Biden’ın aday olarak son hafta sonu: O iki gecede ne oldu?
ABD'de önümüzdeki seçimlerin favorisi olarak görülen eski Başkan Trump Gazze'de devam eden savaşa ilişkin "İsrail galip gelmeli, bu işi bitirmeli" dedi. Senato lideri Schumer'e de yüklenen Trump "Filistinli gibi davranıyor" diye konuştu.
ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinin anketlere göre açık ara favorisi olarak görülen eski Başkan Donald Trump 7 Ekim’de Gazze Şeridi’nde başlayan savaşta sık sık İsrail yanlısı söylemleriyle de öne çıkıyor. Daha önce yeniden göreve geldiği takdirde Ortadoğu’dan çekileceğini, Ukrayna’daki savaşı bitireceğini söyleyen Trump, İsrail’e ise daha fazla yardımda bulunacağını vadetmişti.
İsrail’in şimdiye kadar 36 binin üzerinde Filistinlinin yaşamına mal olan saldırıları tüm dünyada tepkiyle karşılanırken Fox News’ten Sean Hannity’ye demeç veren Trump, Gazze’deki gelişmeler ve ABD-İsrail ilişkilerine yönelik önemli açıklamalarda bulundu.
Trump, İsrail’in 7 Ekim’deki olaylarının hafızalardan silinmesine karşı çıkarak bu saldırıların hatırlanması gerektiğini ve İsrail’in Amerikan siyasetinde yeniden güçlü bir konuma gelmesi gerektiğini savundu.
Eski Başkan “İsrail’in (Gazze’deki) bu durumu sonlandırması gerekiyor, bu hızlı ve güçlü bir şekilde gerçekleşmeli ve yeniden normale dönmeli çünkü bu süreç çok uzun sürdü. Onlar galip gelmeli ve bu işi bitirmeli” dedi.
İsrail lobisinin bundan 15 yıl önce Washington’daki en etkili lobi olduğunu ancak bugün bazı Demokrat isimler dolayısıyla eski gücünden uzakta kaldığını savunan Trump, daha önce İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu hedef alarak İsrail’de seçimlere gidilmesi gerektiği açıklamasını yapan Senato Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer’e yüklendi:
“Onların (İsrail lobisinin) şu an bir zamanlar olduğu gibi destekçisi yok. Ben bu hususta iyiyim ama onların arkası yok. Hatta Schumer bile Filistinli gibi davranıyor. Bu çok üzücü bir şey”
Schumer’in Yahudi olmasına ve bugüne kadar İsrail’e hep güçlü destek vermesine rağmen şu anda İsrail için çalışmadığını savunan Trump, bunun İsrail için tehlikeli bir durum olduğunu söyledi.
Demokrat Senatör Schumer, 14 Mart’ta Senato’da yaptığı konuşmada, Netanyahu’nun 7 Ekim’den sonraki süreci kötü yönettiğini vurgulayarak İsrail’de erken seçim çağrısında bulunmuştu.
Schumer o dönemde Hamas’ın binden fazla İsraillinin ölümüne yol açan saldırısına atıfta bulunarak “İsrail’in ömür boyu destekçisi olarak şunu açıkça anladım: Netanyahu koalisyonu 7 Ekim’den sonra İsrail’in ihtiyaçlarına artık uymuyor. O zamandan bu yana dünya kökten değişti ve İsrail halkı şu anda geçmişe takılıp kalan bir yönetim vizyonu tarafından bastırılıyor” demişti.
Schumer’in sözleri özellikle Cumhuriyetçilerin tepkisine yol açmıştı. Bazıları senatörün başka bir demokratik hükümette seçim çağrısında bulunmasının ve liderlik değişikliği yapmasının uygunsuz olduğunu savunmuştu.
Netanyahu ise Schumer’in açıklamalarına tepki göstererek İsrail’de seçim yapılması gerekip gerekmediğinin “İsrail hükümetinin sorumluluğu” olduğunu ve seçilmiş liderin değiştirilmesine yönelik girişimlerin uygun olmadığını söylemişti.
Trump ayrıca 7 Ekim’deki saldırının ardından Netanyahu’yu da eleştirmiş ve Time dergisine nisan ayında verdiği bir röportajda Netanyahu’nun “olup bitenler nedeniyle haklı olarak eleştirildiğini” belirtmişti.
Eski Başkan daha önce İsrail’i desteklemeyen Yahudileri de sorgulamış ve Demokratlara oy veren Amerikalı Yahudilerin “beyinlerini muayene ettirmeleri gerektiğini” öne sürmüştü.
Gazze’de savaş, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil binden fazla kişinin ölümü, 5 bin 132 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan saldırının ardından patlak verdi. Militanlar ayrıca yaklaşık 250 rehine ele geçirdi; İsrail’in tahminlerine göre bunlardan 128’i Gazze’de kaldı, 36’sı öldü.
Gazze’de Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in askeri misillemesi çoğu sivil ve birçoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 35 bin kişinin ölümüne neden olurken, İsrail kuşatması korkunç gıda kıtlığı ve kıtlık tehdidini de beraberinde getirdi. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan ‘insani ara’da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 270 Hizbullah mensubu ve 50’den fazla Lübnanlı sivil, 40’ı aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.