Türkiye’de işçiler 1 Mayıs’ı gıda, barınma, eğitim, ulaşım gibi hayati kalemlere yapılan yüksek zamlar ve buna karşın verilen düşük ücretlerin gölgesinde karşıladı. Meydanlarda öne çıkan talep de haliyle ‘eşit ve adil ücret’ ile ‘ekonomideki negatif tablonun faturasının işçilere çıkarılmaması’ oldu.
Taksim’e çıkan veya çıkma ihtimali olan her noktanın bariyerlerle çevrildiği, ulaşımın durduğu, hatta kimi zaman kaldırımda yürümenin dahi imkansız hale geldiği İstanbul’un aksine ülke genelinde kutlamalar sıkıntısız bir şekilde yapıldı. Bazı yerlerde konserler verildi, halaylar çekildi.
Ankaralılar yağmura rağmen alandaydı: ‘Geleceğimizi kazanacağız’
Başkentte 1 Mayıs yağmur eşliğinde kutlandı. Geceyi de sağanak yağışla geçiren Ankaralılar buna rağmen sabah saatlerinden itibaren toplanma noktasındaydı.
Çok sayıda sendika, siyasi parti ve derneğin katıldığı kutlamalar kortejin yürüyüşünü tamamlamasının ardından başladı. Siyasilerin katılımının da yoğun olduğu gözlendi.
Kalabalık sık sık “İşçilerin birliği sermayeyi yenecek,” “Geleceğimizi kazanacağız” sloganları attı. Kutlamalar konuşmaların ardından Bandista konseriyle devam etti.
İzmir: İtirazımızı 1 Mayıs meydanlarından başlatıyoruz
İzmir’de siyasi parti, sendika, sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütleri Gündoğdu Meydanı’nda miting düzenledi. Üç koldan alana yürüyen emekçiler “Yaşasın 1 Mayıs” yazılı pankartlar taşıdı; “Her yer Taksim her yer direniş,” “Söz, yetki, karar çalışanlara,” “Faşizme karşı omuz omuza” ve Türkçe – Kürtçe “Kadın, yaşam, özgürlük” sloganları attı.
Tertip komitesi tarafından hazırlanan metni ise Türk-İş Bölge Başkanı Hayrettin Çakmak okudu.
“Ekmeğimizin her gün ama her gün küçüldüğü; gelirde, vergide ve ülkede adaletsizliklerin arttığı; hak ve özgürlüklerimizin alabildiğine kısıtlandığı bu süreçte, haksızlığa, hukuksuzluğa, adaletsizliğe karşı itirazlarımızı cumhuriyetin ikinci yüzyılında buradan, yani 1 Mayıs meydanlarından başlatıyoruz” diyen Çakmak şöyle devam etti:
- Emeğin sömürülmediği,
- Sendikal hak ve özgürlüklerin engellenmediği,
- Grev hakkının yasaklanmadığı,
- Herkesin güvenceli, kadrolu çalıştığı bir işinin ve insanca yaşamaya yetecek bir ücretinin olduğu,
- KHK ve fiili OHAL rejimine son verildiği,
- Ekonomik krizlerin, salgınların, depremlerin, afetlerin faturasının halkımıza ve emekçilere kesilmediği,
- Emperyalist güçlerin yarattığı savaşların hiç olmadığı,
- Kimsenin kimliğinden, inancından, cinsiyetinden dolayı ikinci sınıf yurttaş muamelesi görmediği, barış ve kardeşliğin hakim olduğu
- Kadınlara yönelik şiddet, taciz ve tecavüzün son bulduğu, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırıldığı,
- Çocuk istismarının ve çocuk işçiliğinin olmadığı
- Düşünce ve ifade özgürlüğünün suç olarak sayılmadığı,
- Gündüzlerinde sömürülmeyen, gecelerinde aç yatılmayan,
Emeğin, eşitliğin, özgürlüğün, demokrasinin, barışın, laikliğin hâkim olduğu bir gelecek ve ülke için mücadeleye devam edeceğiz.
Bursa: ‘Bu ucube sistemi bir an evvel düzeltin’
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederesyonu (Türk-İş) 1 Mayıs’ı ilk kez emekçilerin yoğun olduğu Bursa’da kutladı.
Sabah saatlerinden itibaren İstanbul, Ankara, İzmir, Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Yalova, Sakarya, Eskişehir, Bilecik ve Kütahya’dan kente gelen işçiler Fatih Sultan Mehmet Bulvarı’nda buluştular; sık sık “Ekonomik krizin nedeni biz değiliz” mesajı verdiler.
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay buradaki konuşmasında vergilendirme meselesiyle ilgili hükümet yetkililerine ve siyasi partilere seslendi:
“Vergiyle ilgili, 12 ay çalışıyoruz, bir bölüm arkadaşımız 11 ay maaş alıyor 1 senede. Bir bölümü 10,5 ay maaş alıyor. Bu adil değil, bu sürdürülebilir bir tablo değil. Bu doğru değil. Bir an evvel buradan sesleniyorum ülkeyi yönetenlere, meclise, siyasi partilere. Bu ucube sistemi bir an evvel düzeltin. Ekim ayında kanun Meclise gelene kadar her sokakta olacağız, her alanda olacağız.”
