Türkiye’de her iki çiftçiden biri bankalara borçlu
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Dönmez Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarından Türkiye'de yapılacak temiz enerji odaklı projelere 400-500 milyon dolar arası kredi paketinin beklendiğini söyledi. Böylece bu sektöre yatırım yapan firmalara düşük faizli kredi verilebilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarından Türkiye’de yapılacak temiz enerji odaklı projelere 400-500 milyon dolar arası kredi paketinin beklendiğini söyledi.
Dünya genelinde çevreyi kirleten ve çevrenin önemsenmediği yatırımlara finansman bulmanın zorlaştığını, bakanlık olarak tüm uluslararası kuruluşlarla görüştüklerini ve ‘proje odaklı kredi’ mekanizması kurguladıklarını dile getiren Dönmez söz konusu projelerde düşük faizli kredi kullanılabileceğini aktardı.
Dönmez Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın son iki-üç yıldır kullandırdığı ve kullandırılmakta olduğu fonların toplam tutarının 1,5 milyar doların üzerinde olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu:
“Proje odaklı kredi mekanizması kurguluyoruz. Hazine ve Maliye Bakanlığı da bunlara destek veriyor. Garanti olmaya çalışıyor. Bu projeler vasıtasıyla uluslararası fonları uzun vadeli, düşük faizli, maliyeti düşük fonları biraz hazine desteği ile sanayicimize, çiftçimize, tarım sektörümüze kullandırmayı planlıyoruz. Sanayi için yeni bir paket anlaşması yapmak üzereyiz. İlan edilecek, daha ilan edilmedi. Kalkınma ajansları üzerinden ayrıca dağıtabileceğimiz kırsal kalkınma odaklı, beklentimiz 400 ile 500 milyon dolar arasında oradan bir fonlama bulmak. Bunlar odaklı finansman olduğu için maliyetleri düşük oluyor. Dünyada yenilenebilir enerji kullanan tesislere ve bu yatırımlara daha fazla finansman ve yatırım imkanı oluştu. Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarından Türkiye’de yapılacak temiz enerji odaklı projelere 400-500 milyon dolar arası kredi paketi bekliyoruz.”
Dönmez dışarıdan borçlanmanın maliyeti arttırdığını uzun vadeli ve borçlanma maliyeti düşük kredilerin daha kıymetli olduğunu aktardı.
Sağlanan kredilerin nerede ve hangi projelerde kullanılacağına ilişkin ilgili kuruluşlara bilgi verildiğini dile getiren Dönmez “Krediler Dünya Bankası ağırlıklı, diğer finansal kuruluşlar da var. En son Japon Kalkınma Bankası’ndan aldık. Avrupa kaynaklı başka krediler de bulabiliyoruz. Bunlar biraz daha Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kullanılacak ‘odaklı’ fonlar. Nerelerde kullanacağımızın sorulduğu fonlar. Bu da bizi rahatlatıyor çünkü biz de nerede harcayacağımızı biliyoruz” diye konuştu.
Dönmez Ayaş Tarım GES’te çatıda güneş panelleriyle elektrik üretimi yapılırken panel altında tarımsal ürünlerin daha verimli üretilebileceğini de söyledi.
Bugüne kadar Türkiye’deki güneş santrali yapısında panellerin toprağa yakın konumlandırıldığını dile getiren Dönmez “Alttaki toprak verimsiz hale geliyordu. O yüzden tarımsal alanlar konusunda epey bir hassasiyet olması çok normaldi. Tarım GES uygulamalarında ise alanlar genişleyecek. Artık birçok tarım arazisine güneş enerjisi paneli konabilecek hale gelecek. Bu yenilenebilir enerji pazarının büyümesi anlamına da geliyor. Türkiye için yenilenebilir enerji kaynağının artması demek. Diğer taraftan da tarımla uğraşan çiftçilerimiz için daha verimli bir tarımsal uygulama olacak, çiftçinin maliyetleri düşecek. Tarım GES’ten üretilen elektriğin bir kısmı çiftçinin tarım için ihtiyaç duyduğu sulama için kullanılacak. Maliyet düşecek, verimlilik artacak” dedi.
Uzun vadede Türkiye’nin büyümesine yardımcı olacak uygulamaların tarım üretimine de katkısı olacağını ifade eden Dönmez şöyle devam etti:
“Bu tarz üretim sayesinde uzun vadede tarımsal ürünlerde enflasyon, fiyat artışını engelleyici ölçüde de desteği olacak. Bu projenin ilki çok kıymetliydi. Bu projeyi ODTÜ-GÜNAM ile yaptık. Bu bir araştırma altyapısı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen bir araştırma altyapısı. Bunun içinde sanayi firmaları, panel üreticilerimiz var. Kalyon PV, CW Enerji var. Ayrıca yazılımcı firma Gumbel Group var. Bunun içinde çiftçilerimiz var. Hocalarımız var. İşbirliğiyle gerçekleştirildi. Buradan elde edilen verilerle bundan sonraki uygulamaların daha verimli yapılması sağlanacak.”
Dönmez benzer tarım GES uygulamalarının Kayseri ve Bursa’da yapılacağını ve ODTÜ-GÜNAM ile projelerin yürütüleceğini söyledi.
Çiftçilerin önerilerinin de dinlendiğini ve farklı uygulamalar üzerinde çalışıldığını belirten Dönmez şöyle dedi:
“Gerek ajans gerek KOSGEB, kamu bankaları ve Türkiye finansal sistemi üzerinden çiftçilerimize destek vermeyi planlıyoruz. Çiftçilerimizin tek başına tarım GES’i yapması mümkün değil. Muhtarımız önayak oldu. Burada çiftçilerimizle konuştuk. Belki de bu panellerden üretilen enerjinin aynı zamanda şebekeye verilmesi konusunda uygulama esnekliği getirilirse, çiftçi hem enerjisini ucuza getirebilsin hem de fazla enerjiyi belki bir ölçüde şebekeye verip toplam tarımsal üretimin maliyetini düşürebilsin. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile bu konuyu istişare edeceğiz. Buradaki gibi projelerde tarımsal üretimde verim artışını da gözledikten sonra böyle bir uygulamanın hayata geçirilmesi mümkün olur belki de. Üreticinin elektrik üretiminin fazlasını şebekeye verebilecek bir çözüm. Bunu inşallah görüşeceğiz. Arkadaşlarımızla da takip edeceğiz.”