Diplomatik krizin gölgesinde 10 maddede Elgin Mermerleri
British Museum'da yaşanan hırsızlık skandalı pek çok ülkeyi harekete geçirdi. Yıllardır kendilerine ait tarihi eserlerin iadesi konusu taleplerini yineleyen ülkeler müzeye çağrı yaptı: Bizden aldıklarınızı geri verin, çünkü sizin elinizde güvende değil.
British Museum, tarihin en büyük skandallarından biriyle çalkalanıyor. Müze envanterine kayıtlı çok sayıda tarihi eser mücevherin ortadan kaybolduğunun anlaşılması üzerine başlatılan soruşturmada hırsızlık olayı ortaya çıkmıştı. Soruşturma sonuçlarına göre müzeden yaklaşık iki bin eser çalınmış durumda. Müzeden çalınan eserlerin elektronik alışveriş sitesi eBay’de satışa çıkarılması ise skandala yeni bir boyut kazandırmıştı. Her seferinde yüksek güvenlik önlemleriyle övünen ve bunu vurgulayan müzedeki bu durum akıllara diğer tarih eserlerin akıbetine getirdi.
Aralarında Türkiye, Yunanistan, İtalya, Çin ve Mısır’ın yer aldığı ülkeler uzun yıllardır British Museum’da sergilenen, kendilerine ait eserlerin iadesi konusunda girişimlerde bulunuyor. Son olarak bu konudaki süreci hızlandıran Yunanistan’a, İngiliz Başbakanı Rishi Sunak kesin bir dille karşı çıkarak Elgin Mermerleri’nin müzede kalacağını ve burada güvende oldukların söylemişti. Ancak ortaya çıkan skandal sonrası hem Yunanistan hem Çin, ülkelerinden kaçırılan eserlerin iadesi konusundaki taleplerini İngilizlere iletti.
Çin’in sosyal medya platformu Weibo’daki binlerce kullanıcı, Londra’nın en çok turist çeken noktalarından biri olan British Museum’da sergilenen kendilerine eserlerin bu olay sonrası iadesi için bir kez daha yüksek sesle taleplerini dile getirdi. Müze, Batı dünyasındaki en büyük Çin koleksiyonuna sahip olmasıyla ünlü. Pekin yönetiminden ise konu hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
Öte yandan komşu Yunanistan da iade konusunda taleplerini yineledi. Üstelik bu talep yetkili mercilerden geldi. Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni, British Museum’daki hırsızlık olayının, Elgin Mermerleri’nin kesin iadesinin ne denli hayati olduğunu gösterdiğini belirtti. Nijerya da benzeri bir talebi Benin Bronzları konusunda yineledi.
British Museum’e yönelik iade talepleri hakkında konuşan İngiltere’deki Muhafazakar Partili milletvekili Tim Loughton, bu ülkeleri fırsatçılık yapmakla suçladı. Loughton’a göre bu ülkeler eserlerin ülkelerine iade edilmesi için değil müzedeki yerinde yeniden sergilenmesi için çalışmalı.