Siviller öldü, Lübnan-İsrail sınırında tansiyon yükseldi
Trump'ın damadı ve eski danışmanı Jared Kushner, Gazze Şeridi'nin "çok kıymetli" olabileceğini söylerek İsrail'in Gazzelileri buradan çıkarıp çöle sürmesi gerektiğini savundu.
Gazze Şeridi’ndeki savaş 31 binin üstünde Filistinlinin hayatını kaybetmesine neden oldu ve savaşa Batılı ülkeler de dahil dünyanın dört bir yanından tepkiler sürüyor. Hal böyleyken 5 Kasım’daki seçimlere hazırlanan eski Başkan Donald Trump’ın damadı ve eski dış politika danışmanı Jared Kushner ilginç bir öneriyle geldi.
Kushner denize kıyısı olan Gazze Şeridi’nin potansiyelinin çok yüksek olduğunu söyleyerek İsrail’in şeridi “temizlerken” sivilleri çöle sürmesi gerektiğini savundu.
Donald Trump’ın kızı Ivanka ile evli olan eski emlak tüccarı bu yorumu 15 Şubat’ta Harvard Üniversitesi’nde verdiği bir mülakatta yaptı. Röportaj bu ayın başlarında Harvard Kennedy Devlet Okulu’nun programı “Ortadoğu Girişimi”nin (Middle East Initiative) YouTube kanalında yayınlandı.
Jared Kushner says Gaza’s ‘waterfront property could be very valuable’ https://t.co/h5yxVjx40Z
— Guardian US (@GuardianUS) March 19, 2024
Kushner, Trump’ın başkanlığı döneminde kıdemli dış politika danışmanıydı ve Ortadoğu için barış planı hazırlamakla görevlendirilmişti. İsrail’in Körfez ülkeleriyle normalleşme anlaşmaları yapmasını içeren bu planı eleştirenler Filistinlilerin geleceğine ilişkin soruların es geçildiğini söylemişti.
Harvard’daki konuşma Trump’ın Beyaz Saray’a dönünce Suudi Arabistan ve İsrail arasında normalleşme anlaşması arayışı dahil nasıl bir Ortadoğu politikası izlenebileceğinin ipuçlarını verdi.
Kushner kendisiyle görüşen Ortadoğu Girişimi Başkanı Prof. Tarek Mesud’a “Gazze’nin deniz kıyısındaki mülkleri çok değerli olabilir… eğer insanlar geçim kaynaklarını geliştirmeye odaklanırlarsa” dedi.
Kushner eğitim ve inovasyon yerine tünel ağı ve mühimmata para harcanmasından da yakındı ve şöyle dedi: “Biraz talihsiz bir durum var ama İsrail’in bakış açısına göre insanları oradan çıkarmak, sonra da temizlemek için elimden geleni yapardım. Ancak İsrail’in insanların daha sonra oraya dönmesini istemediğini sanmıyorum.”
Mesud ise Kushner’a “Bu konuda konuşulacak çok şey var” diye yanıt verdi.
İsrail’in sivilleri Gazze güneyindeki Necef çölüne taşıması gerektiğini düşündüğünü söyleyen Kushner İsrail’in başında olsaydı bir numaralı önceliğinin sivilleri güneydeki Refah kentinden çıkarmak olacağını ve “diplomasi ile” onları Mısır’a götürmenin mümkün olabileceğini savundu.
Kısa süre sonra bunu yineleyerek şunları söyledi: “Şu anda Necef’i açmanın ve orada güvenli alan yaratmanın, sivilleri çıkarıp ardından Gazze içlerine girerek işi bitirmenin doğru olacağını düşünüyorum.”
Bu öneriyi Mesud şaşkınlıkla karşıladı: “Bu İsrail’de konuşulan bir şey mi? Yani Mısır lideri (Abdülfettah) Sisi dışında çatışmalardan kaçmaya çalışan Gazzelilerin Necef’e sığınabileceğini söyleyen birini ilk kez duyuyorum. İsrail’de insanlar bu olasılıktan ciddi ciddi bahsediyor mu?”
Kushner bu soruya omuz silkerek “Bilmiyorum” yanıtı verdi.
Bunun üzerine Mesud “Bu üstünde çalıştığınız bir şey mi” diye sordu ve “Şu an Miami Beach’te oturuyorum. Duruma bakıyorum ve empati kurmaya çalışıyorum; orada olsam ben ne yapardım?” cevabı aldı.
Mesud’un bölgedeki Arapların İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze’den kaçan Filistinlilerin geri dönmesine izin vermeyeceğinden korkması için ne diyeceğini sorması üzerine Kushner durakladı ve ardından şöyle dedi: “Belki.”
Trump’ın damadı şöyle devam etti: “Gazze’den geriye pek bir şey kaldığından emin değilim. Yapısını bile düşünürseniz, Gazze gerçekten tarihsel bir emsal değildi [sic], bir savaşın sonucuydu. Farklı yerlerde kabileler vardı ve sonra Gazze haline geldi. Eskiden Mısır yönetiyordu ve sonra zaman içinde farklı hükümetler geldi.”
Kushner Filistinlilerin bir devlete sahip olup olmamasına ilişkin soruyu yanıtlarken “bu aslında bir terör eylemini ödüllendirmek anlamına gelir, çok kötü bir fikir” dedi.
Bu makale 20 Mart 2024 tarihinde değiştirilmiştir. Daha önceki bir versiyonda Jared Kushner’in 8 Mart’ta Harvard Üniversitesi’ndeki bir mülakatta Gazze’nin “su kenarındaki mülkleri” hakkında yorum yaptığı belirtilmişti. Aslında söyleşi 15 Şubat’ta yapılmış ve video 8 Mart’ta internette yayınlanmıştı.