Getir’e nazar değdi, Fransa’dan çekiliyor, İspanya’da küçülüyor
AK Parti’nin gelirleri Savunma Sanayi Destekleme Fonu’na (SSDF) aktarılmak üzere limiti 100 bin TL’nin üzerindeki kredi kartlarından yıllık 750 TL katılım payı alınmasını öngören yasa teklifi sonrası kart sahipleri limitlerini düşürmeye başladı. Geçen hafta cuma günü TBMM’ye sunulan tasarı kapsamında bazı alışverişler üzerinden alınan ücretlerin de artması öngörülürken 100 bin TL ve üstü kredi kartlarından kart başına alınması öngörülen yıllık 750 TL ücret büyük tepki çekti.
Reuters’ın üç bankacılık kaynağına dayandırdığı haberine göre müşteriler tasarının ardından kredi kartı limitlerini düşürmeye başladı ve tasarının bu haliyle kabul edilmesi durumunda kullanımdaki kredi kartı sayısı da azalabilir.
Bir bankacı “Kredi kartı limitini düşürme taleplerinde artış gözlemliyoruz. Bankalar tasarının etkilerini değerlendirmeye başladı, olası etkileri sınırlandırmak için ne yapabileceklerine bakacaklar” dedi.
Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçal da düzenlemeye dava açacaklarını belirtti. Koçal “Her kartta 100 bin lira limit var zaten. Paranın alım gücü düştüğü için 100 bin lira özel ve seçkin bir grubun kullandığı limit değil” diye konuştu.
TBMM’ye sunulan yasa teklifinde kredi kartı vergisi şöyle tarif edildi:
“Belirlenen limiti 100 bin Türk lirası ve üzerinde olan kartların hamillerinden her bir kart başına yıllık alınan 750 TL pay (Kartın yıl içinde herhangi bir sebeple yenilenmesi halinde ilgili yıl için pay ödenmiş ise ayrıca pay alınmaz, kartın herhangi bir sebeple iptal edilmesi halinde alınan pay iade edilmez. Fiziki bir kartın limitleri dahilinde oluşturulan ek kartlar ve fiziki olmayan kartlar için ayrıca pay alınmaz)”.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası eski Başekonomisti Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hakan Kara da kredi kartı vergisine “Olan orta sınıfa oluyor” diyerek tepki gösterdi. Sosyal medya hesabı X üzerinden paylaşımda yapan Prof. Dr. Kara şu görüşleri dile getirdi:
Son dönemdeki bazı vergi/harç/katkı payı düzenlemeleri (mesela yurt dışı çıkış harcının 500 TL’ye çıkarılması, kredi kartı limitine göre 750 TL katkı alınması vs.) alt gelir grubunu kollayan fakat en üst gelir grubuna da pek dokunmayan uygulamalar.
Olan orta sınıfa oluyor.— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) October 13, 2024
Kredi kartı vergisiyle ilgili merak edilen sorular ve yanıtları şöyle:
Teklife göre kredi limiti 100 bin lira olan kartlardan 750 lira hizmet bedeli alınacak. Kredi limiti 200 bin lira olsa iki katı hizmet bedeli alınmayacak. Ancak, bir kişinin farklı bankalardan 3 veya 4 adet kredi kartı varsa, her bir kart için 750 lira tahsil edilecek. Dolayısıyla, kredi kartının limitinin, örneğin 300 bin lira olması, 3 katı, yani 2.750 lira ödeneceği anlamına gelmiyor. Buna karşılık, farklı bankalardan, her biri 100 bin lira üstü limiti olan 3 kart varsa, 2.750 bin lira kesinti yapılacak. Bankalar müşterilerine kendi bankalarından alınan birden fazla kredi kartı varsa bile, tek limit uyguluyor, yani aynı bankadan 3 kredi kartınız varsa ve bu kartların limiti toplam 100 bin lira ise, 750 lira ödenecek. Uygulamada kredi limiti esas alınıyor.
Kanun teklifine göre kredi kartlarından vergi tahsilatı 1 Ocak tarihinden itibaren başlayacak. Ocak ayının başında banka vergiyi kredi kartı sahibinden kesecek. Düzenlemeye göre yıl içinde limiti artan veya yeni alınan kartlardan da bu vergi alınacak. Düzenlemeye göre limiti 100 bin liranın üstünde birden fazla kartı olanlar her kart 750 lira ödeyecek.
Kredi kartlarından vergi ocak aylarında banka tarafından kesilecek ve fona aktarılacak. Teklif yasalaşırsa bankalar 100 bin lira üstü limiti olan müşterilerinden 1 ocak itibariyle 750 TL kesinti yapacak ve yapılan kesintiyi devlete aktaracak. Bu kesintinin bankaların şu an aldıkları kredi kartı bedeli gibi, yani kredi kartından kesilmesi bekleniyor. Teklifte şu hüküm yer alıyor:
“Kredi kartı çıkaran kuruluşlar tarafından her yılın ocak ayının 5 inci günü itibarıyla kart hamilinin hesabına yansıtılır, ilgili dönem hesap ekstresinde gösterilir, kart hamilinden tahsil edilen tutar, tahsilatı izleyen ayda verilmesi gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi beyannamesi ile beyan edilir ve bu verginin ödeme süresi içerisinde ödenir. Yıl içinde alınan veya limiti anılan bent kapsamına giren kartlara ait katılma payı, kartın kullanıma açıldığı veya limit artışının yapıldığı ayın hesabına yansıtılır ve bu bent kapsamında ödenir.”
