İstanbul’un orta yerinde 1500 yıllık mozaik müzesi
Hitler’in müzesinde sergilenecekti: 82 yıl sonra iade edildi
Nazilerin yağmaladığı bir tablo daha yıllar sonra sahibinin mirasçısına iade edildi. Hitler'in kendisi için tasarladığı müzede sergilemeyi planladığı Carl Blechen imzalı eser, tablonun katledilen sahibinin mirasçılarına verildi.
Carl Blechen'in 1830 tarihli 'Amalfi yakınlarında vadi' isimli tablosu, yıllar sonra sahibinin mirasçılarına iade edildi. İkinci Düna Savaşı’nın bitmesinin üzerinden neredeyse 80 yıl geçti. Milyonlarca sivilin ölümüne neden olan savaşta Naziler katlettikleri insanların servetlerini de yağmalamıştı. Mücevherlerin yanı sıra tablolar bu yağmaların en gözde kalemleriydi. Aradan geçen 79 yılda sayısız tablo öldürülen sahiplerinin mirasçılarına teslim edildi. Bunların bir yenisiyse ressam Carl Blenchen’in 1830’da ‘Amalfi Yakınlarında Değirmen Vadisi’ adıyla resmettiği bir tablosu.
82 yıl sonra gelen iade
Naziler tarafından yağmalanan ve Hitler’in Avusturya’da doğduğu kent Linz’de kurmayı planladığı Führermuseum’da sergilenmesini istediği tablo 82 yıl sonra yasal vârislerine teslim edildi. 20. yüzyılın başlarında Berlin’de Dr. D.H. Goldschmidt tarafından satın alınmış ve oğulları kimyager Eugen ve yayıncı Arthur’a miras kalmıştır. Her iki kardeş de Kristallnacht olarak da bilinen 1938 Kasım pogromlarından sonra intihar etmiş ve sanat koleksiyonları yeğenleri Edgar Moor’a miras kalmıştır. Ancak Moor Güney Afrika’ya göç ettiğinden sanat eserleri 1942’de Gestapo tarafından ele geçirilene kadar Berlin’de amcalarıyla paylaştığı dairede kaldı.
Naziler tarafından yağmalanıp yağmalanmadıklarını belirlemek için devletin kültürel varlıklarının kökenini araştıran Almanya Federal Sanat İdaresi sayesinde Blechen’in tablosu iade edildi. Moor’un varisinin bir temsilcisi “Sanat eserinin iadesi aile ve tarihi için büyük önem taşıyor” dedi. “Müvekkilim, bu sanat hırsızlığının Dr. Arthur Goldschmidt ve Dr. Eugen Goldschmidt kardeşlere yönelik kışkırtma ve zulmün bir sonucu olduğunun kabul edilmesinden dolayı çok müteşekkirdir”
Bakan Roth’tan açıklama
Almanya Kültür Bakanı Claudia Roth yaptığı basın açıklamasında “Nazi kültür varlıklarının çalınmasına ilişkin soruşturma, Nazi rejimi tarafından zulme uğrayanları hatırlamanın önemli bir parçasıdır. Nazi zulmünün bir sonucu olarak el konulan Carl Blechen’in tablosunun iadesi ile Arthur ve Eugen Goldschmidt’in yanı sıra Edgar Moor’un kaderleri de biraz daha görünür hale geliyor” dedi.
Oyunlar ve Bulmacalar