Anagold kendi raporlarını unuttu: İliç faciasından sadece dokuz ay sonra açılış için ısınma turları başladı

Erzincan’ın İliç ilçesindeki Anagold Madencilik’in işlettiği altın madeni sahasında 13 Şubat günü saat 14.30 sıralarında meydana gelen heyelanda dokuz işçi 10 milyon metreküp siyanürlü toprak yığınının altında kaldı. 

Anagold şirketinin yüzde 80’i merkezi ABD’nin Denver şehrinde bulunan SSR Mining’e ait. Şirketin yüzde 20’si Çalık Holding’e bağlı Lidya Madencilik’e ait.

İş makineleri ve onlarca personelin katıldığı aramalar sonunda ilk olarak 5 Nisan günü toprak altında kalan işçilerden Uğur Yıldız’ın cesedi bulundu. Daha sonra maden sahasında aylarca devam eden aramalarda tüm işçilerin cansız bedenlerine ulaşıldı. Soruşturmada 12 kişi tutuklandı. Mahkeme süreci devam ederken hazırlanan bilirkişi raporlarıyla yedi kişi adli kontrol şartıyla serbest kalırken; kıdemli jeoteknik mühendisi Ali Rıza Kandemir, İş Sağlığı Güvenliği müdürü Selçuk Özdemir, proje müdürü Shaun Swartz, operasyon başkanı Lain Guille, tasarım dizayn firmasından da Ömer Ardıç’ın tutuklulukları devam ediyor.

Maden faciasının ardından hazırlanan bilirkişi raporu ihmalleri göz önüne serdi. İşçilerin güvenliği için hazırlanması gereken “acil eylem planının olmadığına” işaret edilen raporda, radar verilerindeki hareketlenmeye rağmen “personelin alandan uzaklaştırılmadığı,” “olay günü SMS ve mail iletişiminin yetersiz kaldığı, bazı birimlerin haberdar edilmediği”, “dinamit patlatmalarının çatlaklara yol açtığı” saptandı. Alandan alınan su örneklerinde ise “su kaynaklarında kirlenme olduğu” tespitine yer verildi.

İliç faciasından bir saat önce şirkete bu e-posta atıldı: Operasyonlar durmalı

Facianın ardından dünyadaki bilimsel çalışmalarda liç yığınlarının en fazla 150 metre yüksekliğe ulaştığı, ancak İliç’te kayan yığının 256 metre yükseklikle dünyadaki en yüksek liç sahası olduğu da ortaya çıktı.

Geçen yıllarda da adı siyanür sızıntılarıyla gündeme gelen maden şirketinin çevre izinleri ve lisansı iptal edildi. Hatta şirket bu yüzden zor durumda kaldığını iddia ederek yüzlerce işçiyi işten attı.

21 Ağustos 2024’te de Erzincan İdare Mahkemesi Anagold Madencilik’in işlettiği Çöpler Altın Madeni’ne 2021 yılında dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un verdiği “ÇED olumlu” raporunu ve ruhsatını iptal etti.

Şimdi en yeni gelişmeyi aktarmadan önce şirketin büyük ortağı SSR Mining’in “2024 Birinci Çeyrek Sonuçları” raporunu da hatırlatmak gerekiyor. Raporda Çöpler altın madeninin temizlenmesinin 250-300 milyon dolara mal olacağı ve çevreye yayılan siyanürlü toprağın temizlenmesinin 24-36 ay süreceği anlatılıyordu.

Bağımsız uzmanlarsa bunun çok daha uzun süreceğini söylüyordu.

Ancak tüm okuduklarınıza rağmen şirket İliç’te yeniden açılış için ısınma turlarına başladı. Ajanslar ve bazı haber siteleri aylar önceki raporları, uzman görüşlerini bir kenara bırakarak “İliç’te rehabilitasyon çalışmaları son aşamaya geldi” haberini duyurdu. Bazıları da “Altın madeninin kapıları basın mensuplarına açıldı” başlığını tercih etti.

Anagold Madencilik Hukuk Direktörü Cem Aktolgalı olay sonrası bütün politika ve prosedürleri gözden geçirdiklerini ve tüm çalışanlarını eğitime aldıklarını belirterek “Teknik imkanlarımızı tesisimizi yeniden gözden geçiriyoruz. Hiçbir eksiğimiz olmadan yeniden faaliyete geçmek istiyoruz” dedi.

Anagold Madencilik Hukuk Direktörü Cem Aktolgalı

Liç sahasındaki yığının yüzde 80’inin taşındığını belirten Aktolgalı ve Kurumsal İletişim Müdürü Onur Acar basın mensuplarına göçük yaşanan alanla üretim yapılan sahayı gezdirdi.

Bölge halkının maden ocağının açılmasını istediğini ileri süren Aktolgalı “Aslında burası bir madencilik ilçesi oldu. Çalışanlarımızın yüzde 60’ı ilçeden. Bölge halkı açılmamızı istiyor. Burada 600’den fazla çalışanımız vardı. 187 kişiyi ağustos ayında çıkardık. Onlar için ciddi bir paket önerdik, arkadaşlarımız da kabul etti. Zaten yeniden işçiye ihtiyacımız olduğunda ilgili arkadaşlara gideceğiz. Halen 400 çalışanımız bizimle beraber. Yine yüklenici olarak çok sayıda yerel firmayla çalışmalarımız devam etmekte. Çalışanlarımızın durumu bizim için hayati öneme sahip. Olabildiğince çalışanlarımızla devam etmek istiyoruz” diye konuştu.

İliç maden faciasında 15 bin sayfalık araştırma: Ceza sistemi güncellenmeli