Unutulan çatışma: Sudan’da insan ve kültür kıyımı sürüyor
Sudan’daki çatışmada yeni endişe: Darfur’da iç savaş çıkabilir
Sudan'ın başkenti Hartum'da ateşkesin bozulmasının ardından ordu ile paramiliter grup arasında iki haftadır devam eden çatışmalar, 300 bin kadar insanın ölümüne neden olan soykırımın izlerini taşıyan Darfur'da şiddeti yeniden alevlendirdi.
Sudan'da çatışmalar 15 Nisan'da başladı. Sudan’da fiili lider Abdülfettah El Burhan yönetimindeki ordu ile Muhammed Hamdan Dagalo liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında pazar gecesi sona ermesi beklenen ateşkes, başkent Hartum’daki topçu ateşi ve hava saldırılarına sahne olması nedeniyle cumartesi günü bozuldu. Ama dikkatler, diplomatların ve gözlemcilerin iç savaşın çıkabileceğinden korktukları güvenlik boşluğunun ortaya çıktığı Darfur bölgesine çevrildi.
Sudan’da 15 Nisan’da başlayan çatışmalarda şimdiye kadar 500’den fazla kişi ölürken, 4,500 kişi de yaralandı. 10 binlerce kişi güvenliğe ulaşmak için hayatlarını tehlikeye atarak Mısır, Çad ve Etiyopya gibi komşu ülkelere kaçtı. Türkiye de Sudan’dan yaklaşık 1800 kişiyi tahliye etti.
New York Times’da yer alan habere göre, Darfur’daki silahlı gruplar sağlık tesislerini yağmaladı, evleri yaktı. Pazar yerleri alevler içinde kaldı. Bölgedeki siviller yağmacılara ve orduya karşı savaşan RSF’e karşı silahlanmaya başladı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Sudan gözlemcisi Muhammed Osman, Batı Darfur’da son yıllarda Arap toplulukların RSF ile harekete geçtiğini ve Masalit grubu da dahil olmak üzere Arap olmayan Afrika kökenli gruplara karşı saldırılar düzenlediğini söylüyor. Buna karşılık Masalitlerin silah biriktirdiğini ve nefsi müdafaa milisleri olarak örgütlendiğini de sözlerine ekliyor.
Darfur’da Arap ve etnik Afrikalı gruplar arasında onlarca yıldır gerginlikler yaşanıyor. Yaşanan son istikrarsızlık, ülkenin eski diktatörü Ömer El Beşir ve Sudan ordusunun, devlete karşı ayaklanan Arap olmayan grupları bastırmak için Cancavid olarak bilinen Arap savaşçıları meydana sürdüğü 2000’li yılların başına dayanıyor.
Bunu da tecavüz, cinayet ve etnik temizlik suçları izledi. Birleşmiş Milletler’e göre 300 bin kadar insan bu olaylarda hayatını kaybetti ve 2,7 milyon kişi yurdundan edildi. Uluslararası Ceza Mahkemesi soykırıma varan şiddet olaylarına ilişkin soruşturma başlatarak 2009 yılında El Beşir’i soykırım ve insanlığa karşı suç işlemekle itham etti.
O zamanlar Cancavid’de komutan olan Dagalo, sonrasında RSF’i kurdu. Soykırımda etkin bir rol oynayan Dagalo, hiçbir yaptırıma uğramadı.
Oyunlar ve Bulmacalar