Elon Musk ve Jamie Dimon’un yapay zekadan beklentisi yüksek: Abartı mı mantıklı mı?
ChatGPT sayesinde deneyimlerini şişirip kimliklerini yanlış beyan eden ve Zoom mülakatlarını ChatGPT ile geçenlerin sayısı hızla artınca teknoloji şirketleri bu sahte CV'leri ve sahtekarları ayıklamak için özel ekip kurmaya başladı.
Teknoloji şirketleri yapay zekanın işe alım sürecine getirdiği verimliliği başlangıçta benimsedi. Şimdi ise yapay zekadan yararlanan adayların gerçek olup olmadığını anlamakla uğraşıyorlar. The Wall Street Journal’da yayınlanan habere göre başvurdukları her işe göre özelleştirilmiş özgeçmişler oluşturmak için üretken yapay zeka araçlarını kullananların sayısı hızla artıyor. Ayrıca mülakatlara hazırlanmak için de yapay zekaya güveniyorlar ve bu da başvuru sahiplerinin aynılaşmasına yol açıyor. Sonuç olarak teknoloji firmaları ve işe alım uzmanları bu sahte CV ve sahtekarları ayıklamak için yeniden ‘insanlı’ ekipler kurmaya başladı.
İşe alım uzmanları deneyimlerini şişiren ve kimliğini yanlış beyan eden sahte adayların sayısının arttığını söylüyor. Bu adaylar daha sonra uydurma olduğu anlaşılan özgeçmişlerindeki deneyimlerle uzaktan yakından ilgisi olmayan pozisyonlar için başvuruda bulunuyor. İşverenler sahte adayların Zoom mülakatlarını ya yazılım kullanarak ya da üçüncü bir tarafın onlara cevaplar vermesini sağlayarak geçtiklerinden şüpheleniyor.
Şirketlerin çoğu yıllardır işe alımın çeşitli yönlerini otomatikleştiren yazılımlara güveniyor. Bu süreç özgeçmişleri bir insan tarafından değerlendirmeden çıkarılabilen adaylar arasında hayal kırıklığına yol açarken uzaktan mülakatların yaygınlaşması yapay zekayla ilgili sorunların daha da artmasına neden oluyor.
Mülakat yazılımı platformu BrightHire’ın CEO’su Ben Sesser “Neredeyse tüm müşterilerimiz, özellikle de büyük teknoloji şirketleri aldıkları başvuru sayısıyla büyük ölçüde mücadele ediyor. Müşterilerimiz işe alım sürecinde yapay zekanın kullanımını çok çabuk fark ediyor” diyor.
Bir insan kaynakları yazılım platformu olan Lattice’in yetenek ekibi özgeçmişlerin yoğunluğu nedeniyle iş ilanlarını yalnızca 24 ila 48 saat boyunca açık bırakıyor. Lattice’in insan operasyonları direktörü Mendy Slaton başvuru akınını daha sıkı olan işgücü piyasasına ve yapay zekanın adaylar için başvuru sürecini hızlandırmasına bağlıyor. Slaton eskiden saatler veya haftalar süren işlemlerin artık dakikalar içinde yapılabildiğini söylüyor.
Lattice başvuru sürecinde ek adımlar atmayı düşünüyor. Örneğin adaylardan özgeçmiş göndermeden önce pozisyonla ilgilenmelerinin üç nedenini listelemesini isteyen isteğe bağlı sorular var. Şirket şimdi bu adımı zorunlu hale getirmeyi düşünüyor. Slaton “Yapay zekayı bu süreci hızlandırmama yardımcı olması için kullanmak istiyorum ancak insan kararının yerini almasını istemiyorum” diyor.
Bazı durumlarda çözüm daha teknolojik gibi görünüyor: BrightHire’ın yazılımı mülakatları kaydediyor. Sesser’e konuşan birkaç müşteri görüntüleri incelerken mülakata katılanların bir soruyu yanıtlamadan önce kameradan uzağa baktığını fark ettiklerini, bunun ChatGPT kullanıyor olabileceklerinin işareti ve daha fazla inceleme için uyarı olduğunu söyledi.
Bazı şirketler, gelen başvuruların hacmini azaltmak ve pozisyonla gerçekten ilgilenmeyenleri ayıklamak için iş arayanların başvuruları tamamlanmış sayılmadan önce kendilerinin bir videosunu kaydetmelerini veya ön soruları yanıtlamalarını şart koşuyor. Birçok teknoloji işi başvuru sahiplerinin kodlama becerilerini sergilemelerini gerektiren testlere girmesini gerektirir. Kodlama testleri için ChatGPT kullanımı pek çok şirket tarafından yasaklanmamış olsa da, bazı yöneticiler adaylardan sadece teste girmelerini değil, canlı bir mülakat sırasında çalışmalarını göstermelerini ve hangi araçları neden kullandıklarını açıklamalarını da talep etmeye başladı. Dow Jones Newswires ve The Wall Street Journal’ın sahibi News Corp, ChatGPT’nin yaratıcısı OpenAI ile bir içerik lisanslama ortaklığına sahip.
