‘Dışarıda yemeğe boykot’ denemesi başlarken lokantalar savunmada: Maliyetler yüksek

Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre’nin X hesabından başlattığı bu hafta sonu itibarıyla dışarıda yemeğe boykot kampanyasının yankıları sürerken sektör temsilcilerinin bu durum karşısında nasıl aksiyon alacağı da merak konusu. Hizmet sektörünün enflasyonu artıran bir numaralı faktör olduğunu 10Haber’e itiraf eden Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl sorunun çözümünün hâlâ israfı önlemekte olduğunda ısrarlı. Nitekim önceki gün TBMM’de israfın önlenmesiyle ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’yı ziyaret ettiğini duyurdu. Ancak sektörün bu konuyu nasıl aşacağıyla ilgili somut bir önerisi yok. Yönetim kuruluyla görüşüp basın açıklaması yapacaklarını açıkladı.

Boykot konusuna dair kamuoyuna duyurumdur. @TuresDernegi pic.twitter.com/JVpRAVhv80

— Ramazan Bingöl (@RamazanBingol) April 19, 2024

Bugüne kadar konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçınan Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği’nin de (TURYİD) konuyla ilgili bir açıklama yapacağı belirtiliyor.
Biz de boykotun İstanbul’dan başladığı varsayımından hareket ederek, Türkiye’de yeme-içme ve eğlence sektörünün merkezi İstanbul’daki sektör temsilcileriyle sorunun çözümünü konuşmaya devam ediyoruz.

İstanbul’daki 20 bin restoran ve lokantayı temsil eden İstanbul Ticaret Odası (İTO) Restoran, Yiyecek ve İçecek Komitesi’nin Başkanı Ebru Köktürk Koralı son yıllarda gıda, personel, kira ve enerji maliyetlerinin kontrolsüz şekilde arttığına dikkat çekiyor. Gıda enflasyonunun mart ayında yüzde 70,41 arttığına ve bu artışla Türkiye’nin Arjantin, Lübnan ve Zimbabve’den sonra gıda fiyatlarının en çok arttığı dördüncü ülke olduğuna dikkat çeken Koralı, bu durumun düzeltilmesi için hükümetin iyi bir tarım politikası uygulaması gerektiğini söylüyor. Boykotun kendisini çok üzdüğünü belirten Koralı, “Yıllardır ilmek ilmek işlenen, hiçbir devlet desteği olmadan ayakta durmaya çalışan sektörümüzün itibarını düşüren bir durum” diye tanımlıyor.

‘Vergi öncesi brüt kâr yüzde 25’ten yüzde 8’lere kadar düştü’

Salgının ardından gıda, personel, enerji ve kira maliyetlerindeki kontrolsüz artışın sektördeki kârlılık oranlarını silip süpürdüğünü söyleyen Koralı, “Eskiden bir lokantanın vergi öncesi brüt kârı ortalama yüzde 25’ken şu anda yüzde 8-12’ye düşmüş durumda” diyor. Maliyetler içinde en önemli kalemi gıdanın oluşturduğunu belirten Koralı, eskiden maliyet kalemlerinde yüzde 10-12 olan oranın gıda fiyatlarında 43 aydır kesintisiz devam eden artış nedeniyle iki katına çıktığına dikkat çekiyor. Enerjinin payının da yüzde 3-5’lerden yüzde 10’un üzerine çıktığını söyleyen Koralı bir lokantanın maliyet kalemlerini oransal olarak şu şekilde sıralıyor:

Gıda: %27-32
Personel: %30
Kira: %12-14
Enerji: %8-10
Temizlik giderleri: %3-4
İletişim harcamaları: %1-3

Bir restoranın çalışabilmesi için en az 20-30 insana ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Koralı sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Büyük emek isteyen bir sektör. Çalışanların ücretlendirilmesi çok farklı. 30 yıllık çalışanı olan çok işletme var. Tazminatlarıyla birlikte düşünüldüğünde maliyet daha da yükseliyor. Çalışanlar sürekli ayakta, işletmede tatil kavramı yok. Cazip diye çok hızlı girenler olduğu gibi hızla da çıkanlar çok. Dışarıdan bakıldığı gibi kolay değil.”

Koralı TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl’ün “Enflasyonu artıran bir numaralı faktör hizmet sektörü” sözleriyle ilgili olarak da “Sektör adına değil kendi restoranları adına söylemiş sanırım” yorumunu yapıyor.

Küresel gıda fiyatları 7 ay sonra yükseldi, bizde 43 aydır kesintisiz artıyor

Türkiye’nin gıda enflasyonu: Mutfak yangını sönmeyecek

Kendine yeten ülkeydik, gıda enflasyonunda şampiyon olduk