BMD Başkanı: Alışveriş turizminde avantajımızı kaybettik

Yüksek enflasyon ve yarattığı pahalılık turistlerin alışverişini de vuruyor. Fahiş kira ve girdilerdeki yüksek maliyet artışlarının iki büyük sorunları olmaya devam ettiğini söyleyen organize perakende markalarını bünyesine barındıran Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) Başkanı Sinan Öncel “Türkiye birçok kategoride Avrupa’dan daha pahalı hale geldi. Yüksek maliyet artışları nedeniyle alışveriş turizmindeki avantajımızı da büyük ölçüde kaybetmiş bulunuyoruz” dedi. Öncel AVM ve cadde mağazalarında 6 kata varan kira artış talepleri ve referans fiyat kaynaklı maliyet artışlarının enflasyonla mücadeleye de zarar verdiğini vurguladı.
BMD çatısı altında yer alan marka sayısının 514’e ulaştığını söyleyen Öncel her ay düzenli yaptıkları anketlerle sektörün nabzını tuttuklarını hatırlattı. Üye markalar arasında hazır giyimden elektroniğe, mobilyadan kozmetiğe tüm kategorilerin yer aldığına dikkat çeken Öncel şöyle konuştu: “Anketlerde üyelerimizin en az yüzde 50’sinin katılımına ve her kategorinin yeterli düzeyde temsil edilmesine özen gösteriyoruz. Çıkan sonuç ışığında da mevcut tabloyu analiz ediyor, sorunları ve çözüm önerilerimizi kamuoyuyla paylaşıyoruz. Anketlerimiz uzunca bir süredir bize bir şey söylüyor. Perakendenin bir numaralı sorunu yüksek maliyet artışı. Maliyet artışının temel olarak iki nedeni var. Birincisi ithal girdilere uygulanan ilave gümrük vergileri ve bitmiş ürünlerdeki referans fiyat uygulaması. İkincisi ise 6 kata kadar ulaşan fahiş kira artışı talepleri.”

‘İlave gümrük vergisi fiyatları çok artırdı’

Bu nedenle tedariklerini olabildiğince yurt içinden karşılamaya çalışmakla birlikte hammadde ve yarı mamul ithal etmek durumunda kaldıklarını söyleyen Öncel “Ancak ilave gümrük vergileri nedeniyle girdilerimizi dünya ortalamasının çok üzerinde fiyata mal edebiliyoruz. Öte yandan, koleksiyon çeşitliliğimizi artırmak için yurt dışından bitmiş ürün almak durumundayız. Bitmiş üründe de referans fiyat uygulaması var. Örneğin 5 dolar birim fiyatı olan bir ürünün maliyeti referans fiyat üzerinden verilen vergilerle 10 dolara çıkıyor. Üstelik referans fiyat üzerinden ödediğimiz KDV’nin de farkını mahsup edemiyoruz. Bu da doğal olarak fiyatlarımıza yansıyor” dedi.

‘Avrupa’dan daha pahalı bir ülke olduk’

Sinan Öncel girdilerden kaynaklı maliyet artışlarının yanı sıra BMD üyelerinin istisnasız tamamının AVM ve cadde mağazalarında fahiş kira artışı taleplerinden şikâyetçi olduğuna dikkat çekti. Öncel şunları söyledi: “Kirasını her yıl zaten yüzde 60 civarında artıran markalarımız kontratın uzama süresi bitiminde 3-6 kat arasında kira artışı talepleri ile karşı karşıya kalıyor. Referans fiyat uygulaması ve fahiş kira artışı talepleri enflasyonla mücadelede de en önemli engellerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Astronomik artış talepleri nedeniyle kiranın birim maliyet içindeki payının her geçen gün yükselmesi fiyatları yukarı çekerken sektörün kârlılığını da olumsuz etkiliyor. Bütün bunlara ilave olarak yüksek maliyet artışları nedeniyle alışveriş turizmindeki avantajımızı da büyük ölçüde kaybetmiş bulunuyoruz. Ne yazık ki birçok kategoride Avrupa’dan pahalı bir ülke durumuna geldik.”

Bayram satışları nisanda artış getirdi

Sinan Öncel ilk çeyrekte daralan adet satışlarında Ramazan Bayramı alışverişinin etkisiyle nisanda artış olduğunu söyledi. Nisan anketine katılan markaların yüzde 78’sinin mart ayına göre adet satışlarında artış bildirdiğini anlatan Öncel “Kategorilere baktığımızda adet satışında artış bildiren üyelerimizin oranı hazır giyimde yüzde 87’ye, ayakkabıda yüzde 88’e, yemekte yüzde 100’e ulaşıyor. Bu önemli bir gösterge olmakla birlikte bayrama rağmen markalarımızın yüzde 22’sinin adet satışının daraldığına da dikkat çekmek istiyorum” diye konuştu.

Pahalılık turistleri de yormuş

İstanbul’un en önemli AVM’lerinden birinin ortağı da, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan ÖncelSinan Öncel’in tespitini doğruluyor ve şunları söylüyor:

“AVM’mizde yerli yabancı ziyaretçi sayısında önemli artış var. Ancak bunun cirolara yansımadığını görüyoruz. Gezip çıkıyorlar. Hem gıda hem de hazır giyim başta olmak üzere her şey mantık dışı oranlarda pahalandı. Pandemiden sonra işler canlanınca fiyatları aşırı oranda arttırdılar.  Bu pahalılık turistleri de yordu, onlar da alışverişlerini azalttılar. Eskiden yaptıkları alışverişler kamyonetlerle kaldıkları otellere gönderilirdi. Şimdi otellere gönderilen miktarı da çok azaldı.”

AVM ortağına göre yapılan zamların önemli bölümü haksız ve oransız. “İşçi ücretlerine yüzde 50 zam yapılınca fiyatların da aynı oranda arttırıldığına dikkat çeken işadamı “Sanki maliyetin tümü işçi ücretleriymiş gibi davranıyorlar ve fiyatlara yüklenip yüzde 50 zam yapıyorlar” dedi.

Yüksek maliyet ve faiz kıskacında sıkışan perakendeci çıkış yolu arıyor

Organize perakendecilerden enflasyonla mücadele için iki maddelik sihirli formül