Tüm sınırlar Sınır Güvenliği Genel Müdürü’nden sorulacak

Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla kurulan Sınır Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün kurulması 2015’te Suriye Savaşı’ndan sonra gündeme gelse de Avrupa Birliği programı kapsamında 2003’ten beri tartışılıyordu. O birim oluşturuldu: Yeni kurulan müdürlük sınırlardaki ticari ve insani geçişler hakkında tek elden rapor yazarken istatistik takibi de yapabilecek. 

Sınır kapılarından araç ve eşya geçişinden Gümrük Bakanlığı, insan giriş-çıkışından Emniyet Genel Müdürlüğü, veterinerlik, gıda güvenliği hizmetlerinden ise Tarım Bakanlığı sorumlu. Bu sorumluluk alanındaki yoğunlukla birlikte yetki karmaşası da yaşanabiliyor. Bunun en net örneklerinden biri Türkiye’deki yabancı uyruklu vatandaşlarla ilgili kurumların farklı  farklı açıklamalar yapması.

Yeni kurulan Sınır Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün görevleri özetle şöyle: 

• Sınır yönetimi kapsamında ortak risk stratejisi oluşturacak ve ortak risk analizi faaliyetleri dahilindeki iş ve işlemlere ilişkin çalışmalar yapacak. 
• Genel müdürlük sınır yönetimi konularında, ulusal temas noktası olarak iş ve işlemlerin takibi ile ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlayacak ve geliştirecek.
• Sınır yönetimi alanında kurumlar arası iletişim sağlamayı hedefleyecek. Bu nedenle kurulan altyapıyla sınırlardaki istatistikler tek bir kurumda toplanacak. 
• Sınır aşan suçlar alanında çalışma yapacak, sınır kapılarının açılış ve kapanışına ilişkin iş ve işlemlerin hazırlık çalışmasını yürütecek, koordinasyon sağlayacak. 
• Sınır yönetimiyle ilgili verileri toplayıp analiz edecek, değerlendirecek, görev alanına giren konularda raporlar hazırlayacak.

Böylelikle kamuoyuyla ve uluslararası paydaşlarla paylaşılan verilerde bütünlük sağlanması hedefleniyor.

Bu görev tanımlamaları için Cumhurbaşkanı tarafından bir genel müdür ve yedi daire başkanı kadrosu oluşturuldu.

2015’teki tartışmalara dair BBC’nin haberinde AB Projesi kapsamında çalışacak personel sayısı 70 bin olarak belirtilirken şu an için resmi bir rakam belirtilmiyor. Proje tüm sınır güvenliğinin TSK, polis ve Jandarma dışında ayrı bir kolluk kuvveti tarafından sağlanmasını da kapsıyordu. Resmi Gazete’de yayınlanan karar henüz o aşamada değil.

Genel müdürlük düzenleyici ve denetleyici olarak şekillendiriliyor, ancak bu sınır güvenliğinin doğrudan İçişleri Bakanlığı’na bağlanması anlamına gelmiyor.  Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkındaki Yönetmelik’te sınırlardan sorumlu olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na bağlı kuruluşlar gösteriliyor. Bu kapsamda örneğin Yunanistan ile olan kara sınırımızın ilk 400 metresinden TSK sorumlu. İnsani ya da ticari geçişlerde ise yine TSK kontrolünde görev aktarımı İçişleri Bakanlığı ya da Ticaret Bakanlığı’na yapılıyor.

Yeni kurulan müdürlük Göç İdaresi Başkanlığı’na bağlı olduğu için doğrudan amiri İçişleri Bakanı olacak. Görevi ise özetle sınırların fiziki kontrolü değil, denetimi ve sınır güvenliğinin geliştirilmesi olacak.

Bakan Yerlikaya olası bir göç akınına karşı net konuştu