AK Parti’nin niyeti: Fahiş kira artışına hapis geliyor

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, kirada yüzde 25 artış sınırı süresinin uzatılacağını ve fahiş kira artışlarına yaptırım getirilmesine yönelik çalışma yapıldığını açıkladı. NTV yayınında konuşan Bozdağ, ”Fahiş kira artışı yapanlara hapis cezası gündemde. Fahiş kira artışını önlemek için 3 alternatif hazırladık” dedi. Bozdağ, NTV canlı yayınında Gökhan Gerçek’in sorularını yanıtladı. Bakan Bekir Bozdağ, konuyla ilgili 3 alternatif hazırladıklarını belirterek ”Bir yaptırım getirme durumu söz konusu. Hapis cezası ya da adli idari para cezası gibi durumda insanlar bu kurala uyma konusunda daha özenli davranırlar” dedi.

Ak Parti seçimi kazanırsa kiralara yüzde 25 zam sınırlaması devam edecekmiş

‘İnsanlar yasağa uyma konusunda özenli davranır’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ”Kiraların büyükşehirlerde ciddi manada yükseltildiğini görüyoruz. Bu ahlaki, insani değil. Bu fırsatçılığa yasal düzenlemelerle izin vermeyeceğiz” açıklaması yapmıştı.  Bozdağ ‘Nasıl bir yasal düzenleme yapılacak? Kira artışlarındaki sınır düzenlemesi temmuz ayında sona erecek’ sorusuna ise şu yanıtı verdi:

“Bu süre uzatılacak. Ayrıca bir yaptırım getirme durumu söz konusu. Siz bir şeye şunun üstüne çıkamazsınız dediniz. Eğer ona bir müeyyide koymazsanız çıktığı zaman işte sadece hukuk davasının dava konusu ederseniz o dava sizin lehinize sonuçlanabilir. Ama bir müeyyidesi olmazsa onu göze alabilir insanlar. Fakat müeyyide olursa neyi kastediyorum? Hapis cezası ya da adli para cezası ya da idari para cezası gibi bir müeyyideyle, müeyyidelendirildiği takdirde o zaman insanlar bu yasağa, bu kurala uyma konusunda daha özenli davranırlar. Şimdi burada bir yandan sürenin uzatılması, bir yandan da fahiş kira artışlarını yani haklı bir neden olmadan, piyasadaki, piyasa koşullarına aykırı bir biçimde sırf fahiş kazanç elde etmek sebebiyle daha doğrusu haksız kazanç elde etmek maksadıyla buna girişiyorsa bunu kanun, bir yaptırıma bağlayabilir. Fiyatları etkileme maddesi var. Fahiş fiyat 237’nci madde Türk Ceza Kanunu. Biz orada bir 237/a diye bir yeni madde ihdas ederek burada bu gibi konular sadece kirada değil, bunun içinde başka da özellikle tüketim maddeleriyle ilgili de bazı değerlendirmelerimiz var. Dünya örneklerini de biz inceleyerek, Türkiye’de de bakarak bu piyasada girdilerde hiçbir artış olmadığı halde, maliyette hiçbir artış olmadığı halde yani makul olanın piyasanın o günkü cereyan eden cari şartlarının dışında ve üstünde fahiş bir artış yaptığı takdirde sadece yasak değil aynı zamanda bunun bir yaptırıma bağlanması son derece önemli. Yeni dönemde bunu yaptırıma bağlayarak bu konudaki kararı etkin bir şekilde uygulayacağız.”

Sorunu çözdü mü?

Enflasyonun 2022 Mayıs ayında yüzde 73.5 olarak gerçekleşmesinin hemen ardından 8 Haziran’da TBMM’de kabul edilen 7409 sayılı kanunla Borçlar Kanunu’na kiraya 1 yıl süreyle yüzde 25 zam sınırlaması getiren geçici bir madde eklendi. Daha önce kira artışı 12 aylık TÜFE ortalaması kadar olabiliyordu. İktidar bu uygulamanın ‘enflasyonu azdırdığı’ iddiasındaydı.

Ardından enflasyonun yüzde 100’e doğru yolculuğu başladı. Bu süreçte az da olsa kira artış sınırına uyan ev sahipleri olmasına mal sahibi ve kiracılar arasında anlaşmazlıklar yoğun şekilde arttı. Bu nedenle çok sayıda dava açıldı. Bazı durumda taraflar kiraya TÜFE oranında zam yapıp anlaşma yoluna gittiler. Ancak 5 yılı dolduranlar için kira tespit davaları, 10 yılı dolduranlar için tahliye davaları arttı. Kira kontratlarında başta alınan tahliye taahhütnamesi, doğrudan tahliye davalarıyla yargıda yoğunluk oluşturdu.

Arabuluculuk zorunlu oldu

Bu sorunu çözmek için de zorunlu arabuluculukla ilgili yasal düzenleme yapıldı. Kiracı ile ev sahibi arasındaki ilişkiye yönelik hükümleri de içeren “İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a göre ira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce ara bulucuya başvurulmuş olması şartı aranacak.

74 bin kira uyuşmazlığı arabulucuya gidecek

Bu uyuşmazlıklarda 1 Eylül’den itibaren taraflar dava açmadan önce arabulucuya başvuracak. Müracaatlar, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarına ücretsiz yapılacak. Başvurularda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içinde tamamlanacak. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek.

Böylece yılda yaklaşık 74 bin kira uyuşmazlığının arabulucuya gitmesi hedefleniyor. Ayrıca kira uyuşmazlığıyla birlikte kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesinden kaynaklı yılda yaklaşık 126 bin uyuşmazlığın arabuluculukla çözüme kavuşturulması hedefleniyor. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamaması halinde dava açılabilecek.

Kimler arabuluculuk yapabilir?

Türkiye’de sadece en az 5 yıllık mesleki deneyimi olan hukuk fakültesi mezunları arabuluculuk yapabilir. Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı arabulucu olabilmek için bakanlıkça lisanslanan eğitim kurumlarından teorik ve pratik en az kırk sekiz saat eğitim alınması gerekir.

‘Faiz ve döviz yükselecek’ beklentisi gayrimenkulü gözden düşürdü