Küresel bankacılık devleri paralı asker ordusu Wagner’e aracılık etmiş

Kurduğu özel paralı asker ordusuyla Afrika’da diktatörlerle işbirliği yaparak insanlık suçları işleyen Rus savaş ağası Yevgeny Prigozhin’in kıtadaki şirketlerinin ödemelerini ne yaptıklarının farkında olmayan  küresel bankacılık devleri JPMorgan Chase ve HSBC üstünden gerçekleştirdiği ortaya çıktı.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Center for Advanced Defense Studies’in (C4ADS) ele geçirdiği belgeler geçen yıl öldürülen Prigozhin’e ait Sudanlı bir şirketin 2017 yılında Çin’den büyük batılı bankalar aracılığıyla endüstriyel ekipman satın aldığını gösteriyor.

ABD Hazinesi’nin Afrika’da “toplu infazlar, tecavüz, çocuk kaçırma ve masumlara karşı diğer acımasızlıklarla” suçladığı Wagner baskıcı diktatörlere paralı askerlik hizmeti sağlaması ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde savaşmasıyla ün kazanmıştı.

Sızdırılan belgeler Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı başarısız bir ayaklanma girişiminde bulunduktan sonra geçen yıl suikaste kurban giden Prigozhin’in kısmen batılı finans kurumlarının ödeme sistemlerini aldatarak doğal kaynaklar alanında nasıl uluslararası bir suç imparatorluğu kurduğunu gösteriyor.

Belgeler arasındaki bir fatura Wagner’in paravan şirketi Sudanlı madencilik kuruluşu Meroe Gold’un Ağustos 2017’de yerel bir bankanın hesabından New York’taki aracı banka JPMorgan Chase aracılığıyla Çin’deki bir satıcıya para gönderdiğini gösteriyor. Aynı yıla ait bir başka fatura ise Meroe Gold’un dizel jeneratörler ve yedek parçalar için HSBC Grubunun parçası olan Hang Seng Bank aracılığıyla Çinli bir şirkete ödeme yaptığını kanıtlıyor. Ancak bu bankaların aracılık ettikleri işlemlerin Wagner Grubu’nun paravan şirketleri tarafından yaptırıldığının farkında olduklarına ilişkin bir kanıt bulunmuyor.

Ödemeler yapıldığı sırada Meroe Gold  ABD’nin yaptırım listesinde bulunmasına rağmen perde arkasındaki patron Prigozhin 2016’dan beri Afrika’daki yaptırımlar listesinde yer alıyordu. Meroe daha sonra 2018 yılında “Prigozhin’e ait olduğu ya da Prigozhin tarafından kontrol edildiği” ve “Sudan’ın doğal kaynaklarını kişisel kazanç için kullanmasına” yardımcı olduğu gerekçesiyle ABD’nin yaptırımlarının hedefi haline geldi.

JPMorgan kayıt bulamamış

Sudan’daki belirli işlemler hakkında yorum yapmayı reddeden HSBC “mali suçlarla mücadeleye ve küresel mali sistemin bütünlüğüne derinden bağlı olduğunu” söyledi. HSBC’ye göre bu riski tespit etmek ve azaltmak için etkili bir kontrol çerçevesi oluşturmak ve sürdürmek için önemli yatırımlar yapılmış. JPMorgan ise iddiaları kabul etmedi ve “Bizimle paylaşılan sınırlı ayrıntıların incelenmesinin ardından, bu işlemlerle eşleşen herhangi bir kayıt bulamadık” dedi.

C4ADS sızan belgelerle ilgili raporunda Wagner ve paralı ordusunun meşru finansal sistemden yararlanmadan Afrika’da bu denli güçlenmesinin mümkün olmayacağını ifade ediyor. Wagner’in Afrika’da Sudan ve Orta Afrika’da güçlenmesinin en önemli nedeninin yasal ve yasadışı sistemler arasında ilişki kurmayı becermesi olduğunu ifade eden C4ADS şu görüşleri dile getirdi:

“Uluslararası yaptırımların hedefi olan örgüt doğal kaynaklar alanındaki imparatorluğunu güçlendirmek için kurduğu finansal ve lojistik hizmet ağından destek aldı.”

Prigozhin’in 2023 Ağustosu’nda öldürülmesinin ardından Afrika’da kurduğu imparatorluk Rus Savunma Bakanlığı’nın doğrudan kontrolü altındaki şirketlerin bünyesine alınmıştı.

Prigojin’in fikirleri sahada: Wagner, faaliyetlerine Afrika ve Belarus’ta devam ediyor

Putin’le bilek güreşine giren Wagner kurucusu Prigojin uçak kazasında öldü