Akkuyu’ya ilk yakıt töreni: ‘Barış için atom enerjisi’ bayrağını üç kuşak beraber çekti

Türkiye’nin ilk nükleer enerji tesisi olma özelliğini taşıyan Akkuyu, ilk yakıt töreniyle ardından hizmete alındı. Tesisin açılış töreninin saat 13.30’da başlaması beklenirken sebebi açıklanmayan bir nedenden dolayı iki buçuk saat gecikmeli başladı. Tören, mide rahatsızlığı geçirdiği belirtilerek son iki gün mitinglerini iptal eden Erdoğan’ın bu süreçte katıldığı tek etkinlik oldu.

Video konferans yöntemiyle açılışa katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ve DSP Genel Başkanı Önder Aksakal da eşlik etti.

Türkiye ve Rusya arasında 2010’da Mersin’in Gülnar ilçesindeki Akkuyu sahasında bir nükleer santral yapım antlaşması imzalandı ve 2012’de Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) kararıyla Rusya’daki referans kabul edildi. 

14 Nisan 2015’te tesisteki yapıların temeli atılırken Nisan 2018’de birinci ünitenin, Haziran 2020’de ikinci ünitenin, Mart 2021’de üçüncü ünitenin ve Temmuz 2022’de dördüncü ünitenin temelleri atıldı.

Tesis, inşaat süresi boyunca çevre aktivistleri ve muhalefet tarafından eleştirildi, çeşitli eylemlerin adresi oldu. 

Yetkililer, nükleer santral tamamlandığında 4 bin 800 megavat kapasitesiyle tek başına Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacağını söylüyor.

6 Temmuz 2017’de, Avrupa Parlamentosu tarafından Türkiye’nin Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin askıya alınmasını tavsiye eden raporda, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesinden vazgeçilmesi tavsiye edildi. 

Bağlayıcı olmayan raporda; “AP, Türkiye hükümetini Akkuyu Nükleer Enerji Santrali’nin yapımına dair planlarını durdurması çağrısında bulunuyor” ifadelerine yer verildi ve santralin yapılacağı bölgenin güçlü depremlere eğilimli olduğu iddia edildi.

Akkuyu, ilk nükleer yakıtın gelmesiyle ‘nükleer tesis’ statüsüne kavuştu.

Fakat 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ardından Akkuyu Nükleer Genel Müdürü Anastasia Zoteeva, santralin etkilenmediğini açıklamıştı. 

Akkuyu Nükleer santraline yakıt getirilmesi, nükleer enerji üretecek yakıt çubuklarının ünitelere taşınması anlamına geliyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, video konferansla katıldığı törende, Türkiye’yi dünyanın nükleer güç sahibi ülkeler arasına sokacak büyük hamlenin sevincini paylaşmak için bir arada olduklarını belirtirken “Bu törenle milletimize olan bir sözümüzü gerçekleştirmiş oluyoruz. Akkuyu NGS’nin üretime geçmesinden bir önceki aşaması olan nükleer yakıtların santral sahasına getirilmesine şahitlik ediyoruz. Artık Akkuyu nükleer tesis hüviyeti kazanmıştır. Ülkemiz 60 senelik gecikmenin ardından nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükselmiştir” dedi. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in canlı bağlantı katılımıyla, Akkuyu Nükleer Güç Santrali İlk Nükleer Yakıt Getirme Töreni düzenlendi.

Erdoğan, ayrıca doğalgaz ithalatının da düşmesine neden olacağını belirttiği tesis hakkında, “Proje milli gelire de olumlu yönde katkı yapacaktır. Proje kapsamında Rusya’da eğitim görerek santral görev yapacaklar ülkemizin nükleer güç alanındaki insan gücünü zenginleştirecektir. 300’ü aşkın mühendisimiz Rusya’da yetiştirildi. Bu santrali planlarken önceliklerimizin başında güvenlik gelmiştir. Santralimizin 6 Şubat depremlerinden etkilenmemesi, mühendislerin işlerini ne kadar titizlikle icra ettiğini gösteriyor” diye konuştu. 

Rahatsızlığı nedeniyle birçok programını erteleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yorgun olduğu, canlı yayında fark ediliyordu.

Rusya Devlet Başkanı Putin ise Akkuyu’yu ‘Türk-Rus en büyük ortak projelerinden biri’ olarak tanımlarken enerji ve ticaret ilişkilerinin daha çok geliştirilmesine karar verildiğini belirtti. Putin, “İki ülke pazarına da daha faal şekilde göstereceğiz” dedi.

Putin ayrıca “Türkiye’de gaz merkezi kurulacak, ticaret artacak. Dünyanın en büyük nükleer santralini kurmaktayız. Rus ve Türk enerji uzmanları büyük bir azimle ve ahenkle çalışıyorlar. Reaktörlerin hepsini dördünü de aynı anda kuruyoruz. Çalışanın sayısı 20 bini aşıyor, 30 bine yaklaşıyor” diye konuştu. 

Barış için atom enerjisi bayrağı, üç kuşaktan birer temsilcinin katılımıyla göndere çekildi.

Açılış töreninde ‘Barış için atom enerjisi’ bayrağını göndere Türk milletinin üç kuşağını temsil eden, çocuk, genç ve yaşlı birer vatandaş beraber çekti. 

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Uluslararası İlişkilerden Sorumlu MYK Üyesi ve Mersin Milletvekili Adayı Hakan Güneş, Akkuyu Nükleer Santrali’ne karşı yapılmak istenen eylemde gözaltına alındı. TİP’ten yapılan açıklamada gözaltına alınan 3 kişinin daha sonra serbest bırakıldığı duyuruldu.

Mersin milletvekili adayımız @hakangunesh ve üyelerimiz Akkuyu Nükleer Santrali’nin reaktör açılışına karşı durmak için mücadele ederken hukuksuzca gözaltına alındılar. Savcılık emri var denip, savcılığa dahi götürülmeyen adayımız ve üyelerimiz serbest bırakıldı. pic.twitter.com/yVUGCamNr5

— Duygu (@DuyguYilmaz_01) April 27, 2023

Ayrıca İstanbul Nükleer Karşıtı Platform, dün (26 Nisan) Çernobil Nükleer Kazası’nın yıldönümünde Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ne resmî statü kazandırılmaya çalışmasına karşı Beşiktaş’ta basın açıklaması yaptı. 

Platform adına açıklamayı okuyan Fatoş Nergiz Cırnaz, “Bütün uyarılara ve itirazla rağmen AKP iktidarı tarafından yapımına devam edilen Akkuyu Nükleer santraline Çernobil felaketinin yıl dönümünden bir gün sonra 27 Nisan’da nükleer yakıt çubuklarının getirileceği açıklandı. Proje tam tamamlanmadan, tesis aktif hale gelmeden yakıt çubuklarının Akkuyu’ya getirilmesinin bir seçim propagandası olduğunu çok iyi biliyoruz. Nükleer yakıt çubuklarının getirilmesi ülke geleceği için büyük bir tehdittir” dedi.