Borsa neden çakıldı? Bundan sonra ne olur?

Borsa İstanbul dün önce yüzde 5, ardından yüzde 7 düşünce iki kez devre kesti ve günü yüzde 7.08’lik kayıpla 7 bin 424 puandan kapattı. Bu kadar sert düşüşler borsada ayda, yılda bir kez görülür. Nitekim dünkü düşüş son 9 ayın en sert günlük kaybıydı.
Dünkü düşüşün arkasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Hamas terör örgütü değil mücahitler grubudur” sözü vardı. “Borsaya ne oluyor, neden siyasetle ilgileniyor?” diye sorulabilir. Borsayı korkutan, Ankara’nın Hamas’ı terör örgütü mü, mücahitler grubu mu gördüğü değil, bu sözün yabancı yatırımcılar üzerindeki potansiyel etkisiydi.

Borsa, Erdoğan ‘Hamas’ dediği an düşüşe geçip çakıldı: Yüzde 7 kayıp

Borsa İstanbul seçimden sonra soluksuz bir tempoyla 4400’den 8500’e kadar yükseldi ve bu ayın başında orada tıkandı. Borsayı 8500’e kadar getiren büyük oranda yerli yatırımcıların alımlarıydı. Yerlinin parasıyla 8500’e gelen borsanın yola devam edebilmesi için sisteme taze para girmesi gerekiyordu. Taze parayı getirecek olanlar da yabancı yatırımcılardı. Geçen hafta 10Haber’de yayınlanan “Borsa İstanbul neden tıkandı?” başlıklı yazımda belirttiğim gibi yaz aylarında 2 milyar dolara yakın alım yapan yabancı yatırımcı bir süredir bekle-gör pozisyonuna geçmiş, hatta son haftalarda satmaya başlamıştı.

Şimşek Çelebi: Borç arayışında dört ayda 52 bin kilometre yol kat ettiYine de borsada “Yabancı yatırımcı yakında gelecek” umudu korunuyordu. Bu umudu destekleyen gelişmeler vardı çünkü. Bir kere Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek “canla başla” denebilecek bir tempoyla dünyayı gezerek yabancı yatırımcıları ikna etmeye çalışıyordu. Şimşek son 60 günde New York, Londra, Paris ve Marakeş’te uluslararası yatırım şirketlerinin yöneticileriyle bir araya geldi. Bu hafta ise Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Suudi Arabistan’ı ziyaret ederek Türkiye’nin potansiyellerini anlatmaya devam etti. Şimşek’in çabası borsada “Yabancı yatırımcı yakında gelecek” umudunu diri tutuyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu hafta İsveç’in NATO’ya üyeliğiyle ilgili protokolü onaylayarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne göndermesi de yabancı yatırımcı umudunu iyice büyütmüştü.
Erdoğan’ın dünkü “Hamas terör örgütü değil mücahitler grubudur” sözü işte bu beklentiyi bir anda bozdu. Batılı ülkelerin terör örgütü olarak kabul ettiği, Filistin Devlet Başkanı Abbas’ın bile Filistin halkını temsil etmediğini söylediği Hamas’a verilen destek Türkiye ile Batı arasındaki ilişkilerin yeniden bozulacağı beklentisini doğurdu ve borsa yatırımcısına “Yabancı yatırımcı bu koşullarda hiç gelmez” diye düşündürttü.
Bununla birlikte atlanmaması gereken önemli bir nokta var. Borsadaki düşüş Erdoğan’ın sözü öncesinde Mehmet Şimşek’in yine yabancı yatırımcılara dair bir cümlesiyle başlamıştı bile. Şimşek dün Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde katıldığı televizyon yayınında “Yabancı yatırımcının gelmesi zaman alacak” dedi. Bu söz öğleden sonraya borsaya zaten satış getirmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklaması tuz biber ekti…
Düşüşün derinleşmesine neden olan bir başka faktör, böyle dönemlerde hep olduğu gibi aracı kurumların kredili işlem yapan ve teminat açığına düşen müşterilerinden pozisyonlarını kapatmalarını isteyerek onları satışa zorlamasıydı.
Dünkü düşüşün öyküsü işte böyle. Bundan sonra ne olur? Bundan sonrası Ankara’nın Hamas ve Gazze’yle ilgili tavrına bağlı. Eğer Hamas’a verilen destek iktidar partisinin bu konuda zaten bilinen tavrının sözlü biçimde bir kez daha ifade edilmesinden ibaretse, Batılı ülkeler İsveç’in NATO’ya üyeliğine Ankara’nın onayını göz önünde bulundurarak meseleyi büyütmek istemeyebilirler. O zaman borsa (diğer koşulların da sabit kalması kaydıyla) dipten toparlanır.
Ama eğer dünkü açıklama Gazze’yle ilgili geliştirilen yeni strateji kapsamında atılacak adımların ilkiyse çarşı karışır…

Şimşek dünyanın elit ekonomistleri önünde söz verdi: Ne gerekiyorsa yapacağız