Sanayici gelecekten ümitli

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Buna göre, mart ayında 50,9 olan manşet PMI, nisanda 51,5’e yükselerek üst üste dördüncü ay eşik değer olan 50’nin üzerinde gerçekleşti. Böylece ekonomide Aralık 2021’den bu yana en belirgin iyileşmenin kaydedildiği belirtildi.

PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük rakamlar önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendiriliyor. Endeksler, esas alınan ekonomi ya da sektörün faaliyet koşullarındaki değişimin nicel büyüklüğünü değil, yönünü göstermesi açısından bir eğilim göstergesi özelliği taşıyor.

Siparişler de arttı üretim de

İSO’dan yapılan açıklamaya göre, nisan ayında birçok firmanın, talep koşullarındaki güçlenme sonucu yeni siparişler ve üretimde artış oldu.

“Bazı anket katılımcıları, şubat ayındaki depremin ardından devam eden toparlanma nedeniyle iş yüklerinin arttığını belirtti” denilen açıklamada, “Bunlara ek olarak, toplam yeni işler, yeni ihracat siparişleri ve üretimdeki artışlar mart ayına göre daha hızlı gerçekleşti. Üretimdeki genişleme son 20 ayın en yüksek oranında kaydedildi” ifadelerine yer verildi.

Birikmiş işler son 14 ayda ilk arttı

Hem yeni siparişlerdeki artış hem de deprem kaynaklı aksamalar, birikmiş işlerin son 14 ayda ilk kez artmasına yol açtı. Ankete göre Nisan’da depreme bağlı aksamaların doğrudan gözlendiği başlıca alan tedarik zincirleri oldu ve firmaların ham madde temininde yaşadığı zorluklar devam ediyor.

Teslimat süreleri de uzadı

İmalatçılar iş yüklerindeki artış nedeniyle satın alma faaliyetlerini yaklaşık bir buçuk yıldır ilk kez artırdı. Buna rağmen teslimatlarda ortaya çıkan gecikmeler girdi stoklarının artmasına engel oldu.

Bazı firmalar ikinci çeyreğe çalışan sayılarını artırarak başladı. Bununla birlikte, erken emeklilik yasasının yürürlüğe girmesinin ardından gerçekleşen işten ayrılmalar, istihdamın hemen hemen yatay seyretmesine yol açtı.

Ham madde maliyetlerindeki yükseliş ve liradaki zayıflığa bağlı olarak girdi fiyatlarındaki keskin artış nisan ayında da devam etti. Yine de enflasyon oranı, baz etkisi nedeniyle yıl başından bu yana en düşük düzeye geriledi. Bazı şirketler bu gelişmeyi enerji fiyatlarındaki düşüşe bağladı. Benzer şekilde, nihai ürün fiyatlarındaki artış da Ağustos 2022’den bu yana en düşük oranda gerçekleşti.

Nisan enflasyonu da düşük çıkabilir

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin nihai ürün fiyatlarındaki artışın da Ağustos 2022’den bu yana en düşük oranda gerçekleştiğine ilişkin veri, TÜİK’in (Türkiye İstatik Kurumu) bugün saat 10.00’da açıklayacağı nisan ayı enflasyon oranının da düşük çıkacağı şeklinde yorumlanabilir.

İSO Türkiye İmalat PMI nasıl hesaplanıyor?

Satınalma Yöneticileri Endeksleri (Purchasing Managers’ Indices – PMI), ekonomik faaliyet koşullarının ölçümü konusunda yakından takip edilen göstergeler arasında yer alıyor. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin olarak ilgili ay içinde açıklanan ilk verilerden biri olması, resmi verilerden önce yayınlanması ve gerçekleşen verilerle gösterdiği korelasyon, PMI’lara önemli bir öncü gösterge niteliği kazandırıyor.

IHS Markit tarafından oluşturulan Satınalma Yöneticileri Endeksleri (PMI), 40’ın üzerinde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede imalat, hizmet, inşaat gibi sektörler için (sektör kapsamı ülkeden ülkeye değişmektedir), aylık raporlar biçiminde kamuoyuna açıklanıyor.

Endekslerin hesaplanması için düzenlenen ankette, anket katılımcısı şirketlerin üretim, yeni siparişler, stok düzeyleri, istihdam, tedarikçi performansı ve fiyat trendleri gibi parametrelerin hangi yönde geliştiği (artış/iyileşme ya da düşüş/kötüleşme) soruluyor. Bu parametrelerin her biri için yayılma (diffusion) endeksleri hesaplanıyor ve bu endeksler kullanılarak PMI rakamına ulaşılıyor.

İSO da IHS Markit ile işbirliği yaptı

İstanbul Sanayi Odası, Satınalma Yöneticileri Endeksi-PMI’ın Türkiye’de hesaplanması ve her ay sanayicilerle ve kamuoyuyla paylaşılması konusunda, IHS Markit ile iş birliği yaptı. Türkiye İmalat PMI endeksi 1 Eylül 2015 tarihinden itibaren İstanbul Sanayi Odası çatısı altında açıklanıyor. Yine bu işbirliği kapsamında, imalat sanayi altında faaliyet gösteren 10 alt sektör grubunun faaliyet koşulları ölçülüyor ve sonuçlar “İSO Türkiye Sektörel PMI” raporu ile Nisan 2020`den itibaren her ay kamuoyuyla paylaşılıyor.