Seçimden sonra ekonomiyi neler bekliyor? Fatih Özatay’a göre bir faiz artışı daha lazım
ABD ile sorunumuz ortak: Konut kredisi faizleri 20 yılın zirvesine çıktı
ABD’de konut kredisi faizleri yüzde 7’yi aşarak Nisan 2002 sonrasındaki 21 yılın zirvesini görürken, Türkiye'de de yüzde 36,45 ile Eylül 2003'ten bu yana en yüksek seviyede bulunuyor.
Türkiye'de artan fiyatlar ve yükselen konut kredisi faizleri nedeniyle ev almak artık neredeyse imkansız hale gelirken, ABD'de de 30 yıllık konut kredisi faizleri 21 yılın zirvesine çıkmış durumda. The New York Times (NYT) gazetesinde yayınlanan habere göre, ABD’de en yaygın olarak kullanılan konut kredisi olan 30 yıl vadeli sabit faizli ipotekli konut kredisi (mortgage) ortalama faizi geçen hafta yüzde 6,96’dan yüzde 7,09’a yükseldi. Haberde yükselen fiyatlar, yüksek kredi faizleri ve düşük arz nedeniyle konut alımının giderek zorlaştığına, konut kredisi faizlerinin de yılsonuna kadar yüksek seviyelerde kalmaya devam etmesinin beklendiğine dikkat çekildi.
Ülkede ortalama konut fiyatı 410 bin 200 dolarla geçen yılki 413 bin 800 dolarlık zirveye yakın seyrediyor. ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs’ın raporuna göre, ülkede konut fiyatları bu yıl yüzde 1,8, 2024’te ise yüzde 3,5 oranında artacak. ABD’de konut başlangıçları temmuz ayında aylık yüzde 3,9, yıllık ise yüzde 5,9 artışla 1 milyon 452 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmişti.
Türkiye’de faizler 20 yılın zirvesinde
Türkiye’de de konut kredisi faizleri ortalama yüzde 36,45 ile Eylül 2003 sonrasındaki 20 yılın zirvesinde bulunuyor. Zaten son zamanlarda Merkez Bankası tarafından kredi faizlerine getirilen kısıtlamalar nedeniyle birçok banka konut kredilerini neredeyse tamamen durdurdu. Bu da konut satışlarının her ay düşmesine neden oluyor. Ocak-haziran döneminde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,1 azalarak 565 bin 779 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası verilerine göre, haziran ayında Türkiye genelinde yıllık ortalama konut fiyat artış hızı yüzde 95,9 oldu. 100 metrekare bir konutun ortalama fiyatı, Türkiye genelinde 2 milyon 460 bin TL’ye, İstanbul’da 3 milyon 722 bin TL’ye yükseldi. 400 bin dolara konut alan yabancılara vatandaşlık verilirken, vatandaşlar için yeterli konut üretilememesi konut krizinin giderek daha da derinleşmesine neden oluyor. Hükümetin getirdiği yüzde 25 artış sınırına rağmen kiralardaki yüksek artış da özellikle büyük şehirlerde evi olmayanların yaşamasını neredeyse imkansız hale getiriyor. 2024 Mart ayında yapılacak olan yerel seçimler öncesinde hiç evi olmayanlara uygun faizli kredi verileceği beklentisinin soruna ilaç olup olmayacağı merakla bekleniyor.
Oyunlar ve Bulmacalar