Yargı kavga etti, 32 milyar dolarlık yabancı sermaye yatırımı kaçtı

Gerek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, gerekse Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, seçimlerden beri Türkiye’ye yabancı sermaye girmesi için çaba içinde. Elbette gelmesi en çok istenen yabancı sermaye türü ise, Türkiye’de fabrika kuracak olan yabancı sermaye.

İyi haberlerden birinin müjdesini aslında Ford Otosan’ın Yeniköy’deki yeni elektrikli araç fabrikasının açılışını yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bizzat vermişti. 5 Kasımda Ford Otosan’ın yeni fabrika açma törenine katılan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, “Elektrikli araç bataryasında 70 gigabayt saatlik bir üretim kapasitesine şimdiden ulaşmış bir ülke olarak en geç 2030 yılında Avrupa’nın batarya üretim üssü konumuna gelmekte kararlıyız” demişti.

Koç Holding, Amerikalı ortağı Ford Motor Company ve Güney Kore’nin ünlü yüksek teknoloji şirketi LG bir araya gelecek, Ankara’da dev bir batarya fabrikası kuracaktı. Yatırım tutarı 32 milyar doları bulacaktı ve fabrikanın tamamlanmasıyla Türkiye, Avrupa elektrikli araç pazarında batarya üretiminde en önemli oyunculardan biri haline gelecekti.

Zaten Ford da, elektrikli hafif ticari araç üretiminin neredeyse tamamını Türkiye’den yapmaya karar vermişti, Koç’un Ford Otosan fabrikasının yenilenmesi bu kapsamda en önemli adımdı. Ford aslında şimdiden Türkiye’de elektrikli araç üretmeye ve hem iç hem dış pazara bunları vermeye başladı. Kocaeli Yeniköy’deki fabrikadan çıkan elektrikli Ford Transit araçlar İstanbul dahil her yerde görülebiliyor.

Ancak dün kötü bir haber geldi.  Koç Holding, Ford Motor Company ve LG Energy Solution tarafından Ankara’da gerçekleştirilmesi planlanan batarya hücre üretimi yatırımı için zamanlamanın uygun olmadığını belirterek niyet mektubunun feshedildiğini açıkladı. Koç Holding’in Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yer alan açıklamasında şöyle denildi:

“Koç Topluluğu’nun katılımı ile Ford Motor Company ve LG Energy Solution tarafından Ankara’da gerçekleştirilmesi planlanan batarya hücre üretimi yatırımıyla ilgili olarak yapılan değerlendirmelerde, mevcut elektrikli araç penetrasyonundaki gelişme dikkate alınarak batarya yatırımı için zamanlamanın uygun olmadığı sonucuna ulaşılmış ve 21 Şubat 2023 tarihli açıklamamıza konu niyet mektubu (MoU) feshedilmiştir. Ford ve Koç Holding olarak Ford Otosan’ın Kocaeli fabrikalarında elektrikli araç üretimine yönelik çalışmalarına desteğimiz devam edecek olup, elektrikli araç piyasa dinamiklerindeki gelişmelere göre gelecekte batarya hücre yatırımı değerlendirilebilecektir.”

32 milyar dolarlık bu yatırımın ‘zamanlamanın uygun olmadığı’ gerekçesiyle iptaliyle Türkiye’de son günlerde yaşanan yargı krizi ve hukuk devleti tartışmaları arasında doğrudan bir bağ var konuya yakın pek çok kaynağa göre. Anayasa Mahkemesi’nin kararının uygulanmaması, Türkiye’ye girip girmemek konusunda ülkedeki hukuk düzeni nedeniyle zaten tereddüt yaşayan yabancı yatırımcıları ürküttü.

Konuya yakın kaynaklar, yatırım iptalinin yegane gerekçesinin yargıdaki kavga olmadığını, arkada fabrikanın fizibilitesi, hammadde temini sorunları ve diğer ekonomik sebepler de olduğunu söylüyor ama bardağı taşıran damlanın  yargı krizi olduğunu vurguluyor.

Koç Holding, Ford Motor ve LG Energy Solutions ile 21 Şubat’ta Ankara’da batarya hücre fabrikası kurulması için bağlayıcı olmayan niyet mektubu imzalamıştı. Şimdi bu yatırım artık iptal oldu.

Yargı kriziyle doğrudan ilgisi yok ama yabancı sermaye bakımından önemli bir başka konu, uzun yıllardır Türkiye’de faaliyette olan Mazda’nın da Türkiye’den çıkmaya karar vermesi.

‘2030’da Avrupa’nın batarya üretim üssü konumuna gelmekte kararlıyız’

Koç, batarya fabrikası için niyet mektubu imzaladı