100 bin liranın üstünde limiti olan kredi kartlarından alınması planlanan 750 TL savunma sanayine önemli gelir sağlayacak. Türkiye’de yaklaşık 62 milyon kredi kartının bu dilime girdiği ve bu yolla 46 milyar TL’den fazla gelir elde edileceği düşünülüyor.
Düzenlemeye göre 1 ocak itibariyle 100 bin lira limiti olan kredi kartından 750 lira kesinti yapılacak. Dolayısıyla ocak ayından sonra kredi kartı limitini düşürmek vergiden kurtarmayacak. Düzenlemeye göre yıl ortasında kredi kartı alınırsa ve bu kartın limiti 100 bin liranın üstünde olursa yine 750 lira kesinti yapılacak.
Ocak ayına kadar kredi kartı iptal edilirse 750 lira vergi ödenmeyecek. Ancak kredi kartı iptaline rağmen borcun tamamen kapatılmamış olması durumunda kredi kartı açık olarak kabul edilecek ve vergi ödenecek. Bu durumda kredi kartını kapattıktan sonra bakiye borç kalıp kalmadığına dikkat etmek gerekiyor. Kredi kartının vergi ödendikten sonra yenilenmesi halinde, yani süresi biten kartın yerin yeni kart verildiği zaman yeniden 750 lira ödenmeyecek. Düzenleme yasalaştıktan sonra ocak ayına itibaren kartın iptali durumunda ödenen vergi geri alınamayacak.
Limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartlarından yıllık 750 TL’lik bir kesinti yapılarak Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na aktarılacağı açıklanınca kesintiden kaçmak isteyenler limit düşürme arayışına girdi. İnternette en çok aratılanların arasında “Kredi kartı limiti mi 99 bin TL nasıl yapabilirim” sorusu öne çıktı. Kredi kartı limiti bankalar tarafından kullanıcıların finansal geçmişine göre belirleniyor.
Kredi kartı limitini düşürmek için bankayla iletişime geçmek şart. Bankanın müşteri hizmetleri birimi aranarak limit düşürme talep edilebilir. Birçok banka müşterilerine internet bankacılığı veya mobil uygulama üstünden de bu işlemi gerçekleştirme imkânı sunuyor. Şu an bankaların limiti 100 bin liranın üstünde olan müşterilerine gönderdiği mesajlarda teklifin henüz yasalaşmadığına dikkat çekerek limit düşürme istekleri için beklemeyi önerdiği görülüyor.
Cumhur İttifakı ortağı ve Büyük Birlik Partisi (BBP) Genel Başkanı Mustafa Destici, savunma sanayine destek amacıyla vatandaştan kesilmesi planlanan 750 TL’lik vergiye yönelik tepkilere karşı duruşunu sürdürürken, yeni bir açıklamayla daha tepki çekti. Destici, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, özellikle kredi kartı limitlerinin 100 bin liradan 99 bin liraya düşürülmesini eleştirerek bu uygulamayı yapanların kartlarının iptal edilmesini talep etti.
Yasa teklifine karşı çıkanları eleştiren Destici, sosyal medya üzerinden bankalara seslendi. “Başta devlet bankalarımız olmak üzere tüm milli bankalara çağrımdır” diyerek başladığı açıklamada özellikle yüksek gelir gruplarına dikkat çekti. Destici “Kredi kartı limitlerini 100.000 liradan 99.000 liraya düşüren, savunma sanayimizin gelişmesine direnç oluşturanların, başta sanatçılar ve medya mensupları olmak üzere kredi kartları iptal edilsin” dedi.
Başta devlet bankalarımız olmak üzere tüm milli bankalara çağrımızdır:
Ülkemize ve milletimize yönelik tehditlere karşı, kahraman Türk Ordumuzu daha güçlü hale getirmek gayesiyle Savunma Sanayi için oluşturulacak olan ek fona, ayda sadece (yaklaşık bir paket sigara ya da lüks… pic.twitter.com/3YPgDOUnwW
— Mustafa Destici (@Mustafa_Destici) October 14, 2024
Destici, daha önce yaptığı açıklamalarda da bu vergi kesintisini savunmuş ve “750 lira vermemek için direnenlere karşı durmalıyız” demişti. Destici bu tutumu eleştirenlere “Ver kardeşim! Vermezsen sonun Suriye, Irak, Filistin gibi olur” diyerek tepkisini dile getirmiş, limitini 99 bin lira yapan vatandaşlar için “DEM’lidir, Ermenidir, Yunandır” diyee çıkışmış, tepkiler sonrası geri adım atmıştı.
Özgür Demirtaş: Kendi çocuğunu meclise sokanların vatandaşlığı iptal edilsin
Destici’nin bu çıkışı sonrası ünlü ekonomist Özgür Demirtaş’tan da dikkat çeken bir yorum geldi. Sosyal medyada oldukça aktif olan Demirtaş, Destici’nin kredi kartı limitleriyle ilgili talebine karşılık olarak “Bunca işsiz varken, kendi çocuğunu meclise sokanların vatandaşlığı iptal edilsin” şeklinde bir paylaşım yaptı.
Demirtaş’ın bu eleştirisi sosyal medyada kısa sürede geniş bir kitle tarafından paylaşıldı ve tartışma konusu oldu.