelik her türlü girişimi memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Abdullahiyan, İsrail’in Gazze’de işlediği savaş suçlarının durdurulmasının zorunlu olduğunu ve bu hedefe ulaşmada Irak’ın rolünü çok önemsediklerini kaydetti.

Irak Başbakanı Sudani ise ülkesinin Filistin’i her zaman desteklediğini söyledi.

Sudani şöyle konuştu: “Gazze’deki durumun bakanlar ve hatta cumhurbaşkanı düzeyinde incelenmesi için İslam İşbirliği Teşkilatı’nın olağanüstü bir toplantı düzenlemesini destekliyoruz ve bunun yapılması için her türlü yardıma hazırız.”

Netanyahu, ‘Yeni aşamaya geçiyoruz’ dedi, ordu kara operasyonuna geri sayımı başlattı

Hizbullah vurdu, İsrail İHA’ları düşürdü… Lübnan: Savaşa girmek istemiyoruz