CHP’li vekil ‘Deniz Gezmiş’ yasağını deldi
Öte yandan polisin Deniz Gezmiş’in fotoğrafını 1 Mayıs kutlamalarına almaması tepki çekti. Devreye CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal girdi ve fotoğrafı alana kendisi götürdü.
Samsun: ‘İş, ekmek yoksa barış da yok’
Samsun’da kutlamalar Atatürk Anıtı’na çelenk bırakılmasıyla başladı. Ardından sendikalar, odalar, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve işçiler Cumhuriyet Meydanı’nda toplandı.
Polis kontrolünden tek tek geçen kalabalık, ellerinde flama ve afişlerle yürüdü.
Halayların çekildiği kutlamalar sırasında zaman zaman sloganlar atıldı. Hak, hukuk, adalet vurgusu yapılarak “İş, ekmek yoksa barış da yok” denildi. Kutlamalar, meydandaki konuşmaların ardından sona erdi.
Erzurum: ‘Eşit ve adil ücret uygulansın’
Erzurum’da 13 sendika başkanı ve üyeleri 1 Mayıs’ı Yakutiye kent meydanında kutladı.
Türk İş Erzurum İl Temsilcisi ve Demir Yol İş Sendikası Şube Başkanı Yusuf Gökcan emekçilere günün şartlarına uygun seviyede eşit ve adil ücret uygulanmasını; vergide adaletin sağlanmasını; özgürce örgütlenmeye imkan verilmesini; tüm haklarının korunup geliştirilmesini istedi.
Hak-İş 1 Mayıs’ı Havuzbaşı’ndaki kent meydanında kutladı. Programa sadece 25 kişi katıldı.
Zonguldak’ta 1 Mayıs, Madenci Anıtı önünde kutlandı
İşçi şehri Zonguldak’ta kutlamalar yaklaşık 1500 kişinin İstasyon caddesinden Madenci Anıtı’na yürümesiyle başladı. Katılanlar ellerindeki pankartlarla sloganlar atıp marşlar söyledi.
Yağmura rağmen alanı dolduran işçiler 1 Mayıs 1977’de katledilen 34 kişi için saygı duruşunda bulundu.
Sendika başkanları, siyasi parti temsilcileri, madenciler ve işçilerin katıldığı kutlamalarda renkli görüntüler yaşandı.
Çinli mühendisler sürpriz yaptı
Zonguldak’ta bulunan Eren Enerji termik santralinde çalışan Çinli mühendis ve işçiler 1 Mayıs kutlamalarına katıldı. Ellerindeki Çince ve Türkçe yazılı pankartla 1 Mayıs İşçi Bayramı’nı kutlayan Çinli işçiler, alandaki işçilerle fotoğraf çektirdi.
Osmaniye’de ilk 1 Mayıs mitingi
Osmaniye’de önceki yıllarda yalnızca basın açıklaması yapmakla yetinilen 1 Mayıs için ilk kez miting düzenlendi.
KESK, DİSK, Birleşik Kamu İş ve Atatürkçü Düşünce Derneği’nin oluşturduğu tertip komitesinin çağrısıyla yapılan kutlamaya yaklaşık 500 emekçi katıldı. Ekonomik zorluklar karşısında işçilerin vergi ve kadro talepleri öne çıktı. ‘Birlikte mücadele’nin önemine vurgu yapıldı.
Adana’da üç ayrı kutlama
Adana’daki kutlamalar ise Erzurum’a benzer şekilde bölünmüş bir durumdaydı.
Türk-İş Adana 4. Bölge Temsilciliği’nin kutlamasına hemen hemen her iş kolundan işçiler katıldı. Taleplerini sloganlarla, döviz ve pankartlarıyla dile getirdiler. ‘İnsanca yaşayacak ücret’ talebi öne çıktı.
Hak-İş, Adana 1 Mayıs Kutlaması’nı 50 kişilik sınırlı bir katılımla İstasyon Meydanı’nda yaptı.
Emek ve demokrasi güçleri de ayrı bir kutlama düzenledi.
Çanakkale’de türkülü halaylı kutlama
Çanakkale’de etkinlikler Salı Pazarı mevkisinde toplanan kortejin yürüyüşüyle başladı. Grup sloganlar atarak Cumhuriyet Meydanı’na yürüdü. Geniş güvenlik önlemleri içinde alana giren vatandaşlar burada türküler söyleyip halay çekti.
Çeşitli siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşu ve sendika üyelerinin katıldığı etkinlikler konuşmaların ardından sona erdi.
1 Mayıs’la ilgili diğer haberlerimiz, izlenim ve köşe yazılarımız şöyle:
Oyunlar ve Bulmacalar