İspanyol ressam Velasco’nun üstündeki Franco’cu damgası kalktı

1936-1939 yılları arasındaki İspanyol İç Savaşı sırasında ve sonrasında diktatör Francisco Franco ile olan ilişkileri pek çok sanatçının alnında kara leke olmayı sürdürüyor. Bu ressam Rosario de Velasco için de söylenebilir. 1991’de hayatını kaybeden Velasco Franco’yu desteklediği gerekçesiyle uzun yıllar sergilerde kendine yer bulamadı. Ancak şimdi, yeğeni Toya Viudes’in onun itibarının iade edilmesini sağlamak için yürüttüğü 20 yıllık bir kampanya işin rengini değiştirdi.

Teyzesinin doğrudan Franco’nun bir destekçisi olmadığını kanıtlayan Viudes,itibarın iadesini de sağladı. Ressam artık devlet nezdinde de Franco destekçisi olarak görülmüyor. Bunun üzerine Madrid’deki Thyssen-Bornemisza Ulusal Müzesi ressam Rosario de Velasco’nun 1920’lerden 1940’lara resmettiği toplam 30 tablodan oluşan seçkiyi sergilemeye başladı. Bu aslında 1975’te Franco’nun ölümünden sonra bir ilk anlamına da geliyor. Zira Franco’yu destekleyen isimler 1975’ten sonra başlayan demokratikleşme ve diktatörlük dönemi yargılaması sürecinin dışında kalsa da toplum nezdinde değer görmez olmuştu. Toya Viudes teyzesi için iade-i itibar kampanyası yürütürken bir yandan da eserlerinin envanterini çıkardı. İspanyol ressamın eserlerinin sayısı hakkında net bir rakam yoktu. Bu belirsizlik devam etse de ressama ait olduğu kesinleşen 300 tablo envantere kaydedildi.

‘Velasco, Franco’yu hiçbir zaman desteklemedi’

Rosario de Velasco’nun sergilenen tablolar arasında 15 Eylül’e kadar aile ve özel koleksiyonlarda saklanan ve ilk kez sergilenen eserler de var. Kayıp tablolardan bazıları Viudes tarafından başlatılan internet ve gazete kampanyası sonucunda geçen aylarda kurtarıldı. Viudes The Times’a “Rosario son derece dindardı. İç savaş patlak verdiğinde cumhuriyetçiler onu parti üyeliği nedeniyle Barselona’da hapsetti ama o Fransa’ya kaçtı ve Franco’nun kontrolündeki Burgos’a geri döndü. Savaşın yarattığı çalkantılar sanat kariyerini yerle bir etti: Resimleri uluslararası beğeni kazanmıştı ama sıfırdan başlamak zorunda kaldı. Franco’yu hiçbir zaman desteklemedi ve onun rejimi sırasında mücadele etti. Diktatörün ölümünden sonra eserlerine şüpheyle bakıldı, ancak o falanjist bir sanatçı değildi” dedi.

‘Sağ tarafımıza her baktığımızda onu hatırlayacağız’