Enflasyon düştü ve durgunluk olası görünmüyor: Zengin dünya neyi doğru yaptı?
Suudi Arabistan ve Rusya’nın günde 1,3 milyon varillik üretim kesintisi nedeniyle dünyada petrol üretimi temmuzda düşerken, piyasadan eksilen her 21 varillik üretim açığını Nijerya ve Kazakistan geri getirdi. Petrol üretimi iki aydır artıyor.
Suudi Arabistan ve Rusya üretimlerini kısıtlamasıyla temmuzda düşen küresel petrol arzı son iki aydır artıyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) küresel petrol üretiminin eylülde bir önceki aya göre günde 270 bin varil artarak 101 milyon 570 bin varile ulaştığını bildirdi. Ham petrol dışındaki diğer konvansiyonel olmayan OPEC üretimi ise günlük 5 milyon 580 bin varil olarak kayıtlara geçti. Böylece OPEC’in toplam petrol üretimi geçen ay günlük yaklaşık 33 milyon 790 bin varil olarak gerçekleşti. OPEC dışı ülkelerin günlük petrol üretimi ise söz konusu dönemde bir önceki aya göre 20 bin varil artarak yaklaşık 67 milyon 790 bin varil oldu. Buna göre küresel petrol üretimi eylülde günlük 270 bin varil artarak 101 milyon 570 bin varile ulaştı.
Söz konusu artışta Nijerya ve Kazakistan’ın üretimindeki yükseliş etkili oldu. Eylülde günlük üretim bir önceki aya göre Nijerya’da 170 bin varil, Kazakistan’da ise 130 bin varil arttı.
İsrail-Filistin çatışması Orta Doğu petrolüne yönelik riskleri artırsa da arz üzerinde herhangi bir etki yaşanmadığına vurgu yapılan rapora göre, öngörülemeyen aksaklıklar haricinde küresel petrol üretimi yılın son çeyreğinde günlük ortalama 101 milyon 300 bin varil seviyesinde gerçekleşecek.
IEA’ya göre yılın son çeyreğinde güçlü büyüme seyrini sürdürmesi beklenen küresel petrol talebi bu yıl geçen yıla göre günlük yaklaşık 2 milyon 300 bin varil artışla 99 milyon 900 bin varile ulaşacak.
Söz konusu artışın yüzde 97’sini OECD dışı ülkeler oluştururken, talebin yüzde 77’sinin tek başına Çin’den kaynaklanacağı tahmin ediliyor. Gelecek yıl ise verimlilik artışı ve kötüleşen ekonomik ortamın petrol kullanımını olumsuz etkilemesiyle talepteki büyümenin yavaşlaması bekleniyor. Küresel petrol talebinin gelecek yıl yaklaşık 900 bin varil daha artarak 102 milyon 700 bin varile ulaşması öngörülüyor.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın arzı kısması ve küresel yakıt tüketiminin rekor seviyelere yakın kalması nedeniyle Uluslararası ham petrol göstergesi Brent petrol fiyatlarının eylül sonunda varil başına 97 doların üzerinde, 10 ayın en yüksek seviyesine yükseldiğini kaydeden Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), faiz oranı artışının ekonomik büyümeyi ve talep büyümesini yavaşlatabileceği endişesi ile petrol fiyatlarının o dönemden bu yana yüzde 12 gerilediğini belirtti. Öte yandan ham petrol fiyatları geçen hafta sonu Hamas’ın İsrail’e saldırısının ardından pazartesi yükselişe geçti. Haftanın 4. iş gününde ise Brent petrol fiyatları tekrar düştü ve varil başına 86 dolar civarında işlem görüyor.