Sırbistan’daki seçimlere ‘usulsüzlük’ iddiası karıştı, muhalifler belediye binasını basmaya kalkıştı

Geçen hafta hem yerel hem genel seçime giden Sırbistan’da her ikisinin de kazananı iktidardaki Aleksandar Vucic’in partisi oldu. Ancak muhalefet seçimlerde usulsüzlük olduğunu öne sürerek konuyu yargıya taşıyacağını bildirdi. Tartışmalar devam ederken muhalefeti destekleyen Sırplar pazar günü belediye binasını basmaya kalkıştı. Seçimlerden bu yana son iki hafta sonunda protestolar düzenleniyordu, ancak ilk kez protestolar şiddetle karşılık buldu.

Yüzlerce muhalif protestocu belediye binasının girişindeki camları yumurta ve taş yağmuruna tutarken “Kapıyı açın” ve “Hırsızlar” diye bağırdı. Bazıları “Vucic Putin’dir” sloganları atarak Sırp cumhurbaşkanını Rus liderle kıyasladı.

17 Aralık’ta yapılan iki seçim de Vucic’in Sırp İlerleme Partisi’nin zaferiyle sonuçlandı. Ana muhalefet koalisyonu Şiddete Karşı Sırbistan ise özellikle Belgrad’da galibiyetin ellerinden alındığını söylüyor. Belgrad seçimi oyların yüzde 38’e 35 oranında iktidar lehine sonuçlanmıştı. Ancak Belgrad’da oy veren seçmenlerin bir kısmının Kosova gibi ülkelerden otobüsle getirilen Sırp seçmenler olduğunu söylüyor.

#BREAKING #Serbia Look at the scale of the protests in Belgrade at this moment. pic.twitter.com/Se5xt3YgJf

— The National Independent (@NationalIndNews) December 24, 2023

Uluslararası hak gözlemcilerinden oluşan bir gözlem heyeti satın alınan oylar ve sandıkların doldurulması gibi vakaların da olduğu çok sayıda usulsüzlük raporladı. Gözlemciler ayrıca medyanın taraflı haber yapması, kamu kaynaklarının kötüye kullanılması gibi durumlar nedeniyle muhalif adayların adaletsiz koşullarda yarıştığına dikkat çekti.

Muhalefet AB’ye başvurdu

Şiddete Karşı Sırbistan koalisyonu perşembe günü Avrupa Birliği (AB) kurumlarına, yetkililere ve birliğe üye ülkelere gönderdiği mektupta seçimlerin sonucunu kabul etmeyeceklerini bildirdi. AB’yi de aynı şeyi yapmaya davet eden ittifak seçim sonuçları hakkında soruşturma başlatılmasını istedi. Birliğe üye olmasa da 2030’daki genişleme için önde gelen adaylar arasında yer alan Sırbistan Rusya ile yakın ilişkileri nedeniyle de Batı’nın eleştirilerinin hedefinde.

Seçim komisyonu çarşamba günkü açıklamasında ülke genelinde sekiz bin seçim merkezinden yaklaşık 30’unda seçimin tekrarlanacağını duyurdu. Almanya seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddialarının AB’ye üye olmak isteyen bir ülke için “kabul edilemez” olduğunu söyledi. 

Çevik kuvvet polisi önce hükümet binasının içinde barikat kurarak göz yaşartıcı gaz ile biber gazını kullandı. Daha sonra polis kalabalığı şehir merkezinden uzaklaştırarak 35’ten fazla kişiyi tutukladı. Öte yandan herhangi bir yaralanma vakası bildirilmedi. Muhalif Şiddete Karşı Sırbistan ittifakının liderlerinden Nebojsa Zelenovic polis memurlarının Belgrad şehir merkezinin tamamını kuşattığını söyledi. Belgrad parlamento ve cumhurbaşkanlığı merkezine de ev sahipliği yaptığı için ayrı bir önem taşıyor. Zelenovic “Polis her yerde, çatılara bile çıkmışlar. Mücadelemize devam edeceğiz” dedi.

Vucic ‘Dış güçler’ dedi

Popülist Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise bunun “hükümetin devrilmesini amaçlayan dış güçlerce yönetilen bir girişim” olduğunu söyledi. İktidar yanlısı Pink TV’ye konuşan Vucic “Bu Sırbistan Cumhuriyeti devlet kurumlarını zorla ele geçirme girişimiydi” dedi.

Seçimlere hile karıştırıldığını reddeden ve hem yerel hem de genel seçimlerin adil bir şekilde yapıldığını söyleyen Vucic oylamada usulsüzlük yapıldığı iddialarının muhalefet tarafından ortaya atılan “bariz yalanlar” olduğunu iddia etti.

Ortaya çıkan huzursuz durumda dış güçlerin etkili olduğunu söyleyen Vucic bu iddiayı destekleyecek herhangi bir kanıt sunmadı. Belgrad belediye binası önünde protestolar devam ederken devlet kanalından ulusa seslenen Vucic göstericileri “devleti istikrarsızlaştırmayı başaramayacak haydutlar” olarak nitelendirdi ve “Yaptığınız şey devrim değil. Başaramayacaksınız. Barışçıl bir şekilde protesto düzenlemek için gelen göstericilere zarar vermemek için sakin ve ılımlı tepki göstererek elimizden geleni yapacağız” dedi.

Sırbistan’da genel ve yerel seçim bir arada: Vucic’in yüzü güldü