Mevcut işe alım ortamı, teknoloji şirketlerinin büyümeyi vurguladıkları ve yetenekleri yeterince hızlı bir şekilde işe alamadıkları yıllardan çok farklı. Bugünlerde teknoloji şirketleri verimliliğe, daha yalın operasyonlara ve yapay zeka yatırımlarına para yatırmaya odaklanmış durumda. Teknoloji ticareti yapan kâr amacı gütmeyen CompTIA’ya göre teknoloji yetenekleri çoğu şirketin stratejik planlarının merkezinde yer almaya devam ediyor ve sektördeki işsizlik ulusal orandan daha düşük. Ancak birçok çalışan işten çıkarmalara dahil olduktan sonra hâlâ iş arıyor.
İki tohum aşamasındaki girişimle şirket içinde sözleşmeli olarak çalışan bir işe alım uzmanı olan Matt Somero bu şirketler için iş ilanı verdiğinde ilk 48 saat içinde her rol için birkaç yüz özgeçmiş aldığını ve ardından ilanı kapatmak zorunda kaldığını söylüyor. Ortalama olarak sadece 10 ila 15 kişiyle görüşüyor. Somero sürekli duvara spagetti atar gibi görünen adaylarla karşılaşıyor, örneğin bazıları sadece iki yıllık deneyimle üst düzey bir role başvuruyor.
“Otomasyon araçlarının kitlesel ve oldukça gelişigüzel başvuruları mümkün kıldığı görülüyor” diyor Somero ve ekliyor: “Gerçekten iyi insanlar var, ama yoğunluktan dolayı görülmüyorlar.”
Somero çevrimiçi hafiyelik yoluyla iddia ettikleri kişi olmadıklarını belirlediği başvuru sahipleriyle de karşılaşmış. Adayların arka planlarının bulanık olduğu ve sanki bir çağrı merkezindeymiş gibi konuştukları video görüşmelerine katılmış. Somero adayların özgeçmişlerinde belirtilen okula gidip gitmediklerini doğrulamak için üniversite mezunları dizinlerini kontrol etmeye ve uzak mesafeden çekilmiş bir fotoğraf gibi tehlike işareti olarak gördüğü profil resimlerini incelemeye başlamış.
İşe alım firması Talentful’un CEO’su Chris Abbass da uzak pozisyonlar için yanlışlıkla “sahte adayları” işe alan şirketler tanıdığını söylüyor. Abbass çalışanların işlerinin çeşitli yönlerini yapamadıklarında ya da bir video görüşmesinde görüşülen kişinin görünüşüne uymayan biri ortaya çıktığında deneyimleri hakkında yalan söylediklerinin anlaşıldığını söylüyor.
“İnsanların telefon ekranında kullanabilecekleri bir yazılım var ve bu yazılım arka planda oynatılıyor ve adaya cevabı veriyor. İnsanları işe alan ve birkaç hafta sonra bu kişinin aynı kişi olmadığını fark eden tanınmış isimler var” diyor.
Mobil uygulama geliştirme platformu Thunkable’ın CEO’su Arun Saigal son zamanlarda bazı iş avcılarının üretken yapay zeka deneyimini listelediklerini tespit ettiğini belirterek “Zeki olabilirsiniz ama bu deneyime sahip değilsiniz çünkü bu gerçekten mümkün değil” diyor.
Saigal bazı roller için kodlama testi istiyor ve adayların ChatGPT kullanmasını sorun etmiyor. Yardımcı olabilecek herhangi bir teknolojiyi kullanmalarına izin veriyor, ancak bunu açıklamalarını bekliyor. “Size doğrudan ‘Hangi araçları kullandınız?’ diye soruyoruz” diyor.
Adayların daha sonra testlerinin üzerinden geçmeleri ve canlı bir mülakat sırasında yaptıkları kodlama seçimlerinin arkasındaki düşünceyi açıklamaları gerekiyor: “ChatGPT’den bir şey alıp kopyalayıp yapıştırmadığınızdan ve ne yaptığınız hakkında hiçbir fikriniz olmadığından bu şekilde emin oluyoruz.”
Purdue Üniversitesi’nde bilgisayar ve bilgi teknolojileri alanında eğitim gören 20 yaşındaki Satyam Dave iş ararken yapay zekadan yararlandı ve potansiyel bir işverenin yapay zekayı alt etme çabalarıyla karşılaştı. Dave bir adayın deneyimini optimize etmek için iş ilanlarındaki anahtar kelimeleri kullanan kendi yapay zeka tabanlı özgeçmiş oluşturma uygulamasını yarattı. Her bir soruyu hazırlamak ve yanıtlamak için 30 saniyeye kadar süresi olan tek taraflı bir video mülakatında kendisini kaydetmek zorunda kaldı.
Eskiden Alphabet’nin Google’ında çalışan ve şimdi teknoloji çalışanlarına koçluk yapan bir veri bilimcisi olan Daniel Lee müşterileriyle yaptığı mülakatlarda yapay zekayı daha çok kullandığını fark etti. Cevaplarının tekdüzeliğinden bunu anlayabildiğini söyleyen Lee “Bu biraz garip. Onları çağırıp ‘Acaba ChatGPT kullanıyor olabilir misiniz’ diye sormak istemiyorum” diye konuşuyor.