13 aracı kuruma deprem günü cezası: Binlerce kişi enkazdayken açığa sattılar, bugün minik bir faturayla kurtuldular

6 Şubat 2023 tarihinde merkez üssü Kahramanmaraş olan ve Adıyaman, Hatay ve Maraş’ta 54 bine yakın kişinin ölümüne neden olan deprem günü fırsatçı müşterilerine açığa satış imkanı tanıyan aracı kurumlara Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) ceza çıktı.

Kararın alınması ise 20 aylık süren bir tartışmanın sonunda mümkün olabildi. Tartışmanın geçmişi daha Türkiye’nin deprenme uyandığı 6 Şubat Pazartesi günü sabahında borsanın neden işleme kapatılmadığının ekonomistler tarafından sorgulanmasıyla başladı. Karar o gün alınmadı ve gün sonu BIST 100 endeksinde gün sonu kayıp yüzde 6’yı aştı. Çöküşün ardından birçok borsa oyuncusunun, depremi fırsat bilip açığa satış yaptığı iddia edildi. Buna rağmen borsa ertesi gün de işleme devam etti ve ikinci gün BIST 100 bu kez yüzde 9’a yakın kayıp yaşadı.

Ceza işlem hacminin 500’de biri kadar

İşlemlerin durdurulması kararı 8 Şubat günü saat 11.00’e kadar sürdü. Gecikmenin bürokratik ve siyasi koltuklara faturası hâlâ çıkmadı. Aracı kurumlar açısından ise konuyu ancak 20 ay sonra bugün karara bağlayabilen SPK, 66 kuruma toplam 155 milyon 566 bin 240 lira idari para cezası verdi. 66 kuruma çıkan ortalama 2.4 milyon liralık ceza o dönemdeki ortalama bir günlük borsa işlem hacminin yaklaşık 500’de birine denk geliyor.

SPK 13 aracı kuruma “Borsa İstanbul pay piyasalarında açığa satış işlemi yasağına aykırı işlemlere aracılık edilmesi” gerekçesini göstererek ceza verirken 53 kuruma ise “depo şartı tedbirine aykırı hareket ettikleri” gerekçesiyle idari para cezası uyguladı. SPK’nın ceza verdiği aracı kurumlar şöyle sıralanıyor:

SPK 13 aracı aracı kurum için “Kurul Karar Organı’nın 06.02.2023 tarihli ve 6/155 sayılı Kararı’nda yer alan Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında açığa satış işlemi yasağına aykırı işlemlere aracılık eden yatırım kuruluşlarının 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 103’üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında incelenmesi sonucunda aşağıdaki tabloda yer alan idari para cezalarının uygulanmasına karar verilmiştir” derken 53 tanesi için ise “Kurul Karar Organı’nın 06.02.2023 tarihli ve 6/155 sayılı Kararı’nda yer alan Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında depo şartı tedbirine aykırı işlemlere aracılık eden yatırım kuruluşlarının 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 103’üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında incelenmesi sonucunda aşağıdaki tabloda yer alan idari para cezalarının uygulanmasına karar verilmiştir” açıklamasını yaptı.