Trump’la görüşen Erdoğan: Güçlü bir liderlik sergilediniz

ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken geçen cumartesi günü suikast girişimi atlatan eski Başkan Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la telefonda görüştü.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın resmi X hesabından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD eski Başkanı Donald Trump’a suikast girişimini “demokrasiye yönelik bir saldırı” olarak tanımladığı belirtildi.

Erdoğan Trump’ın bu “alçakça saldırı” karşısındaki cesur tutumunun övgüye değer olduğunu vurguladı ve bu duruşun “Amerikan halkının sağduyusuna güvenin göstergesi” olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Erdoğan suikast girişimi sonrasında Trump’ın birlik mesajlarıyla “güçlü bir liderlik sergilediğinin” altını çizdi. Görüşmede Erdoğan ABD başkanlık seçiminin Amerikan halkı ve Türkiye-ABD ilişkileri için olumlu sonuçlar doğurmasını diledi.

Erdoğan Trump’ı Cumhuriyetçi Parti tarafından resmen başkan adayı gösterilmesi dolayısıyla da tebrik etti. Parti pazartesi günü Milwaukee’de yapılan Cumhuriyetçi Ulusal Parti Kongresi’nin (RNC) ilk gününde Trump’ı resmen aday göstermişti.

Erdoğan eski başkanın ABD’nin geleneksel müttefiklerinin liderleri olan İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile yaptığı telefon görüşmelerinin ardından suikast girişiminden sonra Trump’la konuşan az sayıdaki liderden biri.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha önce resmi X hesabından suikast girişimini “şiddetle kınadığını” ifade eden bir paylaşım da yapmıştı. Erdoğan “ABD seçimlerine ve küresel istikrara gölge düşmemesi adına saldırının en etkili şekilde soruşturulacağına ve suçluların kısa sürede adalet önüne çıkarılacağına inanıyorum” demişti.

Trump döneminde ABD-Türkiye ilişkileri

ABD ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler son yıllarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eski ABD Başkanı Donald Trump’ın liderliklerinde birçok dalgalanma yaşadı. İki liderin arasındaki ilişki hem işbirliği hem de gerilimlerle şekillendi.

Erdoğan ve Trump arasındaki en belirgin işbirlikleri ekonomik ilişkiler ve ticaret üzerine yoğunlaştı. Trump döneminde ABD ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin artırılması hedeflendi ve bu doğrultuda iki ülke liderleri sık sık görüştü. Trump Türkiye’nin NATO müttefiki olduğunu sık sık vurguladı ve Türkiye’ye silah satışlarına onay verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump. / Fotoğraf: AA

Ancak iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli gerilimler de yaşandı. Bunların başında Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alması vardı. Trump bunu eleştirirken Türkiye’ye yaptırımlar konusunda zaman zaman kararsız bir tutum sergiledi. Sonuç olarak Türkiye’ye yaptırımlar uygulandı ve bu ikili ilişkilerde ciddi gerilim yarattı.

Suriye politikası da Erdoğan ve Trump arasındaki ilişkileri etkileyen önemli bir konuydu. Trump’ın Suriye’den asker çekme kararı Türkiye’nin kuzey Suriye’ye askeri operasyonlarına yeşil ışık olarak yorumlandı. Bu ABD’deki birçok politikacı ve müttefikler tarafından eleştirildi ve Trump’a tepkilere neden oldu.

Amerikalı Rahip Andrew Brunson’ın hapsi de dönemin kilit konularından biri. Brunson Trump’ın 2018’de Erdoğan’ı Türk ekonomisine zarar vermekle tehdit etmesinin ardından serbest bırakılmış, ABD’ye iade edilmişti. Ancak Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın anılarında yazdığına göre iki lider “kankalıklarını” tazelemeyi başardı.

Erdoğan ve Trump’ın kişisel ilişkisi zaman zaman diplomatik yakınlık ve samimiyetle öne çıktı. İki liderin sık sık telefonda görüşmeleri ve zirvelerde bir araya gelmeleri ikili ilişkilerin kişisel boyutunu da gözler önüne serdi. Trump, Erdoğan’ı “iyi bir dost” olarak nitelendirdi ve Erdoğan da Trump için olumlu açıklamalar yaptı.

Bu arada Türkiye, eski başkanın adını taşıyan bir konut ve işyeri kompleksine ev sahipliği yapıyor ve dönemin başbakanı Erdoğan, Trump ve kızı Ivanka ile 2012 yılında İstanbul’daki Trump Tower açılışına bizzat katılmıştı.

Eski başkana suikast girişimi

Eski ABD Başkanı Donald Trump 13 temmuzda Pensilvanya eyaletinin Butler kentindeki seçim mitinginde suikast girişimine uğramıştı. Saldırgan yine Pennsylvania’ya bağlı Bethel Park’tan 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks’tu. Crooks AR-15 tipi bir tüfekle yakındaki bir binanın çatısından sekiz el ateş etmişti. Saldırı sırasında Trump kulağından yaralanmış, izleyicilerden Corey Comperatore hayatını kaybetmiş ve iki kişi ağır yaralanmıştı. Crooks Gizli Servis keskin nişancıları tarafından olay yerinde vurularak öldürülmüştü.

Trump yara aldıktan sonra sahnede yere düşmüş ve Gizli Servis ajanları tarafından koruma altına alınmıştı. Sahneden kaldırılmadan önce kanlı yüzüyle yumruğunu havaya kaldırarak destekçilerine iyi olduğunu göstermişti. Hastaneye kaldırılan Trump birkaç saat sonra taburcu edilmiş ve iki gün sonra Milwaukee kentindeki Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongresi’nde yeniden sahneye çıkmıştı.

Trump suikastı Rusya ve Çin basınında geniş yankı buldu, ABD dezenformasyondan şikayetçi

Trump bu kez de 21’lik bir ergenin hedefi olacaktı: Çantasında Çığlık maskesi, elinde AK-47